علت کیپ شدن ناگهانی گوش چیست؟

گوشتان گرفته، کمی هم فشار و درد در داخل حفره شنوایی‌تان احساس می‌کنید .در چنین وضعیت عذاب‌آوری نه‌تنها به سختی می‌شنوید بلکه دلتان می‌خواهد با وسیله‌ای هر چه زودتر از شر عاملی که داخل حفره گوشتان را مسدود کرده و مسبب چنین وضعیتی است، خلاص شوید.

گاهی آن‌قدر اعصاب‌تان به هم می‌ریزد که دست به کارهای اشتباه و زیان‌آوری می‌زنید، یعنی با گوش‌پاک‌کن به جان گوشتان می‌افتید، داخل آن خودسرانه روغن می‌ریزید و با نیرویی در جهت مخالف به گوشتان ضربه می‌زنید.

در حالی که گرفتگی گوش دلایل مشخصی دارد که معمولا با مراجعه به متخصص براحتی قابل رفع است. توجه داشته باشید گرفتگی گوش چه همراه با درد یا بدون درد باشد نیاز به معاینه و مراجعه به متخصص را رفع نمی‌کند.

بیماری‌های متعددی می‌توانند باعث گرفتگی و زنگ زدن گوش شوند. برخی منجر به گرفتگی گوش موقت می‌شوند، اما برخی دیگر ممکن است باعث مشکلات شنوایی دائمی شوند. اگر علائم پایدار باشد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.

در این مقاله، دلایل احتمالی گرفتگی و زنگ زدن گوش را مورد بحث قرار می‌دهیم. همچنین راهنمایی می‌کنیم که در این موارد فرد چه کاری می‌تواند انجام دهد.

گاهی در حین پرواز هوایی، حین بالا رفتن آسانسورهای پرشتاب، شیرجه زدن و در طی بعضی از بیماریها فرد احساس کیپی در گوش می کند. بر حسب مورد همراه با کیپی گوش علائمی همچون درد گوش، سرگیجه، وزوز، کاهش شنوایی، احساس خارش، تب یا ترشح از گوش نیز وجود دارد.

بعضی از حالات کیپی وقتی رخ می دهد که فشار در گوش میانی کمتر یا بیشتر از قشار هوای بیرون گوش است. برای متعادل بودن فشارگوش میانی با فشار اتمسفر، عملکرد طبیعی شیپور استاش ضروری است. لوله یا شیپور استاش فضای گوش میانی را به گلو متصل می کند و فشار در گوش میانی را متعادل فشار در خارج است. هنگامی که فشار نسبت به فشار  بیرونی منفی می شود، پرده گوش به داخل کشیده می شود. وقتی فشار مثبت است، پرده گوش به سمت بیرون کشیده می شود. به طور معمول این دریچه بسته می باشد تا از ورود باکتری و ویروس به فضای دهان و بینی و در نهایت ورود آنها به گوش میانی جلو گیری کند.  بسته بودن دریچه شیپور استاش از ورود اسید معده به گوش میانی نیز جلوگیری می کند. اما زمانی که اختلاف  فشار هوا بین گوش میانی و بینی زیاد باشد این دریچه باز میشود (مثل زمانی که شما در بینی خودتون باد می اندازید). در زمان بلع، صحبت کردن وجویدن هم این دریچه باز می شود. وقتی فشار هوا در دو طرف پرده گوش یکسان نباشد پرده گوش نمی تواند به راحتی به ارتعاش در بیاید و این می تواند منجر به مشکلات موقتی و ناراحتی در گوش بشود. در این حالت فرد ممکن است شکایاتی داشته باشد که به طور معمول عبارتند از: پیچش صدا در گوش، کاهش شنوایی، وزوز گوش، عدم تعادل، درد شدید متناوب، احساس مایع در گوش، درد پایدار (اگر انسداد ناشی از یک عفونت گوشی باشد) . این علائم، که می تواند از چند ساعت تا چند ماه طول بکشد، به طور معمول دائمی نیست و متناوب می باشند و می توانند به طور موقت با بلعیدن، خارش، یا جویدن از بین بروند .وقتی شیپور استاش نتواند باز شود اختلاف فشار بین دو طرف پرده ایجاد می شود که می تواند احساس پری در گوش ایجاد کند.

تجمع جرم طبیعی گوش در مجرای گوش خارجی و مسدود کردن کانال گوش خارجی یکی از دلایل گرفتگی گوش است.

جرم گوش (Earwax) که به آن سروومن (cerumen) نیز گفته می‌شود‌، ماده‌ای است که در مجرای گوش خارجی برای محافظت گوش‌ها در برابر عفونت‌ها و همچنین مانعی در برابر ورود آب و حشرات است.

 

معمولا جرم گوش را از طریق مکانیسم خود تمیز کردن (self-cleaning) از مجرای گوش خارج می‌شود، اما گاهی‌اوقات این مکانیسم خوب عمل نمی‌کند و جرم گوش تجمع پیدا می‌کند.

افرادی که در گوش‌شان جرم گوش خیلی زیادی تجمع پیدا کرده، ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

در برخی از افراد احتمال جرم گوش فشرده بیشتر است، از جمله:

توجه به این نکته مهم است که همیشه تمیز کردن جرم گوش ایده خوبی نیست. جرم گوش دارای خاصیت محافظتی و ضدباکتریایی طبیعی است.

 

شیپور استاش لوله باریکی است که بینی و گوش را به‌هم متصل می‌کند.

عملکرد لوله استاش شامل موارد زیر است:

هنگامی که لوله استاش به‌درستی کار نکند، ممکن است فرد مبتلا به اختلال عملکرد شیپور استاش شود.

فرد مبتلا به اختلال عملکرد شیپور استاش ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

پزشکان هنوز علت دقیق اختلال عملکرد لوله استاش را مشخص نکرده‌اند. برخی می‌گویند که واکنش آلرژیک یا عفونت می‌تواند باعث تورم پوشش لوله استاش شود. در برخی شرایط‌، انحراف سپتوم بینی می‌تواند منجر به اختلال عملکرد لوله استاش شود.

برخی از پزشکان هم گزارش کرده‌اند، ماهیچه‌هایی که باز و بسته شدن لوله استاش را کنترل می‌کنند، منقبض نمی‌شوند.

افراد مبتلا به تومور یا تروما همچنین ممکن است دچار اختلال عملکرد شیپور استاش شوند.

علائم اختلال عملکرد لوله استاش خفیف بوده و بدون مداخله درمانی پس از چند روز برطرف می‌شود. بلع، خمیازه کشیدن و جویدن می‌تواند به یکسان‌سازی فشار دوطرف پرده صماخ کمک کند.

برخی از افراد ممکن است علائم این اختلال را به‌طور دائمی تجربه کنند، اگرچه اختلال عملکرد شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

افراد مبتلا به فشار سینوس (sinus pressure) ممکن است بینی مسدود‌شده یا گرفتگی و زنگ زدن گوش را تجربه کنند.

سینوزیت یکی از دلایل شایع افزایش فشار سینوس است. برخی از افراد ممکن است دچار سینوزیت مزمن شوند.

علاوه بر داشتن بینی مسدودشده و گرفتگی یا زنگ زدن گوش‌ها، برخی از افراد ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

افراد معمولا در اثر عفونت‌های ویروسی مجاری بینی، مبتلا به سینوزیت می‌شوند. با وجود این، گاهی‎‌اوقات باکتری‌ها می‌توانند منجر به عفونت شوند. علل دیگر سینوزیت عبارتند از:

درمان

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) اظهار داشتند که بیشتر عفونت‌های سینوسی نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند و بدون درمان آنتی‌بیوتیکی اکثر آن‌ها به صورت خودبه‌خود برطرف می‌شوند.

بااین‌حال، افرادی که علائم شدید یا نشانه‌هایی را تجربه می‌کنند که برطرف نمی‌شوند، باید به پزشک مراجعه کنند، زیرا گاهی‌اوقات دارو لازم است.

گوش هواپیما (airplane ear) به ناراحتی که بعضی افراد هنگام صعود یا نزول هواپیما ممکن است احساس کنند، گفته می‌شود. برخی از افراد ممکن است دچار گوش درد شدید شوند.

 

گوش هواپیما ممکن است در یک یا هر دو گوش ایجاد شود. شدت درد گوش در افراد متفاوت است. برخی نیز ممکن است کم شنوایی را تجربه کنند.

 

نشانه‌های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

هنگامی که تغییرات سریع در ارتفاع و فشار هوا رخ می‌دهد، افراد دچار گوش هواپیما می‌شوند.

هنگامی که فشار هوا به‌سرعت تغییر می‌کند، ممکن است باعث شود که پرده صماخ به سمت بیرون یا داخل حرکت کند که باعث درد در گوش میانی می‌شود.

پزشکان اقدامات پیشگیرانه زیر را برای گوش هواپیما پیشنهاد می‌کنند:

خمیازه کشیدن، آدامس، بلعیدن

اجتناب از خوابیدن هنگام صعود و فرود

جلوگیری از مسافرت هوایی با سرماخوردگی، عفونت سینوس، احتقان بینی، ابتلا به عفونت گوش یا جراحی گوشی که به‌تازگی اتفاق افتاده

استفاده از قالب ضدصوت

استفاده از داروهای ضداحتقان

پزشکان عفونت گوش را اوتیت (otitis) می‌نامند. این بیماری در نوزادان 6 تا 24 ماه شایع است.

 

افراد مبتلا به عفونت گوش میانی ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها یا ترکیبی از هر دو می‌توانند باعث عفونت گوش میانی شوند. برخی عفونت‌های گوش ممکن است به دلیل آلرژن‌ها (مواد حساسیت‌زا) و سایر عوامل محیطی باشد. علل دیگر یا عوامل مرتبط با آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ژنتیک

ناهنجاری‌های آناتومیکی

سمعک‌های قابل‌کاشت

کمبود ویتامین A

عدم شیردهی با شیرمادر

قرار گرفتن در معرض دود

رفتن به مهدکودک

درمان

درمان معمولا شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDS) یا استامینوفن است.

بیماری منییر (Meniere) گوش داخلی را درگیر می‌کند. افرادی که در مراحل ابتدایی بیماری منییر هستند و کاهش شنوایی دارند ممکن است در گوش‌شان احساس گرفتگی کنند.

بیماری منییر می‌تواند تأثیر چشمگیری در عملکرد اجتماعی فرد داشته باشد.

افراد مبتلا به بیماری منییر ممکن است کم شنوایی، زنگ زدن در گوش (وزوز گوش) و سرگیجه را تجربه کنند.

معیارهای تشخیصی بیماری منییر شامل موارد زیر است:

دو یا چند حمله سرگیجه که از 20 دقیقه تا 12 ساعت طول می‌کشد

کم شنوایی در فرکانس‌های پایین تا میانی در طول یا پس از حمله سرگیجه

احساس پُری یا زنگ در گوش

برخی محققان بیان می‌کنند که برخی عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در بیماری منییر نقش داشته باشند.

برخی از تحقیقات نیز نشان داده‌اند که مبتلایان به بیماری منییر ممکن است در حلزون و دهلیز گوش افزایش فشار مایعات داشته باشند. منییر همچنین می‌تواند باعث سرگیجه و کم شنوایی شود.

اکنون، هیچ درمانی قطعی برای بیماری منییر وجود ندارد، اما پزشکان ممکن است برخی از روش‌های درمانی را به بیماران برای تحمل علائم بیماری توصیه کنند.

برخی از درمان‌های بیماری منییر شامل موارد زیر است:

تغییر در سبک زندگی از جمله رژیم غذایی

داروهایی مانند داروهای بیماری حرکت (motion sickness)

جراحی

آکوستیک نوروما تومور خوش‌خیمی است که بر روی اعصابی ایجاد می‌شود که شنوایی و تعادل را کنترل می‌کنند. این اعصاب گوش و مغز را به‌هم متصل می‌کنند.

 

با رشد تومور، آن می‌تواند بر روی اعصاب فشار آورده و بر شنوایی و تعادل اثر گذارد. این تومورها معمولا به‌آرامی رشد می‌کنند، اما می‌توانند بزرگ شوند.

 

در ابتدا، ممکن است افراد متوجه هیچ علائمی نشوند.

علائم آکوستیک نوروما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اگر تومور بزرگتر شود، می‌تواند به قسمت‌هایی از مغز فشار بیاورد. با توجه به این‌که روی کدام قسمت از مغز فشار می‌آورد، می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.

دانشمندان بر این باورند که تولید بیش از حد سلول‌های شووان (Schwann) ممکن است باعث آکوستیک نوروما شود. سلول‌های شووان اطراف سلول‌های عصبی می‌پیچند که از اعصاب محافظت و پشتیبانی کنند.

 

آکوستیک نوروما معمولا در یک گوش اتفاق می‌افتد، اما ممکن است دو‌طرفه هم رخ دهد. موارد دوطرفه ناشی از اختلال ژنتیکی به‌نام نوروفیبروماتوز نوع 2  (neurofibromatosis) است.

 

محققان همچنین بیان می‌کنند که تومورهای یک‌طرفه و دوطرفه در اثر از دست دادن عملکرد ژن‌ها روی کروموزوم 22 رخ می‌دهند. این ژن رشد سلول‌های شووان را کنترل می‌کند.

 

تومورهای کوچک ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشند. پزشکان ممکن است پیگیری و بررسی مکرر را پیشنهاد دهند. برخی از افراد ممکن است برای از بین بردن تومور نیاز به عمل جراحی یا پرتونگاری داشته باشند.

در چنین شرایطی فرد بدون داشتن درد یا سابقه خاصی از بیماری احساس گرفتگی گوش را گزارش می‌کند. نکته مهم اینجاست که حتی در چنین مواردی استفاده از گوش‌پاک‌کن توصیه نمی‌شود، مگر آن که افراد با آموزش کاربرد گوش‌پاک‌کن، تحت نظر متخصص آشنا شوند.

انتخاب اندازه یا سایز گوش‌پاک‌کن در ارتباط با قطر کانال گوش است و پس از انتخاب گوش‌پاک‌کن با سایز مناسب باید وارد کردن گوش‌پاک‌کن به درون گوش خارجی از سمت دیواره فوقانی مجرا صورت گیرد. همچنین پس از ورود 5/1 سانتی‌متر از گوش‌پاک‌کن به درون مجرا فقط با یک بار چرخش و تمیز کردن دیواره‌های جلویی، کف و دیواره پشتی باید گوش‌پاک‌کن بیرون آورده شود.

 

گوش برخی افراد، مستعد تجمع جرم گوش است و این افراد باید از ورود اجسام خارجی به گوش ممانعت به عمل آورند یا از ورود آب به گوش جلوگیری کنند. البته باوجود مراقبت‌ها باز هم این امکان وجود دارد که جرم گوش در مجرا تجمع یابد. در چنین مواردی، مراجعه دوره‌ای به متخصص بهترین و اصولی‌ترین کار است.