نگاهی به پنج اثر کودک و نوجوان با موضوع انقلاب اسلامی

دوازدهم تا بیست‌و‌دوم بهمن‌ماه مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی و دهه فجر است؛ به همین مناسبت مروری داشته‌ایم بر برخی از آثار کودک و نوجوان با موضوع انقلاب اسلامی که در طول سال‌های گذشته از سوی انتشارات مهرک (سوره مهر کودک و نوجوان)، به عنوان یکی از ناشران دغدغه‌مند حوزه انقلاب منتشر شده است؛ تمامی این کتاب‌­ها قسمتی از رشادت‌ها و فداکاری‌های جوانان و نوجوانان را نشان می‌دهد؛ زنان و مردانی که یک‌صدا در مسیر پیروزی این انقلاب شکوهمند تلاش کردند. «ماشو در مه»، «رویای بعدازظهر»، «زمستان بی شازده»، «جای او خالی» و «پدر چرا توی خانه مانده است» پنج اثری است که در این گزارش قصد داریم به معرفی آن بپردازیم. در ادامه نگاهی به این پنج اثر خواهیم داشت:

داستان این کتاب جذاب، درباره‌ی پسری جنوبی به نام ماشو است که رژیم پهلوی برادرش حجت را هنگام پخش اعلامیه دستگیر کرده است. اکنون او تنها شده، پدرش به مسافرت رفته و برادر دیگرش هم معتاد است. کاظم دوست صمیمی اوست که پسری بسیار زرنگ و باهوش است. دوست دیگر او سیامک نام دارد که «سیا» صدایش می‌زنند، او پسری نامرتب و شلخته است.داستان از این قرار است که کاظم از افرادی می‌شنود که کیفی پر از طلا و جواهر را در زیر لوله‌های نفت مخفی کرده‌اند؛ او هر چیزی که شنیده را برای ماشو تعریف می‌کند و سیا هم مخفیانه به صحبت‌های آن دو گوش می‌دهد و می‌خواهد در به دست آوردن این گنج با آن‌ها شریک شود. هر سه دوست در پی گنج می‌روند و کل لوله‌های نفت را زیرورو می‌کنند؛ اما هیچ چیزی نصیب‌شان نمی‌شود، زمانی که آن‌ها در حال گشتن بودند گاردی‌های شرکت نفت به آن‌ها شک می‌کنند و به دنبال‌شان می‌روند. هر سه آن‌ها به کتابخانه پناه می‌برند و در آن‌جا با حبیب دوست برادر ماشو، آشنا می‌شوند. حبیب به آن‌ها می‌گوید که دست از این کار بردارند و دیگر دنبال این کار نروند، او به ماشو پیشنهاد می‌کند که راه برادرش را ادامه بدهد و شب‌ها به او در پخش کردن اعلامیه کمک کند. ماشو در دو راهی سختی قرار می‌گیرد.

کتاب «جای او خالی» نوشته نادر ابراهیمی، یکی از کتاب‌های مجموعه «قصه‌های انقلاب برای بچه‌ها و نوجوانان» است که انتشارات سوره مهر برای آشنایی کودکان با بزرگ‌ترین اتفاق تاریخ معاصر ایران منتشر کرده است.این کتاب، داستان کوتاهی درباره حوادث و رویدادهای‏ انقلاب اسلامی و نقش نوجوانان در انقلاب است. شخصیت اصلی داستان «منصور» نوجوان ۱۳ ساله‌‏ای است که‏ مسئولین مدرسه بار‌ها او را به مراسم‌هایی که برای شاه ترتیب داده می‌شد، می‏‌بردند و او هر بار خسته و ناراحت از مراسم‌ها بازمی‏‌گشت و به روزی فکر می‏‌کرد که‏ بتواند این همه ظلم و ستم را تلافی کند. با شروع انقلاب، این فرصت برای او پیش می‏‌آید و او همراه با دوستان دیگرش به صف مبارزان انقلابی می‏‌پیوندد، تا اینکه در تظاهرات ۱۷ شهریور، توسط یکی از همسایه‏‌هایش که جز سربازان‏ شاه بود، به شهادت می‌‏رسد.

کتاب «رویای بعدازظهر»، نوشته نیلوفر مالک، از زاویه دید یک نوجوان به نام پارسا روز‌های پرتلاطم انقلاب را روایت می‌کند تا نوجوانان را با آن دوره بیشتر آشنا کند. این کتاب در هشتمین جشنواره داستان انقلاب به عنوان رمان برتر نوجوانان انتخاب شده است. پارسا شخصیت اصلی این کتاب، به دنبال تعمیر یک چراغ مطالعه دچار برق گرفتگی می‌شود و وقتی به هوش می‌آید، خود را در یک فضای جدید و غریبه می‌بیند. او متوجه می‌شود که تمام وسایل اتاق عوض شده و وسایل قدیمی جای آن‌ها را گرفته‌اند. این اتفاق باعث می‌شود او به سال‌های قبل از انقلاب برگردد و در دل ماجرا‌های آن دوره قرار بگیرد.

کتاب «زمستان بی‌شازده»، نوشته فاطمه نفری، داستان نوجوانی به نام رضا را به تصویر می‌کشد که در جریان انقلاب دچار تغییر و تحول و انقلابی می‌شود. این رمان برای گروه سنی نوجوان نوشته شده است.قسمتی از کتاب شامل واگویه‌های رضا شخصیت اصلی داستان است. رضا که بنا به خواست مهندس، (دیگر شخصیت داستان) می‌خواهد میکروفیلمی را به دست فرد دیگری برساند، ترس دستگیری توسط نیرو‌های ساواک را دارد و همین دلیل واگویه‌هایش است. او دائم دچار تردید است که آیا این کار را انجام بدهد یا نه. در نهایت رضا با یادآوری لطف‌ها و محبت‌هایی که مهندس در حق او و خواهرش کرده بود از انداختن میکروفیلم در آب‌انبار پشیمان می‌شود و تصمیم می‌گیرد کاری را که مهندس از او خواسته بود انجام دهد.
در بخش دیگری از کتاب «زمستان بی‌شازده»، قصه رضا و دو دوستش به نام‌های محسن و فرید نقل می‌شود. فرید و پدرش که گویا از طرفداران شاه هستند، گزارش افرادی را که شبانه به در و دیوار اعلامیه می‌چسبانند به گوش ساواک می‌رسانند. بحث و مجادله بین رضا و محسن با فرید درمی‌گیرد که به جرم این کار او را بازخواست می‌کنند. از این رمان در هفتمین جشنواره داستان انقلاب، تحت عنوان جایزه امیرحسین فردی که از سوی حوزه هنری برگزار شد، این اثر مورد تقدیر قرار گرفت.

کتاب «پدر چرا توی خانه مانده است؟» روایت جالبی است از زندگی پسر نوجوانی که در دوره قبل انقلاب زندگی می‌کند. در اوج زمانی که ساواک نسبت به افراد حساسیت بیشتری را نشان می‌دهد، پدر علی در خانه می‌ماند تا برخوردی با ساواکی‌ها نداشته باشد؛ اما مشکل علی از زمانی شروع می‌شود که همه مرد‌ها و ۳ تا از زن‌های محله‌شان توسط ساواک به زندان برده می‌شوند. هیچ مردی در محل نمی‌ماند به جز پدر علی؛ بعد از مدتی او فهمید که بچه‌های محل، او را از خودشان نمی‌دانند و کاری با او ندارند. این مسئله مدام ذهن او را مشغول کرده بود تا این که متوجه علت شد. پدر او تنها مرد در محله‌شان بود. علت را از مادرش پرسید، ولی مادرش به پاسخی کوتاه اکتفا می‌کرد: «کاری ندارد، که بکند. کارخانه تعطیل است.» از آن پس علی باور کرده بود که پدر‌های خوب را می‌برند و پدر‌های بد باقی می‌مانند، تا این که روزی «آن‌ها» آمدند.

 

منبع : خبرگزاری کتاب ایران