چگونه بدانیم افسرده ایم/ راه های دور ماندن از افسردگی

طیبه مختاریان، افزود: افسردگی روی فکر، عمل و احساسات تأثیرات مخربی دارد، علت به وجود آمدن افسردگی در اشخاص بر حسب سن، جنس و شرایط بیولوژیک آن‌ها متفاوت است.

وی به علائم افسردگی اشاره کرد و ادامه داد: خستگی، عدم تمرکز، اختلال خواب، اختلال اشتها، کاهش میل جنسی، کاهش کیفیت و توان تصمیم گیری، اجتناب از ملاقات با دیگران و گوشه گیری، اختلال عملکرد در محیط کار و خانواده، خلق بی قرار و عدم لذت در زندگی از جمله مواردی است که اگر فرد دوهفته دچار این وضعیت باشد بی شک در حال تجربه افسردگی است.

این روانشناس تصریح کرد: افسردگی می‌تواند روی ساختار مغز نیز تأثیر بگذارد، در تصویر برداری مغزی از افراد افسرده، نشان داده شده که لوب فرونتال و هیپوکامپ کوچک می‌شود و پایانه‌های عصبی تغییر حجم می‌دهند، رشته‌های عصبی در قسمتی که مربوط به خاطرات خوب و پاداش است، کاهش یافته و برعکس، در رفتار‌های تنبیه و منفی افزایش خواهد یافت.

مختاریان اضافه کرد: در برخی موارد ما به صورت ارادی افسردگی را انتخاب نمی‌کنیم، مثلاً فردی که تمام تلاشش را کرده و افسردگی او بهبود نیافته، برای خود نسخه می‌پیچید تا خود را درمان کند، موفق نمی‌شود و در نهایت به درماندگی آموخته شده مبتلا خواهد شد، بدین معنی که فکر می‌کند تلاشش بی فایده بوده و هرگز مداوا نخواهد شد و تسلیم افسردگی خواهد شد.

این روانشناس ادامه داد: متأسفانه اطلاع رسانی در ارتباط با موضوع افسردگی یا دیگر اختلالات، بسیار ناکافی است و افراد آن را مشکل نمی‌پندارند و تصور می‌کنند به مرور زمان برطرف خواهد شد.

---

بیشتر بخوانید:

• چگونه عصبانیت خود را کنترل کنیم؟
• چگونه به شادی و آرامش درون دست پیدا کنیم؟

---

وی در ادامه به تشریح افسردگی پرداخت و گفت: وقتی میزان سروتونین، دوپامین، اکسی توسین واندروفین در مغز کم می‌شود، فرد دچار افسردگی می‌شود. این انتقال دهنده‌ها مسئول شادی ما هستند، در واقع این انتقال دهنده‌های عصبی مغز، باعث تداوم حال خوب در ما خواهند شد.

وی اضافه کرد: دوپامین، در ما انگیزه ایجاد خواهد کرد و این منجر به این می‌شود که ما برای رسیدن به خواسته‌های خود، تلاش کنیم. جالب است بدانید که کمبود دوپامین باعث عزت نفس پایین خواهد شد و فرد به دلایل مختلف، کار خود را به زمان‌های مختلف موکول خواهد کرد. بر طبق تحقیقات، افرادی که این انتقال دهنده در مغزشان کم ترشح می‌شود، به دنبال راحت‌ترین گزینه برای دست یابی به خواسته شان هستند یا به عبارتی دوست دارند یک شبه ره صد ساله روند. حالا برای اینکه به طور طبیعی دوپامین در مغز ترشح کنید این که اهداف دست یافتنی انتخاب کنید و پله پله پیش روید تا با هر موفقیت کوچک، مغزتان پاداش دریافت کند و دوپامین ترشح شود.

مختاریان گفت: به یاد داشته باشید بعد از رسیدن به هدف نهایی و بزرگ، پس از ترشح مقدار زیادی دوپامین، این انتقال دهنده قطع خواهد شد، بنابراین به هوش باشید بعد از موفقیت، حتماً هدف جدیدی در ذهن داشته باشید. احساس انزوا در افسردگی به دلیل کاهش سروتونین است، اگر می‌خواهید سروتونین در بدنتان ترشح شود، کار‌های گروهی انجام دهید، همچنین نور آفتاب باعث تولید سرونین می‌شود.

وی با بیان اینکه شکرگزاری باعث جلوگیری از افسردگی می‌شود افزود: تمام چیز‌هایی که در زندگی دارید را بنویسید و بابت این داشته‌ها شاکر باشید، این روند باعث می‌شود سروتونین در بدن ترشح و حالتان بهتر شود.

این روانشناس ادامه داد: اکسی توسین باعث ایجاد ارتباط و صمیمیت خواهد شد، هنگام در آغوش کشیدن، هدیه گرفتن این هورمون افزایش خواهد یافت. ترشح اندروفین باعث کاهش اضطراب خواهد شد، همان هورمونی که بعد از ورزش طولانی یا خندیدن واقعی یا تصنعی، حالتان را عالی می‌کند.

وی افزود: از نظر بالینی اثبات شده که ورزش‌های منظم، یوگا و مدیتیشن برای افرادی که افسردگی حاد ندارند، مانند قرص ضد افسردگی عمل می‌کند. دقت کنید که در اختلال افسردگی حاد باید از دارو درمانی استفاده کرد، یعنی زمانی که کارکرد شما در فعالیت‌های روزانه مختل شود. باید دارو درمانی در کنار روان درمانی انجام شود.

 

منبع: مهر