همه چیز درباره فاجعه ایربگ

از تصادف زنجیره‌ای صبح روز ۲۰ دی حالا دیگر ده روز می‌گذرد و اصل خبر به هیچ‌وجه داغ نیست، ولی حواشی این خبر و عواملی که باعث شده ۵۹ خودرو در زنجیره‌ای مرگبار گرفتار شوند، هنوز داغ است. تا پیش از این بحث‌ها درباره خودروساز‌ها مربوط به انحصار آن‌ها در تولید بود، اما حالا مسئله جان و زندگی استفاده کنندگان از این خودرو‌ها مطرح است که نباید از کنار آن به راحتی عبور کرد. در تصادف زنجیره‌ای اخیر در بهبهان شدت تصادفات به حدی بود که خودرو‌ها روی یکدیگر سوار شدند، برخی آتش گرفتند و تعداد زیادی هم به آهن‌پاره‌های ضایعاتی تبدیل شدند و در این بین، مردم به شدت آسیب دیدند.

هر چند عامل تصادف، بی‌احتیاطی رانندگان و خطای انسانی بیان شد، اما رئیس پلیس کل راهور کشور از نقش خودرو‌ها در مرگ و میر این تصادف بزرگ به ویژه دلیل باز نشدن کیسه هوا‌ی خودرو‌ها خبر داد و اعلام کرد که از میان ۲۷ خودروی ایرانی که چند روز پیش در بهبهان تصادف کردند، کیسه هوای هیچ‌کدام از آن‌ها عمل نکرده بود! همین موضوع باعث شد پای خودروسازها، شرکت قطعه‌ساز تامین‌کننده کیسه‌های هوا و سازمان ملی استاندارد هم به این ماجرا باز شود.

پس از آن، ادعا‌های متعددی برای باز نشدن کیسه هوا‌ی خودرو‌ها ارائه شد؛ مثل سال تولید، برخورد از عقب و فاصله بین دو خودرو در زمان تصادف و احتمال نقص فنی. در این گزارش سعی کرده ایم در کنار بررسی قیمت هر کیسه هوا دلایلی را که ممکن است کیسه هوا باز نشود بررسی کنیم.

ماجرای نصب کیسه هوا در کشور ما بر می‌گردد به سال ۹۲. در ابتدای این سال دولت مصوبه سازمان ملی استاندارد را به خودروساز‌ها ابلاغ کرد و نصب کیسه هوا جزو استاندارد‌های اجباری ۸۵ گانه خودرو‌های داخلی شد. پلیس هم اعلام کرد از این تاریخ خودرو‌هایی که کیسه هوا نداشته باشند شماره گذاری نمی‌شوند.

اما همشهری آنلاین به نقل از رئیس و معاون سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نوشت که از ۴ سال پیش به بهانه تحریم ۹ استاندارد اجباری تولید خودرو‌های داخلی از جمله ایربگ اجرا نمی‌شود. از سوی دیگر چهار شرکت تامین‌کننده ایربگ خودرو‌های داخلی نیز تاکنون از ارائه هرگونه اطلاعات درباره عوامل مؤثر در بازنشدن ایربگ‌ها در تصادف بهبهان خودداری کرده‌اند. البته این متهمان هریک به نوعی تقصیر را به گردن دیگری انداخته اند به طور مثال حالا سازمان استاندارد اعلام کرده است که اگر خودروساز‌ها استاندارد‌های ۸۵ گانه را رعایت نکنند دیگر به آن‌ها مجوز شماره گذاری نمی‌دهد، همچنین مدیر طراحی ایران خودرو اعلام کرده است در صورت ایراد از کیسه‌های هوا قطعه‌سازان کیسه‌های هوا مقصرند!

هرچند برزگری رئیس پیشین سازمان ملی استاندارد گفته در سانحه بازنشدن کیسه هوای خودروها، باید قطعه‌سازان و سازمان ملی استاندارد در کنار خودروسازان پاسخگو باشند، اما مدیر طراحی مرکز توسعه محصولات ایران خودرو در گفت و گوی تلویزیونی می‌گوید: «باز شدن کیسه هوا در هنگام تصادف خودرو به شدت ضربه، میزان سرعت و زاویه‌ای که ضربه وارد می‌شود، بستگی دارد. اگر مشخص شود که اشکال از کیسه هوا بوده ما طبق قرارداد‌های بین المللی باید به سراغ تولید کننده آن کیسه هوا برویم و مقصر سازنده کیسه هواست.» او همچنین در ادامه گفت: «در کشور ما آزمون تصادف وجود ندارد و خودروسازان برای دریافت گواهی نامه‌های معتبر، باید خودرو‌ها را به خارج از کشور ارسال کنند و بعد از دریافت گواهی نامه‌ها آن‌ها را در اختیار سازمان ملی استاندارد قرار دهند.»

---

بیشتر بخوانید:

• ۵ شکایت اصلی از خودرو‌های داخلی
• نیرو‌ی مازاد خودروسازان و کیفیت پایین خودروها + واکنش کاربران

---

ایربگ از جمله بخش‌هایی است که هر چند نقش مهمی در ایمنی خودرو دارد، اما صاحبان خودرو‌ها اطلاعات کمی درباره آن دارند به همین دلیل باور‌های گاه نادرستی درباره آن وجود دارد. در ادامه به چند دلیل و ادعای مطرح شده که گفته می‌شود از دلایل باز نشدن ایربگ خودروهاست اشاره می‌کنیم.

برخی از رانندگان و صاحبان خودرو با توجه به قیمت بالای کیسه هوا در بازار، برای جلوگیری از باز شدن ایربگ و بروز خسارت مالی، به صورت دستی ایربگ خودرو را غیرفعال می‌کنند که این باعث می‌شود در هنگام تصادف هم ایربگ باز نشود. متوسط قیمت کیسه هوا برای خودرو‌های ایرانی حدود چهار میلیون تومان است، یعنی اگر در تصادفی کیسه هوای خودرو باز شود باید چهار میلیون تومان برای خرید کیسه هوا هزینه کرد. این نکته قابل تامل است که قیمت بالای ایربگ در بازار و هزینه‌های بالای نگهداری خودرو باعث شده است رانندگان به صورت دستی ایربگ خودرو‌های شان را غیرفعال کنند.

هرچند برای تاثیر بیشتر ایربگ بهتر است کمربند ببندید، اما این که کمربند ایمنی را بسته باشید یا نه هیچ تأثیری در باز شدن ایربگ ندارد. با وجود همه این‌ها، هنوز هم بستن کمربند ایمنی مهم‌ترین اصل در حفاظت از جان راننده و سرنشینان در زمان وقوع تصادف است و ایربگ تنها یک سیستم کمکی برای ارتقای ایمنی خودرو به شمار می‌رود.

برخلاف آن چه گفته می‌شود که باید ضربه بسیار محکم باشد تا کیسه هوا باز شود، سنسور‌های ایربگ‌ها حتی با ضرباتی در حد ضربه صافکار‌ها هم ممکن است عمل کند و باز شود برای همین گفته می‌شود در هنگام صافکاری حتما برق خودرو قطع شود تا در حین ضربه زدن ایربگ‌ها باز نشود.

یکی دیگر از ادعا‌هایی که مطرح می‌شود این است که حتما باید تصادف با زاویه خاصی صورت بگیرد تا سنسور‌های کیسه هوا فعال و کیسه هوا باز شود در حالی که این ادعا نادرست است. به جز سنسور‌های حساس به ضربه سنسور‌های شتاب سنج هم وجود دارد که وظیفه تشخیص تصادف و باز کردن ایربگ‌های جلو را بر عهده دارد. این سنسور در صورتی که شتاب منفی از حد مشخصی فراتر برود تشخیص می‌دهد خودرو نه به دلیل ترمز کردن، که به دلیل ضربه متوقف شده و به همین دلیل ایربگ را باز می‌کند.

یک کارشناس فنی خودرو درباره کیسه‌های هوا و دلایل باز نشدن آن می‌گوید: «ایربگ‎ها از چند جز تشکیل شده‎اند: کیسه هوا، حسگر‌هایی که در چرخ‏های جلوی خودرو قرار دارند و سیستم بادکننده که بعد از وارد آمدن ضربه‌ای سخت به خودرو، گازی منتشر می‌کند که باعث باد شدن کیسه هوا و در نتیجه محافظت از افراد می‌شود. اما از آن جایی که ایربگ‎ها بسیارگران قیمت‎ هستند، معمولا خودروساز‌ها تمایلی به استفاده از آن‌ها ندارند.» با این توضیح، او دلایل باز نشدن ایربگ خودرو‌ها را شرح می‌دهد و می‌گوید: «دلایل متنوعی برای باز نشدن ایربگ خودرو وجود دارد. یک دلیل این است که راننده ایربگ‎ها را غیرفعال می‎کند، چون هزینه باز و بسته کردن ایربگ‏ها بسیار بالاست، دلیل دیگر عمل نکردن کیسه هوا و کار گذاشتن سنسور‌های ایربگ در مکانی نامناسب است. در صورتی که سنسور‌ها درست جاسازی نشوند، ممکن است عمل نکنند و در زمان تصادف ایربگ‎ها باز نشوند. سومین دلیل هم این است که به دلیل قیمت بالای کیسه هوا، خودروساز اصلا ایربگی را در خودرو کار نگذاشته باشد.»

 

منبع: روزنامه خراسان