نکاتی در انتخاب اسباب‌بازی مناسب برای کودکان

اسباب‌بازی‌ها شاید لذت‌بخش‌ترین دارایی‌های کودکان باشند. حتی وقتی بزرگ می‌شویم هم با دیدن اسباب‌بازی‌های قدیمی حس خوبی به ما دست می‌دهد و گاه تلاش می‌کنیم آنها را حفظ و نگهداری کنیم.

همه ما در دوران کودکی با اسباب‌بازی‌های مختلف‌مان بازی کرده‌ایم و از آنها تأثیر گرفته‌ایم و بزرگ شده‌ایم. حالا نوبت به کودکان‌مان رسیده است تا وارد دنیای اسباب‌بازی‌ها شوند. دنیایی که می‌تواند تأثیر بسیاری بر تربیت و شکل‌گیری نقش فرزندان‌مان در جامعه داشته باشد. اما این اسباب‌بازی‌ها با توجه به دنیایی که دارند می‌توانند برای کودکان خطرناک باشند. شاید به خاطر داشته باشید که چند ‌سال قبل رنگ‌های سرطان‌زایی که در اسباب‌بازی‌های چینی به کار رفته بود باعث شد واردات این اسباب‌بازی‌ها به بسیاری از کشورها ممنوع شود. 
درست از همان هنگام بود که مضر و حتی خطرناک بودن این وسایل رنگی و جذاب مورد توجه قرار گرفت. درحالی‌که تا قبل از آن رشد فکری و ایجاد خلاقیت در کودکان تنها انتظاری بود که از اسباب‌بازی‌ها می‌رفت. کودکان می‌توانند مهمترین افراد هر جامعه‌ای باشند، آنها هستند که آینده یک کشور و ملت را رقم می‌زنند. در بسیاری از کشورهای جهان برای کودکان اهمیت ویژه‌ای قایل هستند.
 
از خورد و خوراک و پوشاک و تربیت گرفته تا اسباب‌بازی‌هایی که قرار است کودکان شب و روزشان را با آنها بگذرانند. برخی کودکان هستند که وابستگی‌شان نسبت به اسباب‌بازی‌های‌شان بیشتر از والدین‌شان است و این موضوع اهمیت مقوله اسباب‌بازی را نشان می‌دهد.
اسباب‌بازی‌ها باید مناسب کودکان باشند و بیشترین موهبتی که این اسباب‌بازی‌ها برای کودکان دارند، سرگرم‌ کردن‌شان است. اما بیشتر خانواده‌ها معتقدند اسباب‌بازی‌ها علاوه بر سرگرم‌کردن کودکان باید بتوانند به تربیت و شکل‌گیری شخصیت فرزندان‌شان نیز کمک کنند.

اسباب بازی هایی انتخاب کنید که به رشد تفکر منطقی کودک کمک می کند

کودکان مرز میان واقعیت و تخیل را به سادگی تشخیص نمی دهند. بنابراین بهتر است اسباب بازی هایی برای آنها انتخاب و خریداری شود که علاوه بر سرگرم کردن آنها باعث ایجاد تفکر منطقی در ذهن آنها شود. اسباب بازی هایی همچون؛ انواع برج هیجان، ساختنی ها، سازه ها، بلوک ها، پازل ها، انواع بازی های فکری و غیره از این دست اسباب بازی ها هستند. چرا که کودک برای بازی با این اسباب بازی ها نیازمند تفکر مداوم و پیوسته است تا بتواند روند بازی را به جلو هدایت کند. بنابراین این اسباب‌بازی‌ها می تواند به ارتقای قوه تفکر منطقی کودکان کمک شایان کنند.

اسباب بازی باید کودک را برای زندگی واقعی آماده کند

درست است که بازی و اسباب بازی ها موجب شاد بودن کودکان و ایجاد لحظات سرگرم کننده برای آنها می شوند اما از آنجا که کودکان مدت طولانی از عمر خود را صرف بازی می کنند و همواره در اثنای بازی است که مسائل و مفاهیم پایه را یاد می گیرند لازم است که اسباب بازی های مورد استفاده ی کودکان به گونه ای باشد که آنها را برای زندگی آینده و واقعی آماده کند. بنابراین تعدادی از اسباب بازی ها هستند که شرایط ارتقای مهارت های اجتماعی مثل؛ صحبت کردن، شرکت کردن در کارهای جمعی و گروهی، توانایی ارتباط برقرار کردن صحیح و غیره را برای کودک فراهم می کنند. استفاده از این دست از  اسباب بازی ها می تواند آمادگی لازم را برای زندگی واقعی در کودک ایجاد کند. بنابراین به هنگام خرید، این معیار را هرگز فراموش نکنید و از تهیه‌ی اسباب بازی های این چنینی غافل نشوید. اسباب بازی هایی مثل نقش بازی ها، عروسک های نمایشی، ست مشاغل و غیره از این دست می باشند.

انتخاب اسباب بازی متناسب با جنسیت کودک

وقتی برای یک دختربچه عروسک می خریم او را به طرف پذیرفتن نقش های متناسب با جنسیتش راهنمایی می کنیم. او در بازی با عروسک خود رفتار بزرگ ترها را تقلید می کند، می گوید عروسکم سردش شد، گرسنه شد یا خوابش می آید، یا او را بخوابانم. او در این بازی به نوعی نقش مادری را تجربه می کند، نقشی که او قرار است در آینده در زندگی واقعی ایفا کند. پس نباید برای یک پسربچه عروسک بخریم چون نمی خواهیم در آینده مردی شود که نقش مادری را ایفا کند!

توجه به آموزشی بودن اسباب بازی ها

در خرید اسباب بازی باید به جنبه های آموزشی توجه کرد چرا که اسباب بازی هایی که هیچ جنبه آموزشی ندارند، به تخلیه هیجانات کودک کمک نمی کنند و موجب ارتباط او با دیگران نمی شوند؛ به طور مثال، ماشین کنترلی را درنظر بگیرید. این اسباب بازی خیلی به تقویت خلاقیت کودک کمک نمی کند و جنبه آموزشی چندانی ندارد. با این حال، ممکن است اگر بچه این اسباب بازی را نداشته باشد با خودش فکر کند که چرا دیگران دارند و او ندارد و یا دلش بخواهد بداند ماشین کنترلی چطور کار می کند.

رابطه سن و اسباب بازی که انتخاب می‌کنید

تا 2 سالگی باید بیشتر اسباب بازی هایی استفاده شود که تحریک حسی و حرکتی برای بچه ها ایجاد کند. به طور مثال، جغجغه موجب تحریک سیستم شنوایی کودک می شود یا اسباب بازی های رنگی که بالای تخت کودک نصب می شود، قدرت بینایی کودک را تحریک می کند. اما در عین حال باید امن باشد. امن یعنی این که تیز و برنده نباشد و رنگ و جنسش طوری باشد که آسیب های فیزیکی و مسمومیت ایجاد نکند. برای بچه های دو سال به بالا هم، اسباب بازی هایی بهتر هستند که در تقویت خلاقیت، مهارت حل مسئله و تمرین برای ایفای نقش های دوران بزرگسالی نقش داشته باشند به طور مثال لگو یا جورچین.

تنوع لازم میان اسباب بازی ها را حفظ کنید.

تنوع در اسباب بازی ها باعث رشد و شکوفایی استعدادهای مختلف در کودکان و رشد همه جانبه در آنان می شود. چرا که کودکان دارای توانایی های گوناگونی هستند که هر یک از آنها برای شکوفایی نیازمند به راهکارها و ابزار خود می‌باشند. بنابراین بهتر است کودکان از انواع اسباب بازی های کاربردی و مفید بهره‌مند شوند. به همین جهت به هنگام انتخاب اسباب بازی به این معیار توجه کنید که تنوع کافی میان اسباب بازی ها را حفظ کنید. به این معنی که مجموعه اسباب بازی هایی که در اختیار کودک قرار می گیرد باید به گونه ای باشد که کلیه‌ی مهارت های کودک اعم از جسمی، حرکتی، ذهنی، خلاقیت، اجتماعی و غیره را ارتقا دهد.

برای تحقق این منظور قبل از انتخاب یک اسباب بازی به این موضوع توجه کنید که اکنون کودک شما نیازمند داشتن چه نوع اسباب بازی است؟! و اسباب بازی مذکور برای ارتقای کدام مهارت کودک کمک کننده و مفید است؟!

به محتوایی که اسباب بازی به کودک شما انتقال می دهد توجه کنید

برخی از اسباب بازی ها با وجود ظاهر زیبا و اجناس مرغوبی که دارند حاوی محتوای خشونت آمیز، جنسیت زده و یا متناقض با اصول اخلاقی و عرفی هستند. بنابراین لازم است قبل انتخاب آنها به این معیار توجه ویژه داشته باشید تا اسباب‌بازیی را برای کودک خود انتخاب کنید که حاوی محتوای مفید و ارزشمند هستند.