خرداد ۶۷ در شلمچه چه گذشت؟

 

 

عملیات بیت‌المقدس ۷ در ۲۲ خردادماه ۱۳۶۷ در منطقه عمومی شلمچه انجام گرفت. این عملیات را باید آخرین عملیات آفندی بزرگ کشورمان در دفاع مقدس بدانیم؛ چراکه یک ماه پس از آن، ایران قطعنامه ۵۹۸ را در ۲۷ تیرماه ۱۳۶۷ پذیرفت و اندکی بعد نیز تا اواسط مردادماه، آتش بس به صورت رسمی بین دو طرف برقرار شد.نگاهی به شرایط ماه‌های منتهی به عملیات بیت‌المقدس ۷ می‌اندازیم.

ارتش یک میلیونی
بعد از اینکه رزمندگان اسلام توانستند طی عملیات کربلای ۵ در منطقه شلمچه نفوذ کنند و خود را به حومه بصره برسانند، قدرت‌های فرامنطقه‌ای چند کار عمده را برای توقف جنگ و عدم پیروزی ایران در دستور کار قرار دادند. اولین کار آن‌ها تصویب قرارداد ۵۹۸ در شورای امنیت بود که تیرماه ۱۳۶۷ انجام گرفت. پس از آن، در یک قرارداد نانوشته، فروش تسلیحات مدرن به عراق را تا به آنجا افزایش دادند که نیرو‌های راهبردی این کشور نظیر نیروی هوایی و زرهی، قدرت فوق العاده‌ای گرفتند. چنانکه عراق توانست به برکت کمک‌های بی‌شائبه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، تعداد نفرات ارتش خود را افزایش بدهد و آمار نفرات آماده به خدمت خود را تا حدود یک میلیون نفر بالا ببرد. همین ارتش میلیونی بود که بعد از اتمام جنگ با ایران، به کویت حمله و ظرف چند ساعت آنجا را تصرف کرد. سپس برای بیرون راندن این ارتش عظیم، امریکا به همراه بیست و اندی کشور دیگر، لشکرکشی بزرگی را به خاورمیانه انجام دادند.

تک‌های سنگین سال ۶۷
پس از اینکه عراق توانست ارتش خود را بازسازی کند و گسترش بدهد، با شروع سال ۱۳۶۷، در حالی که بسیاری از واحد‌ها و لشکر‌های کشورمان در منطقه عملیاتی والفجر ۱۰ حضور داشتند، عراقی‌ها تک بزرگ و سنگینی را در شبه‌جزیره اشغال شده فاو به اجرا گذاشتند که توانست ظرف ۳۶ ساعت نیرو‌های ایرانی را پس بزند و این شبه‌جزیره مهم و استراتژیک را دوباره به عراق بازگرداند.
پس از فاو، نوبت به شلمچه رسیده بود که ایرانی‌ها بخش عراقی این دشت را در زمستان سال ۶۵ تصرف کرده بودند. شلمچه یکی از حساس‌ترین نقاط جبهه‌های استراتژیک جنوب بود که از زمان عملیات الی بیت‌المقدس و فتح خرمشهر، شاهد نبرد‌های خونینی بین دو طرف بود. به دلیل نزدیکی خرمشهر و بصره به مرز شلمچه، این منطقه بسیار مورد تأکید و اهمیت دو طرف قرار داشت. پس از نفوذ ایران به داخل خاک عراق در جریان عملیات کربلای ۵ که از منطقه شلمچه صورت گرفت، عراق مدت‌ها تلاش کرد تا این منطقه حساس را پس بگیرد، اما حدود دو ماه تقلای او منجر به نتیجه مشخصی نشد و متصرفات کربلای ۵ تا بهار سال ۶۶ تثبیت شد. اما در بهار سال ۶۷ و مشخصاً در خردادماه این سال، عراق اعلام کرد که مقصد بعدی ارتش مجهز شده او بازپس‌گیری شلمچه است؛ لذا در چهارم خرداد هجوم گسترده‌ای به شلمچه انجام داد و توانست آنجا را ظرف هشت ساعت پس بگیرد!

عملیات بیت‌المقدس ۷
به دلیل حساسیتی که منطقه شلمچه داشت، پس از حمله سنگین دشمن، ایران تصمیم گرفت عملیات گسترده‌ای را به سرعت طراحی کند و به اجرا بگذارد تا بلکه متصرفات مهم خود در شلمچه را دوباره پس بگیرد. این عملیات گسترده «بیت‌المقدس ۷» نامگذاری شد که می‌بایست در گرمای طاقت‌فرسای جنوب کشور انجام می‌گرفت. عملیات بیت‌المقدس ۷ در ۲۲ خردادماه ۱۳۶۷، یعنی کمتر از ۲۰ روز پس از حمله دشمن، در منطقه شلمچه انجام گرفت. این عملیات هرچند در شروع موفقت آمیز بود و نیرو‌های ایرانی به سرعت وارد خاک عراق شدند، اما در ادامه آن به دلیل عمق منطقه عملیاتی که امکان ارسال مهمات و تدارکات را دشوار می‌کرد، همچنین تقویت شدید یگان‌های زرهی دشمن و گرمای طاقت‌فرسای هوا که مزید بر علت شده بود، در ادامه با موفقیت رو به رو نشد؛ لذا رزمندگان که تا دریاچه ماهی پیشروی کرده بودند، پس از انهدام تعداد قابل توجهی از تانک‌های دشمن، مجبور به عقب‌نشینی شدند و این عملیات که آخرین عملیات آفندی بزرگ کشورمان در دفاع مقدس بود، بدون نتیجه خاصی به اتمام رسید.