معمای کرونای مخفی در عراق و افغانستان

روزنامه خراسان نوشت: نزدیک به دو سال از حضور ویروس کرونا در کشور‌های مختلف می‌گذرد و در این مدت جهش‌های زیادی هم داشته است که هم اکنون نوع دلتای آن در حال جولان دادن است، اما در این مدت آمار جهانی کشته‌های این ویروس به بیش از ۴ میلیون و ۴۳۳ هزار نفر رسید و در کشورما هم تا ساعت ۱۴ روز گذشته تعداد کشته‌ها از مرز ۱۰۱ هزار نفر گذشت. البته برخی کشور‌ها با رعایت پروتکل‌ها و برخی هم با واکسیناسیون عمومی سعی بر کنترل این ویروس داشته و توانسته اند میزان مرگ و میر را به شکل قابل محسوسی کاهش دهند، اما در این میان تصاویری از برخی کشور‌های همسایه را می‌بینیم که انگار ویروسی به نام کرونا در آن جا حضور ندارد و بدون آن که واکسیناسیون در آن کشور‌ها انجام شده باشد مردم بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی و بدون ماسک در اجتماعات بزرگ حاضر می‌شوند و این سوال به وجود می‌آید که چرا در حالی که ایران غرق در شیوع کرونا شده به طوری که امکان ارائۀ خدمات پزشکی به بسیاری از بیماران به ویژه اقشار فقیر و محروم در خیلی از شهر‌ها وجود ندارد و آمار قربانیان به رقم بی‌سابقه‌ای رسیده است، در هیچ کدام از کشور‌های همسایه حتی افغانستان و عراق انگار اصلاً خبری از کرونا نیست! داستان چیست و چرا در این کشور‌ها آمار کرونا پایین است؟ در این گزارش به سوال‌های این چنینی پاسخ داده ایم.

این روز‌ها ویدئو‌ها و تصاویر زیادی از عزاداری عراقی‌ها در شهر‌های مختلف این کشور دیده می‌شود که بدون ماسک و رعایت فاصله اجتماعی مردم در کنار هم قرار دارند و درحال عزا داری هستند به جز این در روابط کاری و خانوادگی هم بیشتر مردم این کشور هیچ پروتکلی را رعایت نمی‌کنند بدون آن که هیچ خبری از تلفات بالا یا ایجاد بحران کرونا در این کشور به چشم بخورد، اما واقعا کرونا در عراق نیست؟ یکی از مهم‌ترین دلایلی که در برخی از کشور‌ها به رغم رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی آمار تعداد مبتلایان و فوتی‌های کرونا کم است، نبود سیستم بهداشتی منسجم و همچنین انجام تست‌های کم در آن کشور است. با این حال مصطفی آرانی از فعالان فضای مجازی بر اساس آمار وزارت برنامه ریزی عراق از میزان کشته شده‌ها در سال‌های مختلف این کشور تعداد فوتی‌های کرونایی عراق را در سال ۲۰۲۰ به دست آورده است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی تا روز گذشته در این کشور ۱ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۳۷۶ نفر به کرونا مبتلا شده اند که از این تعداد ۱۹ هزار و ۹۵۸ نفر جان خود را از دست داده اند. واکسیناسیون هم در این کشور به کندی پیش می‌رود و تا کنون تنها ۱ میلیون و ۸۷ هزار و ۸۶۶ دوز تزریق شده است.

بر اساس گزارش وزارت برنامه ریزی عراق در سال ۲۰۱۷ این کشور ۱۴۰ هزار و ۳۲۱ فوتی داشته و در سال ۲۰۱۸ تعداد فوتی‌ها ۱۴۲ هزار و ۷۶۶ نفر بوده است. این در حالی است که در همین گزارش تعداد فوتی‌های سال ۲۰۲۰، ۲۲۴ هزار و ۲۷۹ نفر اعلام شده است. با این حال طبق آمار وزارت بهداشت عراق در سال ۲۰۲۰ تنها ۱۲ هزار نفر در این کشور بر اثر کرونا فوت کرده اند، اما از آن جایی که در این سال اتفاق دیگری که عامل زیاد شدن فوت ۸۴ هزار نفرباشد، وجود ندارد به احتمال زیاد تنها در سال ۲۰۲۰ در این کشور بیش از ۸۰ هزار نفر بر اثر کرونا جان خود را از دست داده اند، اما احتمالا به دلایلی از جمله کمبود تست یا بیماریابی، فوت آن‌ها به دلیل کرونا مسجل نشده است. بد نیست بدانید عراق ۴۰ میلیون و ۲۲۲ هزار نفر جمعیت دارد.

این روز‌ها وضعیت افغانستان بسیار آشفته است، از یک سو کرونا و از سوی دیگر حضور طالبان زندگی را برای برخی از مردم این کشور سخت کرده است. اما همان طور که درباره عراق گفتیم درباره افغانستان هم شاهد تصاویری هستیم که نشان می‌دهد افغان‌ها در وضعیت بی‌دولتی و شبه هرج و مرج بدون استفاده از ماسک در خیابان‌های کابل و دیگر شهر‌ها روانند و خبری از تصاویر فاجعه بار در سیستم درمان و قبرستان‌ها نیست. همین ابتدا باید بدانید که عراق حدودا ۳۳ میلیون جمعیت دارد که حدود ۲۵ میلیون نفر از آن‌ها در روستا‌ها زندگی می‌کنند و دسترسی آسانی به بیمارستان ندارند و به همین دلیل آمار مبتلایان روستایی در این کشور آن چنان دقیق نیست. با این حال بر اساس داده‌های سازمان بهداشت جهانی تا ۲۴ ساعت گذشته جان باختگان کرونایی در این کشور به ۷ هزار و ۵۴ نفر رسیده و مجموع مبتلایان هم تا دیروز ۱۵۲ هزار و ۴۴۸ نفر اعلام شده است. تا روز گذشته میزان واکسن تزریق شده هم ۱ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۵۱۷ دوز بوده است.

با این حال از آن جایی که این ویروس افراد مسن یا افرادی را که بیماری‌های زمینه‌ای دارند زودتر از پا در می‌آورد بد نیست بدانید متوسط سن مردم افغانستان ۱۸ سال است. بر اساس آمار‌های اداره ملی احصائیه و معلومات افغانستان ۴۲ درصد مردم این کشور زیر ۱۴ سال هستند، حدود ۲۳ درصد بین ۱۵ تا ۲۴ سال، حدود ۳۰ درصد بین ۲۵ تا ۵۴ سال و تنها ۵ درصد از جمعیت این کشور بالای ۵۵ سال دارند.
گزارش‌های مختلف سازمان جهانی بهداشت پیش از فراگیری کرونا هم نشان می‌دهد این کشور از نظر سطح دسترسی عمومی به خدمات اساسی بهداشتی بسیار در رتبه نازلی قرار دارد. فقط در یکی از این گزارش‌ها آمده است نرخ مرگ و میر کودکان در سال ۲۰۱۶ این کشور ۵۳/۲مرگ به ازای هر ۱۰۰۰ تولد است که با استاندارد‌های جهانی فاصله دارد. آن‌طور که رسانه‌های افغانستان نوشته‌اند اکثر مردمی که علایم بیماری کرونا دارند به بیمارستان‌ها مراجعه نمی‌کنند و باور دارند دولت توانایی همکاری و گرفتن تست به موقع را ندارد. به این مفهوم که مردم هم به نظام درمانی موجود بی‌اعتمادند.