نکات بهداشتی ذبح گوسفند در عید قربان

روز دهم ماه ذی الحجه، مصادف با عید سعید قربان از گرامیترین عیدهای مسلمانان است که به یاد حضرت ابراهیم و فرزندش اسماعیل توسط بسیاری از مسلمانان جشن گرفته می‌شود. بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، گوسفند و یا گاو را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم می‌کنند. لذا شایسته است  در این روز ذبح گوسفند با رعایت مسایل شرعی و در اماکن بهداشتی صورت گیرد. 

- توصیه می‌شود برای خرید دام  به  اماکنی که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور بوده و دام‌های عرضه شده در آنها مورد تایید سازمان دامپزشکی کشور است مراجعه شود.

- بهترین مکان برای ذبح کشتارگاه است. اما اشخاصی که مایل به قربانی کردن یا ذبح دام باشند، لازم است به نکاتی توجه کنند.نکته اول جایگاه ذبح دام است. محلی که برای ذبح دام انتخاب می‌شود، باید تمیز و قابل شستشو و ترجیحا با کف کاشی و سرامیک باشد. از ذبح دام در محل‌های آلوده، غیرقابل شستشو، کنار کوچه و خیابان به علت خطر آلودگی باید بپرهیز شود. لازم است محلی که برای این‌کار انتخاب می‌شود دارای نور کافی، تهویه مناسب و مجرای فاضلاب باشد.

- بهداشت فرد ذبح‌کننده بسیار مهم است. باید از لباس کار مخصوصی برای ذبح دام استفاده شود و بعد از ذبح شسته شود. پیش از ذبح دام، محل باید علاوه بر دترجنت، با یک ماده ضدعفونی غیرسمی گندزدایی شود. باید توجه داشت که خون و پس‌مانده‌های ناشی از کشتار به سرعت فسادپذیر بوده و منبع بالقوه‌ای از نظر عفونت هستند. بهتر است علاوه بر استفاده از دترجنت، از یک ماده ضدعفونی گندزدا بعد از عمل ذبح، در محل مربوطه استفاده شود. در هنگام تماس با خون و احشاء حیوان ، چه هنگام ذبح و چه هنگام قطعه قطعه کردن گوشت تازه در منازل از دستکش استفاده شود.

- تمام ابزار و ظروف مورد استفاده باید تمیز و بهداشتی بوده و چاقو، بعد از ذبح شسته و ضدعفونی شود. استفاده از یک چاقو برای ذبح تعداد بیشتری دام به هیچ عنوان صحیح نبوده و ممکن است سبب انتشار آلودگی از لاشه بیمار به سایر لاشه‌های سالم شود. چاقویی که برای بریدن امعا و احشا استفاده می‌شود باید حتما با یک ماده گندزدا، ضدعفونی شود.

- همچنین هوا، محیط و پشم گوسفند و یا تماس قسمت‌های بیرونی بدن حیوان با بخش داخلی پس از باز کردن لاشه، احتمال آلودگی گوشت با انواع میکروارگانیسم‌ها را افزایش می‌دهد و این گوشت‌ها بیماری‌زا خواهند بود.

- خون ریخته شده حیوانات هم می‌تواند سبب سرایت شود و محلی را که خون ریخته شده علاوه بر شستن با آب باید با مواد ضدعفونی‌‌کننده شستشو داد. نکته مهم دیگر، جمع‌آوری پس مانده‌های حاصل از کشتار است. محتویات روده بیشتر دام‌ها حاوی عوامل عفونت‌زا مانند ای‌کولای و سالمونلا است و به علت فسادپذیری بالای این اعضا، لازم است هرچه سریع‌‌تر با روش‌های ویژه نسبت به جمع‌آوری و دفع آنها اقدام شود. در کشتارگاه‌های صنعتی پس‌مانده‌های ناشی از کشتار سوزانده می‌شوند ولی در ذبح‌های غیرکشتارگاهی حتی اگر این پس‌مانده‌ها به درستی بسته‌بندی و در کیسه‌های نایلونی به عنوان زباله دور انداخته شوند، باز اهمیت بیماری‌زایی آنها به قوت خود باقی می‌ماند و برای محیط‌زیست نیز آلوده‌کننده هستند.

کارشناس مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان کرمانشاه به تشریح مهمترین نکات بهداشتی هنگام ذبح دام قربانی در روزهای کرونایی به خبرگزاری ایسنا گفت:در وهله اول توصیه و تاکید بر این است که افراد حتما دام را از مراکز عرضه مجاز که کارشناسان دامپزشکی حضور دارند تهیه کرده و دام را برای ذبح به کشتارگاه تحویل دهند.

وی خاطرنشان کرد: در صورتی که افراد اصرار دارند در منزل ذبح دام را انجام دهند، باید حتما از ماسک و دستکش استفاده کرده و در محیط حیاط و روباز کار ذبح را انجام دهند.

این کارشناس بهداشت محیط افزود: بعد از انجام ذبح، باید محل ذبح با محلول آب و وایتکس به نسبت یک به 10 (یک لیوان وایتکس و 10 لیوان آب) کاملا شست و شو داده شده و خونابه‌ها شسته شود.

خدادادیان تصریح کرد: همچنین گوشت قربانی باید خیلی دقیق شسته شده و حتما از دستکش و ماسک برای انجام این کار استفاده شود.

وی هشدار داد، افراد از مصرف بلافاصله گوشت قربانی خودداری کرده و حتما گوشت را به مدت 24 ساعت در یخچال نگه دارند و بعد مصرف کنند.

این کارشناس بهداشت محیط در ادامه یادآور شد: برخی افراد از چند روز قبل گوسفند قربانی خریداری کرده و در منزل نگهداری می کنند و نکته مهم و ضروری این است که زمانی که گوسفند را در محیط حیاط یا پارکینگ نگهداری می‌کنند از نزدیک شدن کودکان به آن به طور جد جلوگیری کنند، چرا که در حال حاضر نگرانی دیگر ما بحث "تب کریمه کنگو" است که از طریق تماس با کنه های روی بدن دام منتقل می شود.

وی افزود: توصیه اکید این است که افراد از دست زدن به کنه‌های روی بدن دام به طور جد خودداری کنند و با چاقو هم این کنه را له نکنند، چرا که بعدا تماس آن چاقو با دیگر نقاط گوشت قربانی، موجب آلوده شدن تمام آن می شود.