همه چیز درباره نیش حشرات خطرناک بدانید!

همه می‌دانیم که جای نیش بعضی از حشرات می‌تواند بسیار دردناک و درعین حال خطرناک باشد. اما گاهی‌اوقات به‌دلیل تشخیص داده نشدن نوع حشره، ممکن است زمان از دست رفته و جان ما در معرض خطر قرار گیرد. بنابراین تشخیص نیش حشرات مختلف بسیار حیاتی است، به‌خصوص اگر در مناطقی زندگی می‌کنیم که حشرات به وفور وجود دارند . در مقاله زیر شما را با علائم نیش حشرات مختلف، تشخیص و درمان آن‌ها و نکات مهم برای جلوگیری از نیش حشرات آشنا خواهیم کرد.حشراتی مثل زنبور‌ها، مورچه‌ها، مگس‌ها، کک‌ها، پشه‌ها و… می‌توانند نیش بزنند.

نیش‌ این‌گونه حشرات اغلب دردناک است. در اغلب موارد، واکنشی آلرژیک نسبت به سمی که آنها وارد بدن می‌کنند، روی می‌دهد. اغلب نیش‌ها و گاز این حشرات، به‌جز کمی سوزش مختصر، اثر دیگری ندارند، اما بعضی از آنها می‌توانند خطر مرگ به‌همراه داشته باشند؛ به‌خصوص اگر شما آلرژی شدیدی نسبت به نیش حشرات داشته باشید.

پیشگیری بهترین درمان است. بنابراین باید بتوانید جای نیش حشرات مختلف را تشخیص دهید. 

چه چیزی باعث واکنش بدن نسبت به جای نیش حشرات می‌شود؟

سمی که ازطریق نیش حشرات وارد بدن می‌شود، باعث واکنش دستگاه ایمنی خواهد شد. واکنش بدن در اغلب موارد شامل قرمزی و تورم پوست است. عوارض دیگر شامل خارش و درد می‌شود. اگر شما نسبت به سم حشرات حساسیت داشته باشید، ممکن است دچار شوک آنافیلاکتیک شوید که موقعیت مرگبار پزشکی است. در این موارد، تنفس مشکل‌تر می‌شود. این امکان وجود دارد که بر اثر نیش بعضی حشرات دچار بیماری‌های عفونی شوید.

چه کسانی درمعرض خطر گزیدگی و نیش حشرات قرار دارند؟

هر کسی درمعرض این خطر قرار دارد، اما اگر زمان بیشتری را در بیرون از خانه به‌خصوص نواحی جنگلی و روستایی می‌گذرانید، شما درمعرض خطر بیشتری قرار دارید. کودکان و سالمندان واکنش شدیدتری به نیش حشرات نشان می‌دهند.

تشخیص نیش حشرات

اغلب افراد بعد از اینکه حشره‌ای آنها را نیش می‌زند، متوجه آن می‌شوند چراکه به‌سرعت حشره را مشاهده می‌کنند. البته شما نباید حشره را تحریک کنید. اگر حشره مرده است سعی کنید لاشه‌ی آن را برای نشان دادن به دکتر همراه خود داشته باشید. در‌این‌صورت تشخیص درمان آسان‌تر می‌شود. این موضوع به‌خصوص درمورد عنکبوت خیلی مهم است، چراکه بعضی گونه‌ها سم‌های خطرناکی دارند.

بیشتربخوانید:

• چقدر «مارمولک» را می‌شناسیم؟
• گزینه‌ای طبیعی برای دفع پشه

درمان نیش حشرات

اغلب نیش حشرات را می‌توان در خانه درمان کرد. اگر نیش حشره همچنان درون پوست قرار دارد آن را خارج کنید. محل آن را با آب شست‌وشو دهید و از یک بسته یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. کرم‌های معمولی ضدخارش، قرص‌های ضددرد و آنتی‌هیستامین‌ها را می‌توان برای کاهش عوارض استفاده کرد. همچنین می‌توانید از ترکیب آب و جوش شیرین برای کاهش خارش استفاده کنید.

اگر واکنش شما و یا دیگران به نیش حشره شدید بود با اورژانس تماس بگیرید. قبل از رسیدن اورژانس سعی کنید توجه داشته باشید که لباس فرد موردنظر در تنش راحت‌ بوده و او به یک طرف دراز کشیده باشد. اگر تنفس او قطع شد از عمل CPR استفاده کنید.

اگر عنکبوت قهوه‌ای و بیوه‌ی سیاه شما را نیش زد، حتی اگر نشانه‌ها‌ی آن چندان مشهود نیست، باز هم به اورژانس مراجعه کنید. این موضوع برای نیش عقرب نیز صدق می‌کند.

خطرناک ترین حشرات دنیا

۱- مورچه گلوله‌زن | Bullet Ant

مورچه گلوله زن بزرگ ترین مورچه در سراسر جهان است و در جنگل های بارانی نیکاراگوئه و پاراگوئه یافت می شوند. نام این مورچه ها به دلیل درد شدیدی که بعد از نیش زدن آن ها اتفاق می افتد، گذاشته شده است. بعد از اینکه این مورچه کسی را نیش بزند، انگار که گلوله خورده است. در حقیقت دردی که بر اثر نیش مورچه گلوله زن ایجاد می شوند، ۳۰ برابر درد نیش زنبور عسل است.

جای نیش این مورچه ۲.۵ سانتی متر است و محلی ها به مورچه گلوله‌زن، موچه ۲۴ ساعته می گویند و آن هم به دلیل دردی است که حداقل یک روز تمام طول می کشد.

۲- مورچه‌های راننده | Driver Ants

مورچه های راننده بزرگ ترین کلونی حشرات را در سراسر جهان دارند و هر کلونی می تواند تا ۲۲ میلیون مورچه را در خود جای دهد. جالب است بدانید که حتی فیل ها هم با دیدن حمله این مورچه ها، فرار می کنند. آن ها تلاش می کنند که هر حیوانی که سر راهشان قرار گیرد را از بین ببرند.

این مورد از خطرناک ترین حشرات جهان می تواند هزاران حیوان مختلف را در یک حمله بکشند. آن ها توسط آرواره های قویشان، زخم های متعددی روی قربانی خود ایجاد می کنند و همچنین برای به دست آوردن غذا به لانه دیگر حیوانات حمله می کنند و آن ها را می کشند.

۳- کک‌ | Fleas

کک ها، انگل های خارجی هستند که از انسان ها، پرندگان، خزندگان و حیوانات وحشی و خانگی خون می کشند. کک ها می توانند لکه هایی روی پوست ایجاد کنند که با خارش همراه است. سایز آن ها تنها اندازه نوک قلم است و بسیار سریع تولید مثل می کنند.

در سراسر جهان بیش از ۲ هزار گونه کک وجود دارد و کک های جوان می توانند حجم خونی بیش از ۱۵ برابر وزن بدن خود را مصرف کنند. کک ها روی بدن انسان دانه های قرمز ایجاد می کنند و نیش آن ها معمولا در اطراف کمر، زانو و آرنج یافت می شود. جای نیش کک ها با خارش زیادی همراه است و همچنین ممکن است منجر به عفونت شود.

۴- مورچه آتشین | Fire Ants

در دنیا بیش از ۲۸۵ گونه مختلف مورچه آتشین وجود دارد که برخی از آن ها جزو خطرناک ترین حشرات جهان محسوب می شوند. اگر آن ها حس تهدید یا اذیت شدن داشته باشند، با نیش های پیاپی از خود دفاع می کنند. نیش مورچه آتشین بسیار دردناک است و جوش ناشی از آن ها ممکن است برای چندین هفته روی پوست بماند. سم آنها همچنین باعث ایجاد مشکلات مختلف پوستی یا آلرژی می شود. مورچه های آتشین معمولا در گروهی قرار دارند که شامل ده تا صدها مورچه است.

۵- پشه | Mosquitoes

با اینکه پشه ها معمولا به نظر بی آزارند، اما یکی از خطرناک ترین حشرات جهان هستند. این حشره، هر ساله بیش از ۱ میلیون نفر را می کشد و آن هم به دلیل انتقال بیماری مالاریا است. پشه ها میکروارگانیسم های مالاریا را از مکانی به مکان دیگر حمل کرده و با نیش زدن، میکروب ها را به خون فرد منتقل می کنند. سازمان سلامت جهانی تخمین زده است که در هر ۳۰ ثانیه یک کودک به دلیل مالاریا می میرد و هر سال ۵۰۰ میلیون مورد مالاریا گزارش می شود.

۶- زنبور سرخ غول‌آسای ژاپنی | Giant Japanese Hornet

زنبور سرخ غول‌آسای ژاپنی بزرگترین زنبور سرخ جهان است که طول آن ها ممکن است به ۵ سانتی متر هم برسد. هر سال ۴۰ کشته توسط نیش زدن این زنبور گزارش می شود. سم این حشره باعث واکنش آلرژیک و انقباض بافتها در زمان کوتاه می شود. نیش مکرر از گروه زنبورها نیز می تواند منجر به مرگ شود.

زنبورهای سرخ غول‌آسای ژاپنی بسیار پرخاشگر و نترس هستند. هر کلونی هورنت زنبور سرخ ژاپنی دارای ۷۰۰ عضو است و آنها لارو زنبور عسل را به میزان قابل توجهی تغذیه می کنند.

۷- پشه تسه‌تسه | Tsetse Flies

این نوع پشه، یکی از مرگبارترین حشره هایی است که در آفریقا زندگی می کند و عمدتا از خون مهره داران تغذیه می کنند. آن ها با زندن هر نیش، سمی قوی تزریق می کنند. تخمین زده شده است که حدود نیم میلیون نفر در اثر حمله پشه تسه‌تسه در آفریقا جان خود را از دست دادند. در مرحله اولیه، سم پشه تسه‌تسه باعث بیماری خواب آفریقایی می شود، اما ممکن است بدون درمان مناسب منجر به مرگ  شود.

۷- زنبور قاتل | Killer Bees

زنبورهای قاتل به عنوان زنبور عسل آفریقایی نیز شناخته می شوند. این زنبور یکی از حشرات بسیار پرخاشگر و غالب در جهان است. زنبورهای قاتل در برخی موارد، قربانی را بیش از ۱ کیلومتر دنبال می کنند. آنها به صورت گروهی حمله کرده و نیش های مکرری بر طرف وارد می کنند.

زنبورهای قاتل به طور عمده چهره و چشم انسان را هدف قرار می دهند، البته سموم آنها به صورت تکی شاید خیلی خطرناک نباشد. اما حمله گروهی این مورد از خطرناک ترین حشرات جهان می تواند باعث مرگ شود. آنها در کلونی های بزرگ زندگی می کنند که شامل بیش از ۸۰۰۰۰ عضو است. هنگامی که آنها عصبانی می شوند، برای ۲۴ ساعت آینده به حالت آماده باش قرار گرفته و به حیوانات و انسان هایی که در محدوده خود قرار دارند، حمله می کنند.

۸- مگس پاشنه | Bot Fly

لارو مگس پاشنه، انگل های داخلی پستان‌داران هستند و جزو خطرناک ترین حشرات جهان محسوب می شوند. متاسفانه این انگل ها می توانند زیر پوست انسان هم زندگی کرده و موجب اثرات مخربی شوند. مگس پاشنه ها بیشتر در آمریکای جنوبی و مرکزی یافت می شوند. مگس پاشنه های ماده جوان در پوست پستانداران تولید مثل می کنند و لارو آن ها به پوست نفوذ کرده و تا بیش از ۶۰ روز در لایه های زیرین پوست انسان می توانند بمانند. بیماران مبتلا به این انگل برخی مواقع می توانند حرکت این لاروها را در زیر پوستشان احساس کنند. وقتی تکامل لارو کامل می شود، از بدن خارج می شوند.

در طولانی‌مدت چه انتظاری داشته باشیم؟

اغلب، نیش حشرات بعد از چند روز بهتر می‌شوند. منطقه‌ی گزش را طی چند روز بعد هم زیر نظر داشته باشید. اگر محل زخم بدتر شد با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر نیش بعضی حشرات به‌سرعت درمان نشود، می‌تواند خطر مرگ در پی داشته باشد. درصورت بروز نشانه‌های جدی، احتمال دارد پزشک اپی‌نفرین تجویز کند؛ این هورمونی است که از بروز شوک آنافیلاکتیک جلوگیری می‌کند.

نکات مهم برای جلوگیری از نیش حشرات

در روزهای اردیبهشتی سال به سر می بریم و هوای دلپذیر و مطبوع بهاری است. اما گاهی مسائلی باعث می شوند  خودمان یا اطرافیان دچار ناراحتی و آزار شویم. نیش حشرات در طبیعت یکی از رایج ترین آسیب های حضور در طبیعت است و به خصوص برای کسانی که حساسیت بیشتری دارند می تواند مشکلات بیشتری به وجود بیاورد.

نکته ای که در مورد نیش حشرات باید بدانید این است که همه افراد واکنش یکسانی ندارند و برخی افراد ممکن است واکنش های خطرناکی به نیش حشرات داشته باشند. کودکان، افرادی که سابقه حساسیت دارند و سالمندان ممکن است واکنش شدیدتری به نیش حشرات داشته باشند. یکی از اولین کارهایی که در مورد نیش حشرات باید انجام بدهید امتناع از خاراندن محل گزش است. درست است که بعد از گزیده شدن پوستتان به شدت می خارد اما با خاراندن باعث بدتر شدن اوضاع می شوید. پس محل گزش را با آب و صابون بشویید و در صورتی که خارش شدید است از داروهای ضدخارش مثل کالامین دی استفاده کنید.

وقتی در کنار کندو یا لانه‌ی حشرات قرار دارید، احتیاط بیشتری به‌خرج دهید. وقتی در طبیعت قرار دارید، نکات زیر را رعایت کنید:

• کلاه و لباسی بپوشید که همه‌ی اعضای بدن‌تان را می‌پوشاند.
• از رنگ‌های خنثی استفاده کنید و از پوشیدن لباس‌هایی که طرح‌شان گل‌دار است، خودداری کنید.
• از عطر و لوسیون‌های معطر استفاده نکنید.
• غذاها و نوشیدنی‌ها را بپوشانید.
• از شمع سیترونلا (دور کننده حشرات) استفاده کنید.

علائم حساسیت به نیش حشرات

نیش حشرات در برخی افراد می تواند منجر به واکنش های آلرژیک خطرناک شود. این واکنش های آلرژیک معمولا ۲۰ دقیقه الی ۲ ساعت بعد از گزیدگی پدیدار می شوند. اگر خودتان یا یکی از همسفرانتان پس از مدتی دچار علائم زیر شد باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید:

• حساسیت شدید به نور
• تورم زیاد در محل گزش
• بیحالی و ضعف عضلانی
• سفت شدن عضلات گردن
• گیجی و کاهش هشیاری
• سردرد شدید
• تنگی نفس و مشکل در بلع
• علائم واکنش آلرژیک کودکان به نیش حشرات

کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف تری که دارند در مقابل نیش حشرات آسیب پذیری بیشتری دارند. بنابراین والدین و بزرگترها باید مراقب کودکان باشند و در صورت بروز علائم حساسیت فورا کودک را به مراکز درمانی منتقل بکنند. بهتر است لباس های پوشیده و رنگ روشن به کودک بپوشانید تا اگر حشره یا پشه ای روی لباس او وجود دارد راحت تر دیده شود. اگر پشه ای کودکتان را نیش زد و پس از مدتی علائم زیر را مشاهده کردید حتما به پزشک مراجعه کنید:

• لکه های قرمز روی پوست
• کهیر و خارش پوست که باعث اذیت کودک می شود
• دانه های متورم و قرمز و دردناک در سطح پوست
• گزیدگی حشرات
• پیشگیری از نیش حشرات در سفر

کرم ها و ژل های مخصوصی وجود دارند که باعث دفع حشرات می شوند و می توانید آن ها را از داروخانه ها خریداری کنید. این کرم ها بوی خاصی متصاعد می کنند که باعث دفع حشرات می شود. این کرم ها و ژل ها را در قسمت هایی که کمتر در معرض نیش حشرات قرار دارد (مثل گردن، انگشت ها و مچ دست) بمالید تا از نیش حشرات در سفر در امان بمانید.

ویتامین ها نیز می توانند به کمک شما بیایند. مصرف ویتامین b1 به مدت یک هفته نیز می تواند شما را از نیش حشرات در سفر محافظت کند. پشه ها از بوی این ویتامین بیزار هستند و به شما نزدیک نمی شوند.

وقتی در طبیعت هستید سعی کنید لباس های پوشیده به تن داشته باشید. شلوار جین و بلوز نخی آستین بلند می تواند تا حد زیادی شما را از نیش حشرات در سفر محافظت کند.

پشه ها همیشه هستند و در هر زمانی ممکن است شما را نیش بزنند، با این حال اوج فعالیت پشه ها پس از غروب آفتاب و در طول شب است. بنابراین هنگام خواب حتما سعی کنید لباس آستین دار بپوشید.

از لوازم بهداشتی و آرایشی کمتر استفاده کنید. عطر، کرم های معطر و لوسیون ها با بویی که منتشر می کنند باعث جذب حشرات به سمت شما می شوند و احتمال گزیدگی را بیشتر می کنند.

حتما دیده اید که پشه ها دور لامپ مهتابی جمع می شوند و اگر این لامپ در فضای باز باشد پس از مدتی محل تجمع انبوهی از پشه ها و حشرات مختلف خواهد شد. پشه ها جذب نور سفید می شوند، بنابراین اگر قرار است در سفر از لامپ استفاده کنید از لامپ هایی با نور زرد استفاده کنید تا پشه ها را دور و بر خودتان جمع نکنید.

اگر در فضای بسته هستید حتی الامکان از باز گذاشتن پنجره ها در طول شب خودداری کنید، مگر اینکه پنجره مجهز به توری باشند.

اگر در فضای باز و طبیعت می خواهید بخوابید از پشه بند استفاده کنید. با خوابیدن داخل پشه بند می توانید مطمئن باشید که از نیش حشرات در سفر در امان خواهید بود.

اگر در کشور خارجی هستید و دچار گزیدگی شدید حتما به پزشک و مراکز درمانی مراجعه کنید. در برخی کشورها احتمال شیوع بیماری های واگیردار و مسری از طریق نیش حشرات وجود دارد.

منبع : تابناک جوان