کشف یک سیاره زمین مانند اما عجیب!

ستاره شناسان با استفاده از داده‌های ماهواره بررسی سیاره‌های فراخورشیدی ناسا TESS و چندین تاسیسات زمینی، یک سیاره فراخورشیدی زیر نپتونی را کشف کرده اند که به دور ستاره کوتوله TOI-۲۲۵۷ می‌چرخد. اما نکته جالب درباره این سیاره این است که به طرز جالبی، مدار این سیاره بسیار بیضوی است، که حاکی از وجود یک سیاره غول پیکر گازی بیرونی در سیستم TOI-۲۲۵۷ است.
بر طبق تعریف‌های رسمی، یک ستاره کوتوله سرخ، ستاره‌ای کوچک، سرد و سرخ‌رنگ است که در رده M یا K جای می‌گیرد، و غالباً به ستاره‌ای گفته می‌شود که جرمی کمتر از نصف جرم خورشید داشته باشد و دمای سطحی آن کمتر از ۳۵۰۰ درجه کلوین باشد. کوتوله‌های قرمز که ستاره‌های کوتوله M نیز خوانده می‌شوند، بیش از ۵۰ برابر تاریک‌تر از خورشید بوده و فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد آن جرم دارند. فراوانی کوتوله‌های قرمز دانشمندان را به این فکر واداشت که شاید آن‌ها بهترین مکان برای کشف حیات بیگانه احتمالی باشند. دانشمندان با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای شکل‌گیری سیاره‌ای دریافتند کوتوله‌های قرمز احتمالاً جهان‌های زمین‌مانندی را توسعه دهند که به اندازه کافی برای داشتن آب مایع، گرم هستند.
اگرچه اکتشافات فضایی به طور معمول توسط ماموریت‌های فضایی کپلر و K ۲ ناسا هدایت می‌شوند، TESS با کشف ۲۸ سیاره از ۱۸۵ سیاره، سهم فزاینده‌ای در شناخت سیاره‌های کوتوله‌های M داشته است. از این تعداد، تنها ۱۷ سیاره هستند که در مدار‌های طولانی مدت (بیش از ۱۵ روز) می‌چرخند. کوتوله نوع M۳ TOI-۲۲۵۷ در فاصله ۱۸۸.۵ سال نوری از ما و در صورت فلکی زرافه قرار دارد. این ستاره که با نام‌های علمی مختلفی نیز شناخته می‌شود، تنها ۳۱ درصد اندازه خورشید است و حداقل یک سیاره از آن عبور می‌کند.

 

اما سیاره جدید کشف شده توسط TESS که TOI-۲۲۶۷b نامیده می‌شود، دارای دوره مداری تخمینی ۳۵.۱۹ روز است. این سیاره ۲.۲ برابر بزرگتر از زمین است و در کلاس سیارات فراخورشیدی زیر نپتونی قرار می‌گیرد. اخترشناسان می‌گویند: «مدت زمان گذر طولانی نشان می‌دهد که سیاره در مداری بسیار عجیب قرار دارد که آن را به غیرعادی‌ترین سیاره شناخته شده در حال چرخش به دور یک ستاره کوتوله M تبدیل می‌کند.» آن‌ها افزودند: «TOI-۲۲۵۷b در فاصله‌ای به دور ستاره میزبان می‌چرخد که امکان وجود آب مایع در آن را بسیار محتمل می‌کند، بنابراین شرایط مساعد برای پیدایش حیات در آن ممکن است وجود داشته باشد».
با این حال، شعاع TOI-۲۲۵۷b نشان می‌دهد که این سیاره تقریباً گازی است و فشار اتمسفر بالای آن برای حیات مناسب نیست. دکتر نیکول شانچه، اخترشناس دانشگاه برن و مدیر این تحقیق گفت: «ما دریافتیم که سیاره TOI-۲۲۵۷b مداری دایره‌ای و متحدالمرکز ندارد. از نظر قابلیت سکونت، این خبر بدی است، زیرا میانگین دمای سیاره بسته به اینکه سیاره در کجای مدار خود قرار دارد، از منفی ۸۰ درجه سانتیگراد تا حدود ۱۰۰ درجه سانتیگراد (از منفی ۱۱۲ تا ۲۱۲ درجه فارنهایت) متغیر است.»
چنین مدار حرکتی شگفت انگیزی برای این نوع سیاره‌ها بسیار عجیب است و دکتر شانچه توضیح می‌دهد که جواب احتمالی برای این مدار شگفت‌انگیز این است که احتمالاً در بیرون از منظومه، سیاره‌ای غول‌پیکر پنهان شده است که مدار TOI ۲۲۵۷b را مختل می‌کند. نتایج مربوط به کشف سیاره TOI-۲۲۵۷b در مقاله‌ای در مجله Astronomy & Astrophysics به چاپ رسیده است.

 

منبع: فرارو