سکسکه و راه درمان آن!
سکسکه چیست؟
ماهیچه یا پردهی دیافراگم که درست زیر ریهها قرار دارد، مرز بین ریهها و معده را تعیین میکند. هنگامی که این ماهیچه دچار انقباض میشود، شخص سکسکه میکند. این انقباضها خارج از کنترل بدن و متعدد هستند. وظیفهی دیافراگم منظم سازی تنفس است. زمانی که دیافراگم منقبض میشود، ریه هوا را به داخل کشیده و عمل دم انجام میگیرد و وقتی منبسط میشود، ریه کربن دی اکسید را خارج میکند و عمل بازدم انجام میگیرد. انقباض دیافراگم خارج از ریتم و نظم موجب سکسکه میشود. هر یک از این گرفتگیها به طور ناگهانی مجرای حلق و حنجره را مسدود کرده و باعث ورود سریع هوا به ریهها میشود که در به ایجاد صدای سکسکه منجر خواهد شد.
علل ایجاد سکسکه
اگر چه سکسکه می تواند با علل و عوامل مختلفی بروز کند، اما مهم ترین علت سکسکه شامل موارد زیر می شود:
*وجود یک بیماری که سطح سلامت فرد را پایین آورده باشد
*سابقه عمل جراحی اخیر
*مصرف داروها، خصوصا آنهایی که معده را آزرده می سازند
*پر بودن معده
*خنده شدید یا احساسات قوی
*تغییر در دمای محیط
*مصرف الکل
سکسکه حادثه ای خنده دار
در شرایـط سکسکه به بیـماران توصیـه می شود که آرام بنشینند و تا زمانی که می توانند نفس خود را حبـس کنند. اگر سکسکه پایـدار باشد، به بیـمار توصیـه می شود که یک پاکت کاغذی روی بینی و دهان خود قرار دهد و به مدت چند دقیقه در داخل آن نفس بکش.
تـمـام ایـن اقـدامـات بـر ایـن پـایـه اسـتـوار اسـت کـه بـرای بـرطـرف کـردن سکسکه بـایـد سـطـح دی اکسید کربن خون را بـرای چند دقیقه بالا بـرد، ایـن عمل سبب می شود که تنفس به حالت طبیعی بازگردد.
نوزادان بیشتر از بزرگسالان سکسکه میکنند
از دیگر دلایلی که نوزادان سکسکه میکنند ممکن است تا حد زیادی به خاطر رشد نکردن قسمت تحتانی مری آنها باشد. اسفنکتر تحتانی مری یک ماهیچه دایرهای است که در مری باز و بسته میشود و اجازه میدهد غذا وارد معده شود، در برخی از نوزادان این اسفنکتر، بسته نمیشود یا دیرتر بسته میشود. بنابراین غذا میتواند به داخل مری برگردد و باعث سکسکه شود. این عارضه با گذشت زمان حل میشود و جای هیچ نگرانی ندارد.
یکی دیگر از علل سکسکه، تغذیه نوزادانی است که به جای شیر مادر از شیشه استفاده میکنند و سکسکه وقتی اتفاق میافتد که سوراخ پستانک شیشه سوراخ درشتی داشته باشد و نوزاد هوای زیادی را ببلعد.
در این گونه موارد تنها راه حل سادهای که میتوانید انجام دهید این است که با توجه به سوراخ نوک سینه، سر پستانک شیشه را سوراخ کنید و اگر متوجه شدید سوراخ پستانک گشاد شده است آن را تعویض کنید
روشهای خانگی درمان فوری سکسکه
اگر چه هیچ کدام از این روشها برای توقف سکسکه از لحاظ پزشکی ثابت نشده است؛ اما طبق تجربه، امکان درمان سکسکه به وسیلهی این روشهای خانگی وجود دارد:
نصف قاشق چایخوری شکر پشت زبان خود قرار دهید (این کار میتواند سه بار با فاصلهی دو دقیقه انجام گیرد. (برای کودکان به جای شکر از شربت ذرت استفاده شود)
نفس خود را حبس کنید.
یک لیوان آب سرد بنوشید.
یک قالب یخ را بمکید تا قابل بلعیدن شود، سپس آن را ببلعید.
زبان خود را بکشید.
یک لیمو را گاز بزنید.
آب قرقره کنید.
نمکهای بودار را استشمام کنید.
با یک قاشق زبان کوچک خود را به سمت بالا هل دهید.
عمده سعی کنید تا هوا را از معدهی خود خارج کنید.
راه هوا را از دهان و دماغ خود بسته و هوا را با فشار از ریههای خود خارج کنید؛ این عمل مانور والسالوا نام دارد.
با آرامش، همراه با ریتمی آرام و منظم نفس بکشید.
با انگشت شصت یک دست کف دست دیگر را فشار دهید.
دیافراگم خود را فشار دهید.
یک قاشق غذاخوری پر از عسل یا کره بادم زمینی خورده و قبل از قورت دادن، اجازهی دهید روی زبان ذوب شود.
قطرهای سرکه روی زبان خود بچکانید.
پشت گردن خود را مالیده یا ضربه بزنید.
با استفاده از یک گوش پاک کن به ته گلوی خود ضربههای متعدد بزنید.
خود را با کاری سرگرم کننده مشغول کنید.
به کسی بسپارید که شما را بترساند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سکسکهی شما بیش از دو روز طول کشید، حتماً به دکتر مراجعه کنید، سکسکه طولانی مدت میتواند حاکی از خطری برای وضعیت بدن باشد و تشخیص ارتباط سکسکهی مداوم با سلامت عمومی بدن به عهدهی پزشک است.
روشهای پزشکی درمان فوری سکسکه
درمان علل اساسی و ریشهای سکسکه معمولاً باعث از بین رفتن آنها میشود. داروهای مختلفی برای درمان سکسکههای مداوم وجود دارد که پراستفادهترین آنها توسط عموم شامل است از:
کلرپرومازین و هالوپریدول (داروهای ضد روان پریشی)
بنزودیازپینها (یک رده از آرام بخشها و مسکنها)
بنادریل (ضد حساسیت)
متوکلروپرامید (ضد حالت تهوع)
باکلوفن (شل کنندهی عضلات)
نیفدیپین (داروی فشار خون)
گاباپنتین (داروی تشنج)
برای پایان دادن به مشکلات جدیتر سکسکه میتوان کارهای عملیتر و تهاجمیتری را انجام داد، مانند:
لولهگذاری داخل بینی (عمل وارد کردن یک لولهی لاستیکی به معده از مجرای بینی)
تزریق بیحسی برای مسدود کردن عصب دیافراگم
کاشت یک ضربانساز دیافراگمی الکترونیکی که حرکات دیافراگم شخص را شبیهسازی و تنفس را منظم و پایدار میسازد.
چگونه از سکسکه پیشگیری کنیم؟
تا به حال هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری مطلق از وقوع سکسکه یافت نشده است؛ اما اگر سکسکه را به صورت مداوم تجربه میکنید، میتوانید از یک سری از آغازکنندههای شناخته شدهی سکسکه پرهیز کنید. روشهای زیر میتوانند احتمال بروز سکسکه را کاهش دهد:
بیش از حد غذا نخورید.
بدن را در معرض اختلاف ناگهانی دما قرار ندهید.
از نوشیدنیهای گازدار پرهیز کنید.
از مصرف مشروبات الکلی پرهیز کنید.
آرامش خود را حفظ و از احساسات پرتنش دوری کرده و از نشان دادن عکس العمل فیزیکی به سکسکه پرهیز کنید.
کلام آخر
اگرچه هنوز راه خانگی مطمئنی برای درمان یا پیشگیری سکسکه به اثبات نرسیده است؛ اما با استفاده از روشهای خانگی درمان و راههای پیشگیری مذکور، میتوان تا حد امکان از مشکلات ناشی از سکسکه پرهیز کرد. سکسکه، اکثر اوقات بیخطر است؛ اما اگر به طول بیانجامد، شخص باید آن را جدی گرفته و به مطب دکتر و یا بیمارستان مراجعه کند تا در صورت لزوم با داروها و عملهای جراحی درمان شود.
مجله اینترنتی تابناک جوان