عمر جاویدان در اعماق دریا

 

 

مرگ همواره از ترس‌های بزرگ انسان‌ها بوده و از دیرباز تاکنون دانشمندان در جست و جوی یافتن راهی برای جاودانگی نسل بشر بوده‌اند. به راستی اگر انسان هرگز نمیرد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ آیا انسان قادر خواهد بود تا به کمک علم و تکنولوژی، جاودانه شده و هرگز نمیرد؟ تعریف صحیح جاودانگی چیست؟

چتر دریایی، موجودی که مرگ را دور می‌زند
در دهه نود بود که دانشمندان موجود اسرارآمیزی را شناختند که مرگ را دور می‌زد. تیولا (Turritopsis dohrnii) جانوری آب‌سان‌زیان است که به نام‌های متفاوتی از جمله چتر دریایی، چتر دریایی بنجامین باتن و عروس دریایی نا میرا نیز معروف بوده و به عنوان موجودی اسرار آمیز و افسانه‌ای شناخته می‌شود. این جانور چند یاخته‌ای تنها موجود شناخته شده کره خاکی است که می‌تواند بعد از بلوغ جنسی به دوره نابالغی خود بازگردد. اگر عواملی مانند خورده شدن توسط دیگر جانوران یا شکار شدن توسط صیادان باعث مرگ این موجود نشوند، کهنسالی هرگز باعث مرگ آن‌ها نخواهد شد و به همین دلیل گفته می‌شود که تیولا‌ها نا میرا بوده و از نعمت جاودانگی بهره می‌برند.
بسیاری از دانشمندان تردید دارند که به کمک تحقیق و پژوهش پیرامون حیات این موجودات شگفت انگیز می‌توان راهی یافت تا از بروز سرطان جلوگیری شود یا حتی به انسان‌ها عمر جاویدان داده شده و به جاودانگی رسید. با این حال برخی از محققین نیز مانند شین کوبوتا (Shin Kubota) از دانشگاه کیوتو ژاپن خلاف این امر را باور دارند. این دانشمند پس از کشف چتر دریایی بسیار ابراز امیدواری کرد و در گفتمان خود با مجله نیویورک تایمز عنوان کرد که به کمک تحقیق بر روی این موجود جاودانه، انسان هم رشد کرده و به جاودانگی خواهد رسید.

 

 

تحقیقات دانشمندان پیرامون عروس دریایی نا میرا
اگرچه این جانور آب‌سان‌زیان نا میرا هنگام استرس و بروز بیماری از خود محافظت می‌کند و نمی‌میرد، اما نگهداری آن در شرایط غیر طبیعی امری دشوار خواهد بود؛ با این حال کوبوتا نزدیک به ۱۵ سال تعداد بسیار زیادی از آن‌ها را جهت تحقیق نگهداری کرد؛ همچنین دانشمند دیگری به نام ماریا میگلیتا (Dr. Maria Pia Miglietta) از دانشگاه Texas A&M University در این زمینه با کوپوتا هم عقیده است و او نیز مدتی است پیرامون گونه تیولا‌ها تحقیق می‌کند. این دانشمند چتر‌های دریایی را the Holy Grail of regenerative medicine به معنی جام مقدس داروی احیا خطاب می‌کند.
سلول‌های بدن عروس دریایی نا میرا هنگام خطر یا استرس از گون‌های به گونه دیگر تغییر می‌کنند و به سبکی کنار هم می‌نشینند که جانور کمترین آسیب را ببیند و به طور دقیق‌تر هیچ آسیبی نبیند. به طور مثال سلول‌های عضلانی می‌توانند به سلول‌های عصبی یا جنسی تبدیل شوند. خوشبختانه تیولا تنها گونه‌ای نیست که قادر به انجام چنین کاری بوده و این امر به طور تجربی در بدن موش‌ها هم ایجاد شده است. اگرچه سلول‌های معمولی بدن انسان چنین قابلیتی ندارند، اما نکته قابل توجه این است که هر کدام از این سلول‌ها در ابتدا یک سلول بنیادی بوده‌اند پس آیا به کمک مطالعه روی سلول‌های بنیادی و سیستم کارکرد بدن عروس دریایی نا میرا انسان‌ها می‌توانند به جاودانگی برسند؟ آیا جوان سازی سلول‌های پیر امری ممکن است؟ لازم به ذکر است که بله احتمال وقوع چنین پدیده‌ای بسیار زیاد است.

 

 

راز کتیبه باستانی و ارتباط آن با جاودانگی انسان
تحقیق پیرامون جاودانگی انسان امر تازه و جدیدی نیست و در گذشته هم موضوع تحقیق دانشمندان زیادی بوده است و جاودانگی از دیرباز بزرگ‌ترین و دست نیافتنی‌ترین آرزوی بشر بوده است. در حماسه Gilgamesh که تقریبا به ۵۰۰۰ هزار سال پیش بازمی‌گردد؛ پادشاه Gilgamesh راز جاودانگی را کشف می‌کند. جالب است بدانید که رازی او کشف می‌کند همان راز چتر‌های دریایی است که هم اکنون توسط دانشمندان مورد تحقیق و پژوهش قرار می‌گیرد.
در این حماسه پادشاه Gilgamesh به دنبال زندگی جاویدان است، پس در این راستا به دنبال شخصی می‌گردد تا او را در این راه یاری کند و در نهایت بهترین فرد را Utnapishtim می‌بیند. Utnapishtim شخصی بود بسیار دانا و کسی بود که به همراه همسرش از سیل عظیم جهانی جان سال بدر برده بود. این حکیم دانا، قایقی بزرگ ساخته، از تمامی حیوانات در آن جای داده و به همراه همسرش از سیل بزرگی که جهان را درگیر کرده است جان سالم بدر برده. درست است که داستان فوق کاملا به داستان حضرت نوح در کتاب مقدس شباهت دارد، اما این حکایت پیش از کتاب مقدس ثبت شده است. مانند نوح او و همسرش از سیل نجات یافتند و در نتیجه خدای Enlil به او و همسرش پاداش پایان ناپذیری داد و از آن پس Utnapishtim و همسرش نیاکان پاک نژاد جدید بشر شدند.
خدایان زندگی Utnapishtim و همسرش را جاویدان ساختن؛ پس آیا ممکن است که راز زندگی جاودانه در اعماق دریا‌ها نهفته باشد؟ Gilgamesh پس از مدت‌ها پژوهش می‌فهمد که سر جاودانگی در عمق دریا‌ها قرار گرفته است. در ابتدا Utnapishtim به Gilgamesh می‌گوید که تنها خدایان می‌توانند به شخصی زندگی نا میرا دهند، اما ممکن است راهی باشد که از پیر شدن و کهنسالی جلوگیری کرد. در ادامه او از گیاهی به Gilgamesh می‌گوید که در اعماق دریا زندگی کرده و می‌تواند پرده از راز جاودانگی بردارد. در نهایت Gilgamesh موفق می‌شود که به اعماق دریا رفته و گیاه مورد نظر را که به plant that looks like a box-thorn به معنی جعبه‌ای که از خار پوشیده شده یا همان مرجان معروف است را پیدا می‌کند، اما در ادامه به وسیله یک مار آن را از دست می‌دهد.

 

به نظر می‌رسد گیاهی که Utnapishtim به پادشاه معرفی کرده است همان چتر دریایی نا میرا است. چتر دریایی هنگامی که زخمی بر می‌دارد به کف دریا افتاده و به یک پولیپ گیاه مانند تبدیل می‌شود. ممکن است در آینده برخلاف Gilgamesh، دانشمندان راز چتر‌های دریایی را کاملا کشف کنند و انسان را به جاودانگی برسانند. اگرچه این امر بیشتر به فیلم‌های علمی تخیلی شباهت داشته و بسیار بعید بنظر می‌رسد، با توجه به آزمایشات موفقیت آمیز موش‌های آزمایشگاهی دانشمندان و روند معکوس سلول‌های آن‌ها از سلول‌های پیر به سلول‌های بنیادی عمر جاویدان برای انسان آنچنان هم دست نیافتنی نیست.