چرا از مرگ می‌ترسیم؟

یگانه عامل ترس از مرگ، جهل و نادانی ما است. چرا که تصور می‌کنیم با مردن، زندگی ما پایان می‌یابد. حال آنکه مرگ به معنای فنا و نابودی نیست؛ بلکه مرگ حیات دوباره و انتقال از یک جهان به جهان دیگر است. واقعیت اینست که زندگى دنیا، مقدّمه‌اى براى زندگى آخرت است. اگر از آن بـراى کمال یافتن و بزرگ شدن بهره بردیم، پیروزی و رستگاری را از آن خود کرده‌ایم در غیر اینصورت خود را باخته حساب کنیم. ترس از مرگ، کاملاً طبیعی است. چنان که عشق و دلبستگی به زندگی کاملاً طبیعی است. اگر می‌ترسیم به خاطر آنست که برای کمالات دنیوی زیان دارد و اصل حیات و زندگی ما را تهدید می‌کند. از طرفی، چون شناختی از مرگ نداریم هراسناک و وحشت‌زده هستیم. اما مرگ برای برخی که حقیقت آن را یافته‌اند متفاوت است و خیلی راحت همانند بوییدن گلی، جان را تقدیم جناب عزراییل (ع) می‌کنند. در اینجا به مواردی که باعث وحشت از مرگ می‌شود می‌پردازیم.

هیچ انسانی مرگ را تجربه نکرده است؛ بنابراین نگرانی انسان از کیفیت مرگ و جان دادن طبیعی است. چون نمی‌داند که جان دادن یعنی چه و جدایی جان از جسم چگونه است. امام در توصیف مرگ می‌فرماید:میهمانی ناخوانده و ناخوشایند است. دامش را همه جا گسترده، با درد و رنج محاصره‌مان کرده است. کابوس مرگ، با قدرت تمام، به حریم هستی انسان وارد شده و با لشکری از بیماری‌ها و درد‌های جانکاه، طعم تلخش را می‌چشاند. (۱)
یکی دیگر از عوامل نگرانی مؤمنان از مرگ، گناهان بسیارش است. حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: چنان مباش که به خاطر گناهان زیاد خود، مرگ برایت ناخوشایند باشد

ائمه اطهار (ع) تاکید بسیار بر جمع‌آوری توشه داشته‌اند چرا که هر چقدر هم زیاد باشد، نسبت به طولانی بودن راه ناچیز است. امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: بدان که راهی سخت در پیش داری. تا می‌توانی توشه برگیر و بار گناه خود را سبک کن که سنگینی‌اش رنج‌آور است. تا می‌توانی به آن سرای توشه بفرست. بدان که در مقابلت گردنه‌های سخت وجود دارد که باید سبکبار بوده و توشه راه داشته باشی. (۲)

امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: فردی از ابوذر پرسید: چرا از مرگ می‌ترسیم؟ پاسخ داد: براى این که دنیا را آباد کرده ‏اید، و آخرت‌تان را ویران. طبیعى است که دوست ندارید از نقطه آباد به مکان ویران منتقل شوید. (۳)

انسان زندگی و جهان و زیبایی‌های آن را دوست دارد و آرزویش است که برای همیشه زنده بماند. انسان در بدترین شرایط هم دل از زندگی برنمی‌کند و می‌خواهد که باقی باشد. امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: انسان سرانجام از همه لذت‌های دنیا سیر می‌شود، جز لذت زندگی. برای اینست که هیچ کس در مرگ آسایش نمی‌بیند. (۴)

یکی دیگر از عوامل مهم ترس از مرگ، دلبستگی شدید به دنیاست به گونه‌ای که از آخرت خویش کاملا غافل و حیات دنیوی را هدف نهایی خود قرار دهد. چنین انسانی برای بهره‌مند شدن هرچه بیشتر از لذایذ دنیوی، به دنبال زندگی ابدی در این دنیاست و از فرارسیدن مرگ خویش در نگرانی و اضطراب است، زیرا می‌پندارد که مرگ پایان‌بخش تمام لذتهایش است و او را دلبستگی‌هایش، برای همیشه جدا می‌سازد. قرآن کریم دنیا را با تمام نعمتهایش ناچیز، و آخرت را برتر معرفی می‌کند:سرمایه زندگی دنیا ناچیز و سرای آخرت برای کسی که پرهیزکار باشد بهتر است. (۵)

---

بیشتر بخوانید:

• قویترینِ مردم چه کسی است؟
• ۶ توصیه مهم امام رضا (ع) به شیعیان 

---

ناآگاهی از حقیقت مرگ

کثرت گناه