چه کسی بقیع را خراب کرد؟

 

 

حدود ۱۰۰ سال پیش در ۸ شوال سال ۱۳۴۴ هجری قمری قبرستان بقیع که یکی از بزرگترین گنجینه‌های تاریخ اسلام است در روزی که به «یوم الهدم» یعنی روز ویرانی مشهور است، تخریب شد. یعنی با فتوای ۱۵ نفر از مفتیان مدینه، وهابی‌های افراطی و متعصب، قبور چهار امام معصوم شیعیان و نیز قبور همسران، دختران، برخی فرزندان، اصحاب، تابعین و بستگان پیامبرخدا (صلی الله علیه وآله) و نزدیک به ده هزار نفر از شخصیت‌های نامدار تاریخ اسلام به بهانه آثار شرک و تفکرات خرافی به زمینی مسطح تبدیل شد.
اکنون پس از سال‌ها قبور ائمه (ع) فقط با علائمی خاص مشخص است، اما اثری از گنبد و بارگاه و حتی یک سایبان روی آن نیست. تخریب بقیع، واکنش مردم و عالمان بسیاری را در ایران، عراق، پاکستان، شوروی سابق و... برانگیخت. دولت وقت ایران، در واکنش به تخریب اماکن مقدس مسلمانان، یک روز عزای عمومی اعلام کرد و در پی آن، به رسمیت شناختن کشور تازه تاسیس سعودی، سه سال به تعویق افتاد.
حجت السلام والمسلمین دکتر مهدی معزی استاد تاریخ اسلام حوزه علمیه در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص وقوع این اتفاق گفت: هشتم شوال المکرم یوم الهدم و روز تخریب قبور ائمه بقیع و آثار اسلامی به یاد مانده از صدر اول تاریخ اسلام در این قبرستان است. آل سعود و وهابیت ملعون در تاریخ معاصر این کار را انجام دادند. تخریب بقیع برگی از صد‌ها جنایاتی است که این فرقه ملعون با حمایت خاندان آل سعود در دوره و زمان ما در این صد ساله اخیر انجام دادند. شیعیان با گرامیداشت این روز و زنده نگه داشتن یاد و آثار ائمه بقیع این جنایت بزرگ را در تاریخ محکوم می‌کنند.

 

وی افزود: قبرستان بقیع یکی از قدیمی‌ترین قبرستان‌های تاریخ است که نزدیک به ۷۰ هزار نفر از بزرگان اسلام در آن مدفون هستند. روایاتی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که ایشان، در روایتی مردگان و مدفونان در این قبرستان را مخاطب قرار دادند و به آن‌ها سلام کردند.
این استاد تاریخ اسلام حوزه علمیه با اشاره چگونگی تخریب قبرستان بقیع افزود: در سال ۱۲۲۱ قمری گروه‌های وهابی به سرکردگی عبدالعزیز بن آل سعود بعد از محاصره طولانی مدینه ساکنان شهر را در تنگنا قرار دادند و مردم بی‌گناه بی‌شماری را قتل عام کردند. سپس خادمان آستان مطهر پیامبر اکرم (ص) را جمع آوری کردند و او را مورد ضرب و شتم قرار دادند. بعد از غارت کردن حرم نبوی هنگام بازگشت به محل استقرار خود از بقیع گذشتند که عبدالعزیز ملعون دستور تخریب تمامی بارگاه‌های واقع در قبرستان بقیع را داد. آن‌ها در این حمله ۴ صندوق مملو از جواهرات مرصع به الماس یاقوت گرانبها و حدود یکصد قبضه شمشیر با غلاف‌های طلای خالص و تزیین شده با الماس و یاقوت را به یغما بردند. در این زمان خلافت عثمانی به والی خودش محمدعلی پاشا دستور داد که حجاز را از سلطه وهابی‌ها نجات دهد و کنترل حجاز را به دست بگیرد.
وی افزود: سال ۱۲۲۷ هجری قمری وهابی‌ها شکست سختی از عثمانی خوردند و مردم به بازسازی اماکن متبرکه همت کردند. درست ۱۷ سال بعد و در سال ۱۳۴۴ هجری قمری بیش از صد سال قبل و بعد از سلطه دوباره آل سعود و تسلط بر شهر مدینه در ماه رمضان شیخ عبدالله قاضی القضات خود را از مکه به مدینه اعزام کرد که موضوع تخریب بقاع موجود در مدینه رو با علما و سران این شهر مطرح کند و موافقت آن‌ها را به صورت ظاهری جلب کند. به همین منظور جلسه تشکیل شد و وی از شیخ عبدالله از حاضران پرسید درباره تخریب این گنبد و بارگاه چه می‌گویند. بسیاری از آن‌ها از ترس جانشان جواب ندادند. بعضی دیگر هم اظهار موافقت کردند. وهابی‌ها مردم را با زور اسلحه جمع و به ضریح به سوی بقیع حرکت دادند و آنچه ضریح و گنبد و بارگاه را در شهر مدینه بود، ویران کردند.

 

حجت السلام والمسلمین دکتر مهدی معزی با اشاره به تخریب این گنجینه تاریخ اسلام افزود: در هشتم شوال همان سال گنبد و بارگاه ائمه بقیع و گنبد‌های متعلق به عبدالله و آمنه والدین پیامبر اسلام (ص)، قبر ام البنین مادر حضرت ابوالفضل و اسماعیل پسر امام صادق (ع) و حرم دختران و همسران و ابراهیم فرزند گرامی رسول اکرم (ص) و گنبد مالک بن انس و عثمان را هم تخریب کردند. همچنین وهابی‌ها ضریح فولادی ائمه بقیع را که در اصفهان هم ساخته شده بود و بر قبور ائمه امام حسن (ع)، امام سجاد امام باقر (ع) و امام صادق (ع) قرار داشت از جا درآوردند. آن‌ها حتی قصد تخریب حرم نبوی را هم داشتند که از این کار پرهیز کردند.
وی با توجه به حفظ آثار تاریخی فرهنگ اسلامی بیان کرد: از آن روز به بعد در روز هشتم شوال نام یوم الهدم در حافظه تاریخ ثبت شد اینکه چرا واقعاً دست به چنین اقدامی زدند در حالی که امیدواریم همه افکار و عقاید و مکاتب دنیا به حفظ آثار تاریخی خودشان که نشان دهنده سوابق تاریخی و فعالیت‌ها و اقدامات تاریخی آن مکتب در برهه‌های مختلف زمانی است و در حقیقت حفظ میراث فرهنگی از مهمترین دغدغه‌های هر ملت و هر قوم و هر تفکر است، امروز اگر عقلی در دنیا وجود داشته باشد که مسلمان‌ها به خود بیان و نگاه بکنند و ببینند بچه هایشان در مورد آثار به یاد مانده از رسول خدا (ص) می‌پرسند که آیا واقعا این مطالبی که در تاریخ گفته می‌شود از رسول خدا (ص) و از مسلمان‌هایی که در صدر اول تاریخ اسلامی بودند. این‌ها واقعا در چه مکانی و در چه زمانی اتفاق افتاده و آیا اثری از این آثار باقیمانده است.
این کارشناس مذهبی با بیان هدف از تخریب این آثار ارزشمند تاریخ اسلام افزود: تفکر انحرافی که بیان می‌کند زیارت قبور و متبرکه نوعی شرک است، برگرفته از تفکرات شخصیتی به نام ابن تیمیه است. تفکرات او در تاریخ مورد طرح و طرد همه علماء فرقه اسلامی قرار گرفت. ابن تیمیه افکار انحرافی ارائه کرد که بعد از این با دخالت قدرت‌های بیگانه و استعماری به شکل‌های مختلف در ایران، عربستان، هند و در جا‌های مختلف از سرزمین‌های اسلامی این خوراک فکری فرقه‌های جدیدی را رقم زد و با توطئه‌ها و دسیسه‌های بیگانگان و استعمارگران انگلیسی و در ایران بهائیت در عربستان و وهابیت در جای جای سرزمین‌های اسلامی مثل هند و جا‌های دیگر پاکستان فرقه انحرافی با همین نوع تفکرات پدید آمده است، امروز هم حضور آن‌ها و فعالیت‌های این تفکر انحرافی را به شکل‌های مختلف گوناگون امروز می‌بینیم.
حجت السلام والمسلمین دکتر مهدی معزی با اشاره به نقش استعمارگران در تخریب میراث فرهنگ اسلامی گفت: سوال اصلی این است چرا باید دست به تخریب آثار اسلامی بزنند. هدف استعمارگران و هدف دشمنان اسلام است که این آثار را از بین ببرند و وهابیت ملعون آلت دست استعمار این اقدام را در تاریخ رقم زده و امروز کشور‌های اسلامی باید متوجه باشند باید هوشیار باشند و دوباره همتی برای بازسازی آثار اسلامی از جمله قبور ائمه بقیع در بین مسلمانان‌ها شکل بگیرد و آل سعود از این اقدام بی خردانه خودشون عقب‌نشینی کنند.