علت شب ادراری در کودکان چیست؟+راه درمان

حدود ۴۰ درصد از کودکان ۳ ساله شب ادراری دارند. کارشناسان کاملاً نمی‌دانند که چرا یک کودک شب ادراری دارد و دیگری ندارد. شاید این موضوعی مرتبط با تکامل باشد. گاهی اوقات مثانه کودک برای ذخیره ادرار در طول شب به اندازه کافی جا ندارد. گاهی اوقات کودک هنوز توانایی تشخیص این را ندارد که مثانه چه زمانی پر شده است، یا اینکه باید از خواب بیدار شده و به دستشویی برود.
شب ادراری در کودکان معمولا به مرور زمان برطرف می‌شود و به ندرت به مشکل جدی تبدیل می‌شود. اما گاهی اوقات کودک شما هرچه سعی می‌کند نمی‌تواند شب ادراری را ترک کند. شما ناامید هستید، او خسته شده است. شما نگران هستید که مبادا مشکل جدی وجود داشته باشد. گاهی اوقات نیاز به کمک پزشک متخصص کودکان است.  

شب ادراری تا چه سنی طبیعی است؟

در رابطه با شب ادراری در کودکان طیف گسترده‌ای وجود دارد. به طور معمول کودک از ۲ تا ۴ سالگی می‌تواند به توالت برود، اما بعضی از آن‌ها تا سنین بالاتر قادر به حفظ ادرار خود در طی شب نخواهند بود. تا سن ۵ یا ۶ سالگی، ۸۵ درصد از کودکان می‌توانند ادرار خود را در شب نگه دارند، اما برخی از کودکان تا سن ۱۰ – ۱۲ سالگی هم گاهی اوقات رختخواب خود را خیس می‌کنند.

گاهی اوقات کودکی که در طول شب می‌توانسته خودش را کنترل کند، دوباره شب ادراری می‌کنند. اضطراب‌های خانوادگی یا مسائل مدرسه می‌تواند باعث تحریک چنین حالتی شود. با بالغ شدن سیستم‌های کودک، احتمال شب ادرارری در وی کم می‌شود.

تا سنین نوجوانی یا خیلی زودتر از آن، تقریباً در همه کودکانی که رختخوابشان را خیس می‌کنند، این مسئله حل می‌شود و فقط در یک درصد یا کمتر از کودکان این مشکل به جا می‌ماند.

بسیاری از کودکان سنین مدرسه که شب‌ها رختخواب خود را خیس می‌کنند، مشکلی دارند که پزشکان به آن «شب ادراری اولیه» می‌گویند. آن‌ها هرگز کنترل شبانه مثانه خود را در دست نداشته اند. سابقه خانوادگی نیز در بی اختیاری ادرار در کودکان نقش دارد. اگر شما در کودکی شب ادراری داشتید و کودکتان نیز اینطور است، تعجب نکنید.

علت شب ادراری کودکان چیست؟

این احتمال وجود دارد که شب ادراری کودکان نتیجه‌ی بیماری‌های پنهان در بدن آن‌ها باشد. با این وجود بسیاری از کودکان بدون ابتلا به هیچ‌گونه بیماری خاصی صرفا دچار مشکل شب ادراری هستند. درواقع، تنها در بخش کمی از کودکان علت اساسی و حقیقی خیس‌کردن رختخواب قابل شناسایی است. با این وجود نمی‌توان تشخیص داد که بی‌اختیاری ادرار در افراد ناخودآگاه صورت می‌گیرد یا با کنترل و بنا به علتی مشخص به وقوع می‌پیوندد. در اینباره نمی‌توان احکام کلی صادر کرد یا افراد با این مشکل را خیره‌سر، نافرمان و تنبل خواند. همان‌طور که عنوان شد، علت اساسی و بنیادین این مسأله به سختی محرز می‌شود.

چه موقع باید با پزشک متخصص اطفال در مورد شب ادراری صحبت کنیم؟

البته که می‌توانید هر زمانی نگرانی در زمینه شب ادراری داشتید آن را با پزشک در میان بگذارید. اگر کودکتان سابقه شب ادراری نداشته است، اما سپس ناگهان دچار این مشکل شده است، با متخصص اطفال در میان بگذارید. پزشک می‌تواند کودک شما را ارزیابی کند تا مطمئن شود این مشکل ناشی از استرس نبوده و یا به دلیل بیماری خاصی نیست. البته این احتمال کم است. فقط ۱ درصد از مشکلات شب ادراری در کودکان در نتیجه دیابت کودکان، عفونت‌ها، ناهنجاری‌های مثانه یا کلیه یا وضعیت پزشکی دیگری به وجود می‌آید. اگر کودکتان علائم نامعمول مانند سوزش به هنگام ادرار کردن یا ادرار خونی دارد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

چطور به کودکان در درمان شب ادراری کمک کنیم؟

مشکل شب ادراری کودکان بیش از آنکه از نظر پزشکی و جسمی آزاردهنده باشد از لحاظ اجتماعی ناراحت‌کننده است. شب ادراری موجب شرم و اضطراب در کودک می‌شود و گاهی باعث درگیری و اختلاف میان والدین نیز می‌شود. مهم‌ترین وظیفه‌ی والدین، حمایت از کودک است. آن‌ها باید به او اطمینان خاطر بدهند که همراهش هستند و از سرزنش و تنبیه کودک جدا بپرهیزند. درمان‌های متعددی برای بی‌اختیاری ادراری اولیه وجود دارد.

برای درمان بی‌اختیاری ادراری کودکان، طیف درمانی گسترده‌ای وجود دارد: از درمان‌های خانگی تا دارو و برای کودکانی که مشکلات تشریحی دارند، گاهی عمل جراحی تجویز می‌شود.

• ابتدا باید عوامل و شرایط روحی و پزشکی پنهان و اساسی مشکل شب ادراری کودکان بررسی بشود.

• اگر علتی اساسی و ریشه‌ای موجب شب ادراری است، باید این مسأله شناسایی و درمان بشود.

• پس از اینکه گام‌های بالا برداشته شد، باید برای چگونگی و زمان درمان برنامه ریزی کرد.

درمان شب ادراری بدون عارضه برای کودکان زیر ۵ سال مناسب نیست:

•، زیرا بیشتر کودکان زیر ۵ سال و بزرگ‌تر معمولا خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابند. بیشتر پزشکان از ۷ سال به بعد به درمان این مشکل در کودکان می‌پردازند.

• البته زمان درمان به نگرش کودک، والدین و مراقبین و پزشک نیز بستگی دارد.

برای کاهش شب ادراری متخصص اطفال ممکن است اقدامات مختلفی از جمله موارد زیر را پیشنهاد کند:

• محدودیت مصرف مایعات قبل از خواب

• ساعت هشداری بگذارید تا در شب و قبل از اینکه کودک جایش را خیس کند، وی را بیدار کند. این «آموزش شرطی سازی» است که اگر به طور مداوم و پیوسته به مدت سه تا چهار ماه استفاده شود، حداقل ۷۵ درصد از مواقع مؤثر خواهد بود. این شیوه‌ها ارزان قیمت و به راحتی در دسترس بوده و باید قبل از استفاده از هرگونه دارو امتحان شوند.

• می‌توانید دارو‌های تجویزی را امتحان کنید که بدن را مجبور به ایجاد ادرار کمتر در شب می‌کنند. به طور معمول از این روش استفاده نمی‌شود، مگر کودک حداقل ۷ سال سن داشته باشد و روش‌های دیگر در وی جواب نداده باشند.

اقدامات پس از درمان شب ادراری در کودکان چیست؟

برای کودکانی که دلایل روحی و پزشکی خاصی دارند، پزشکان درمان‌هایی مناسب شرایط‌شان تجویز می‌کنند.

• اگر توصیه‌های پزشک به دقت انجام بشود، بیشتر افراد بهبود می‌یابند.

• باید به خاطر داشته باشید که در مواردی که شب ادراری ناشی از مشکلات روحی و تشریحی جدی است، درمان پیچیده و زمان‌بر خواهد بود.

شب ادراری اولیه معمولا خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند:

• اگر در این موارد قصد درمان دارید، بهتر است با پزشک صحبت کنید.

• نرخ عود شب ادراری معمولا زیاد است، اما از سرگیری درمان، این مشکل را رفع می‌کند.

• بررسی متناوب وضعیت کودک از سوی پزشک وابسته به سرعت پیشرفت کودک و آستانه‌ی تحمل والدین دارد.

• برای موفقیت در درمان نیاز به وجود تعهد و انگیزه‌ی بالا است.

مجله اینترنتی تابناک جوان