گذر ستاره‌ای سرگردان با سرعت شگفت آور از کنار ما
یک قطعه ستاره‌ای با سرعت بیش از ۳ میلیون کیلومتر در ساعت از کهکشان راه شیری ما در حال عبور است و مطالعه این ستاره سرگردان می‌تواند به توضیح ابرنواختر‌ها کمک کند.
دانشمندان به تازگی یکی از سریع‌ترین ستاره‌های در حال حرکت را شناسایی کرده‌اند و ممکن است از آن پاسخ‌های ارزشمندی در مورد کیهان بدست آورند.
قطعه ستاره‌ای از یک ابرنواختر
محققان دانشگاه "بوستون" قطعه ستاره‌ای از یک ابرنواختر موسوم به "LP ۴۰-۳۶۵" را کشف کرده‌اند که با سرعت زیاد و بیش از ۳ میلیون کیلومتر بر ساعت از کهکشان راه شیری عبور می‌کند.
در حالی که این اتفاق، به خودی خود رویدادی نسبتاً نادر است، محققان متوجه شده‌اند که چرخش کامل آن که ۸.۹ ساعت طول می‌کشد، برای بقایای یک ابرنواختر، آرام و غیرمعمول است.
پرجرم‌ترین ستاره‌های گیتی، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر (Supernova) به پایان می‌برند.
یک ابرنواختر زمانی رخ می‌دهد که یک ستاره‌ی در حال مرگ، شروع به خاموش شدن می‌کند. آنگاه به طور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید می‌کند.
طی این انفجار، ستاره، ماده‌ی خود را به سوی فضا پرتاب می‌کند و ممکن است درخشندگی آن به مدت چند روز از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم می‌توان بقایای درخشان ستاره‌های منفجر شده را که صد‌ها یا هزاران سال پیش از هم پاشیده‌اند، مشاهده کرد.
ابرنواختر‌ها به قدری درخشان هستند که حتی یکی از همین ابرنواختر‌ها در گذشته، در چین و در روز با چشم غیر مسلح مشاهده شده است.
البته ابرنواختر‌ها بسیار نادر هستند. در کهکشان خودمان به طور میانگین در هر قرن یک یا دو ابرنواختر رخ می‌دهد که برخی از آن‌ها نیز در پسِ غبارِ کهکشان پنهان می‌شوند. آخرین ابرنواختر قطعی که در کهکشان راه شیری دیده شد، ابرنواختر "کپلر" در سال ۱۶۰۴ میلادی بود. اما اخترشناسان تعداد بسیار بیشتری را در دیگر کهکشان‌ها یافته‌اند.
محققان تشخیص دادند که تغییرات مکرر و سریع در میزان درخشش این قطعه ستاره‌ای تازه کشف شده احتمالاً به دلیل چرخش سطحی آن است. همه ستارگان می‌چرخند، اما این روند برای هر قطعه ستاره‌ای که از انفجار شدیدی مانند این جان سالم به در ببرد، تسریع می‌شود.
مشاهدات محققان سرنخ‌هایی را در مورد ریشه‌های احتمالی این قطعه ستاره‌ای ارائه کرده است. "LP ۴۰-۳۶۵" احتمالاً بخشی از یک ستاره کوتوله سفید بوده که از جرم یک شریک در یک منظومه دوگانه تغذیه می‌کرده است. در حالی که این دو ستاره به سرعت و بسیار نزدیک به یکدیگر می‌چرخیدند، احتمالاً هر دو آن‌ها هنگامی که ستاره "LP ۴۰-۳۶۵" منفجر شده به بیرون پرتاب شده‌اند.
منظومه دوگانه (Binary system) منظومه‌ای از دو جرم آسمانی است که به اندازه‌ای به یکدیگر نزدیک هستند که برهمکنش گرانشی آن‌ها باعث می‌شود که پیرامون یک گرانیگاه مشترک بگردند. در تعریف دقیق‌تر، منظومه دوگانه این گرانیگاه باید بیرون از هر دو جرم قرار داشته باشد تا در قالب منظومه سیاره-قمر یا منظومه سیاره‌ای دسته‌بندی نشود.
ترکیب این قطعه ستاره‌ای نیز می‌تواند به بینش علمی محققان بیافزاید. ستارگان دست نخورده معمولاً از هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌اند، اما این قطعه بیشتر از فلز تشکیل شده است. طبق گفته محققان، فعل و انفعالات ابرنواختر باعث ایجاد عناصر پیچیده‌تری در آن شده است.
این قطعه ستاره‌ای یک فرصت نادر برای مطالعه پدیده‌ای است که علم تنها چند سال است که آماده بررسی آن است. همچنین تصویر کاملی از نحوه رفتار ابرنواختر‌ها ارائه می‌دهد.
در حالی که این اتفاق، به خودی خود رویدادی نسبتاً نادر است، محققان متوجه شده‌اند که چرخش کامل آن که ۸.۹ ساعت طول می‌کشد، برای بقایای یک ابرنواختر، آرام و غیرمعمول است.
پرجرم‌ترین ستاره‌های گیتی، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر (Supernova) به پایان می‌برند.
یک ابرنواختر زمانی رخ می‌دهد که یک ستاره‌ی در حال مرگ، شروع به خاموش شدن می‌کند. آنگاه به طور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید می‌کند.
طی این انفجار، ستاره، ماده‌ی خود را به سوی فضا پرتاب می‌کند و ممکن است درخشندگی آن به مدت چند روز از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم می‌توان بقایای درخشان ستاره‌های منفجر شده را که صد‌ها یا هزاران سال پیش از هم پاشیده‌اند، مشاهده کرد.
ابرنواختر‌ها به قدری درخشان هستند که حتی یکی از همین ابرنواختر‌ها در گذشته، در چین و در روز با چشم غیر مسلح مشاهده شده است.
البته ابرنواختر‌ها بسیار نادر هستند. در کهکشان خودمان به طور میانگین در هر قرن یک یا دو ابرنواختر رخ می‌دهد که برخی از آن‌ها نیز در پسِ غبارِ کهکشان پنهان می‌شوند. آخرین ابرنواختر قطعی که در کهکشان راه شیری دیده شد، ابرنواختر "کپلر" در سال ۱۶۰۴ میلادی بود. اما اخترشناسان تعداد بسیار بیشتری را در دیگر کهکشان‌ها یافته‌اند.
محققان تشخیص دادند که تغییرات مکرر و سریع در میزان درخشش این قطعه ستاره‌ای تازه کشف شده احتمالاً به دلیل چرخش سطحی آن است. همه ستارگان می‌چرخند، اما این روند برای هر قطعه ستاره‌ای که از انفجار شدیدی مانند این جان سالم به در ببرد، تسریع می‌شود.
مشاهدات محققان سرنخ‌هایی را در مورد ریشه‌های احتمالی این قطعه ستاره‌ای ارائه کرده است. "LP ۴۰-۳۶۵" احتمالاً بخشی از یک ستاره کوتوله سفید بوده که از جرم یک شریک در یک منظومه دوگانه تغذیه می‌کرده است. در حالی که این دو ستاره به سرعت و بسیار نزدیک به یکدیگر می‌چرخیدند، احتمالاً هر دو آن‌ها هنگامی که ستاره "LP ۴۰-۳۶۵" منفجر شده به بیرون پرتاب شده‌اند.
منظومه دوگانه (Binary system) منظومه‌ای از دو جرم آسمانی است که به اندازه‌ای به یکدیگر نزدیک هستند که برهمکنش گرانشی آن‌ها باعث می‌شود که پیرامون یک گرانیگاه مشترک بگردند. در تعریف دقیق‌تر، منظومه دوگانه این گرانیگاه باید بیرون از هر دو جرم قرار داشته باشد تا در قالب منظومه سیاره-قمر یا منظومه سیاره‌ای دسته‌بندی نشود.
ترکیب این قطعه ستاره‌ای نیز می‌تواند به بینش علمی محققان بیافزاید. ستارگان دست نخورده معمولاً از هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌اند، اما این قطعه بیشتر از فلز تشکیل شده است. طبق گفته محققان، فعل و انفعالات ابرنواختر باعث ایجاد عناصر پیچیده‌تری در آن شده است.
این قطعه ستاره‌ای یک فرصت نادر برای مطالعه پدیده‌ای است که علم تنها چند سال است که آماده بررسی آن است. همچنین تصویر کاملی از نحوه رفتار ابرنواختر‌ها ارائه می‌دهد.
منبع: ایسنا
ارسال نظرات