درباره قوانین مناطق آزاد چه می دانید؟
مناطق آزاد تجاری، مناطقی هستند که در نقاط بندری یا غیربندری کشورها برای انجام امور و فعالیت‌های تجاری در نظر گرفته می‌شوند و از قوانین مخصوص به خود برای انجام فرایند‌های تجاری بهره می‌برند.
قانون حضور در منطقه آزاد چیست ؟ / همه چیز درباره قوانین مناطق آزاد بدانید
احتمالا اصطلاح منطقه آزاد تجاری شنیده اید. اما شاید دقیقا نمی‌دانید که منظور از این عبارت چیست. مناطق آزاد تجاری، مناطقی هستند که در نقاط بندری یا غیربندری کشورها برای انجام امور و فعالیت‌های تجاری در نظر گرفته می‌شوند و از قوانین مخصوص به خود برای انجام فرایند‌های تجاری بهره می‌برند.
این مناطق مشمول برخی از قوانین خاص گمرکی و... نیستند و از آن‌ها حفاظت و حراست ویژه به عمل می‌آید. از آنجا که شرایط ویژه‌ای که برای مناطق آزاد در نظر گرفته می‌شود، شرایطی خاص است و مزایای بیشتری برای تجارت فراهم می‌کند، رونق کسب و کار تجاری در این نواحی زیاد است. ایران هم دارای هفت منطقه آزاد تجاری است. اما اجازه بدهید که درباره تاریخچه شکل‌گیری این مناطق و نمونه‌های آن در ایران برایتان بیشتر بگوییم:
این مناطق مشمول برخی از قوانین خاص گمرکی و... نیستند و از آن‌ها حفاظت و حراست ویژه به عمل می‌آید. از آنجا که شرایط ویژه‌ای که برای مناطق آزاد در نظر گرفته می‌شود، شرایطی خاص است و مزایای بیشتری برای تجارت فراهم می‌کند، رونق کسب و کار تجاری در این نواحی زیاد است. ایران هم دارای هفت منطقه آزاد تجاری است. اما اجازه بدهید که درباره تاریخچه شکل‌گیری این مناطق و نمونه‌های آن در ایران برایتان بیشتر بگوییم:
تاریخچه مناطق آزاد تجاری چیست؟
بعد از اینکه جنگ جهانی دوم به پایان رسید، بسیاری از کشورها از نظر اقتصادی در وضعیت بحرانی به سر می‌بردند. برای خروج از بحران‌های اقتصادی نیاز به استفاده از راهبرد‌هایی خاص وجود داشت و یکی از بهترین راهکارهای استراتژیک در این زمینه، توسعه صادرات بود.
از همین رو، سازمان‌هایی مانند توسعه صنعتی ملل متحد به کشورها پیشنهاداتی مبنی بر توسعه صادرات ارائه کردند که در دل آن‌ها ایجاد و راه‌اندازی منطقه آزاد هم وجود داشت. وجود چنین مناطقی در هر کشور می‌تواند باعث جذب شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در آن مکان‌ها شود. راه‌اندازی مناطق آزاد تجاری در جهان و بنادر مختلف آن باعث شد تا بعد از جنگ جهانی، اوضاع کشورها تا حد زیادی از نظر اقتصادی بهبود پیدا کند.
مزایایی ایجاد مناطق آزاد چه بود؟
عدم وجود سلسله‌مراتب و تشریفات اداری؛
• معافیت مالیاتی؛
• آسان بودن فرایند صادرات و واردات؛
• جذب سرمایه‌گذاری خارجی؛
• بخشودگی سود و عوارض گمرکی.
این عوامل باعث می‌شود تا کار تجارت به ویژه در ابعاد بین‌المللی ساده‌تر پیگیری شود. این سهولت و در نظر گرفتن شرایط خاص تجارت، مزایای زیادی به همراه دارد. مثلا:
• گسترش همکاری‌های تجاری در ابعاد بین‌المللی؛
• کسب درآمد‌های ارزی؛
• ایجاد رشد و رونق در مناطقی که شرایط تجارت بین‌المللی دارند، اما دچار محرومیت‌های اقتصادی هستند؛
• ایجاد فرصت‌های شغلی متنوع؛
• و....
در منطقه آزاد تجاری می‌توان بدون پرداخت عوارض گمرکی، کالا‌های مختلفی را به صورت وارداتی به کشور آورد یا کالا‌هایی را بدون قوانین دست و پاگیر پرداخت گمرک و عوارض به کشور‌های دیگر صادر کرد. ضمن اینکه بعد از وارد کردن برخی از کالا‌ها می‌توان، آن‌ها را برای مدتی مشخص در انبار‌های منطقه نگهداری و مجددا به نقاطی دیگر صادر کرد. کسانی که طرح راه‌اندازی منطقه آزاد را مطرح و از آن حمایت می‌کردند، بر این اعتقاد بودند که تجارت آزاد بین‌المللی بازی سودآوری است که برای همه کشورها رفاه به همراه می‌آورد. مثلا آدام اسمیت که پدر علم اقتصاد مدرن عنوان می‌شود، همیشه می‌گفت: «کشورها با تولید کالا‌هایی که در تولید آن تخصص دارند و دریافت کالا‌هایی که در تولید آن تخصص ندارند، به ایجاد نوعی ثبات و تعادل تجاری و اقتصادی در جهان کمک می‌کنند و این امور به کمک روش‌هایی، چون راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری میسر می‌شود». البته تجارت آزاد به توزیع ثروت و درآمد در جهان کمک می‌کند، ولی به زیرساخت‌های مختلفی در هر کشور هم نیازمند است.
امکانات لازم برای منطقه آزاد تجاری چیست؟
برای راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری که عموما در شهر‌های بندری راه‌اندازی می‌شوند نیاز به اسکله‌هایی برای بارگیری کشتی‌های سنگین، راه‌اندازی فرودگاه‌ها و ترمینال‌های مناسب، ارائه مجوز به هواپیما‌های مسافربری که از خارج از کشور وارد می‌شوند، ایجاد انبار‌ها در منطقه آزاد و تجهیزات رفاهی و خدماتی مختلفی مانند: بیمارستان، فروشگاه و... وجود دارد.
مناطق آزاد تجاری ایران کدامند؟
در ایران هم مناطق آزاد تجاری مختلفی مشغول به فعالیت هستند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
• منطقه آزاد کیش:
از دیرباز جزیره کیش مکانی برای مراودات تجاری میان ایران، هند و سایر کشورها بوده است. برای مثال، صید مروارید در این جزیره رواج داشته و همچنان هم به آن پرداخته می‌شود. در گذشته تجارت در این جزیره بیشتر در حوزه مروارید صورت می‌گرفته است. اما امروز تجارت در این منطقه آزاد در زمینه‌های مختلفی چون: پوشاک، مواد غذایی، صنایع برقی و الکتریکی، مواد شیمیایی و. پیگیری می‌شود. اکنون برند‌های لوکس و معتبر جهانی در کیش شعبه دارند و در مراکز خرید کیش می‌توانید این برند‌ها را خریداری نمایید.
• منطقه آزاد قشم:
قشم بزرگترین جزیره ایران و بسیار تاریخی است. قدمت این جزیره به ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. قشم هم از گذشته‌ها تا کنون در تجارت بین‌المللی از ارزش خاصی برخوردار بوده است. از جمله اموری که در منطقه آزاد قشم صورت می‌گیرد، باید به مواردی نظیر: ایجاد صنایع تولیدی صادراتی، سوخت‌رسانی به شناور‌ها و کشتی‌های خلیج فارس، انتقال دانش فنی به منطقه و... اشاره کرد.
'قشم' با موقعیت استثنایی، به عنوان بزرگترین جزیره در منطقه با امکانات مطلوب برای تولید و ذخیره کالا، دسترسی به آب‌های آزاد و عمق مناسب آب در بندر کاوه، امکان ویژه سوخت رسانی به کشتی‌ها و نزدیکی به سرزمین اصلی برای ایجاد حلقه ارتباطی کشور‌های هند و چین با کشور‌های CIS، باید مورد توجه قرار گیرد.
منطقه آزاد ارس:
منطقه آزاد ارس هم در نقطه صفر مرزی و در همسایگی با ارمنستان و آذربایجان راه‌اندازی شده است. در این منطقه هم فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بسیار متنوعی صورت می‌گیرد.
• منطقه آزاد چابهار:
دریای عمان یکی از مهمترین آب‌های جهان است و ایران هم از طریق منطقه آزاد چابهار با بنادر مختلف تجاری جهان در ارتباط قرار می‌گیرد. 'چابهار' به عنوان نقطه‌ای استراتژیک برای ارتباط ایران با کشور‌های عضو سازمان همکاری اقتصادی (ECO) و بویژه هند، پاکستان و افغانستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
منطقه آزاد اروند:
دسترسی منطقه اروند به بصره عراق و سپس مدیترانه، آن را به منطقه‌ای ارزشمند برای مراودات تجاری بدل می‌کند. منطقه ازاد اروند شامل شهر‌های خرمشهر و آبادان است. منطقه آزاد اروند راه ورود به بازار‌های عراق است و موقعیت ویژه این منطقه و نیاز‌های اساسی کشور عراق، همزبانی اهالی و ساکنین منطقه و نیز مراودات مردم دو طرف مرز اهمیت این منطقه را دو چندان می‌کند.
منطقه آزاد انزلی:
کشور‌های حاشیه دریای خزر هم با فروپاشی شوروی سابق از اهمیت زیادی برای تجارت برخوردار شدند. در نتیجه وجود منطقه‌ای آزاد برای برقراری ارتباط با کشور‌هایی که ظرفیت بالایی برای واردات و صادرات دارند در انزلی بسیار مفید بود.
منطقه آزاد ماکو:
شهرستان ماکو هم در شمال غربی ایران قرار گرفته است و با ترکیه و آذربایجان در ارتباط است. این منطقه هم برای جذب گردشگران خارجی به داخل ایران بسیار مؤثر و استراتژیک است.
اهمیت مناطق آزاد در توسعه اقتصادی کشور
مناطق آزاد نه فقط به عنوان ابزار‌های توسعه اقتصادی، بلکه عواملی برای جلب سرمایه، انتقال تکنولوژی، آموزش نیروی انسانی، وصل شدن به بازار جهانی و در نهایت، دریچه‌ای به سوی توسعه اقتصادی به شمار می‌روند.
امروزه کشورها برای تامین سرمایه و ایجاد زیرساخت‌های اساسی رشد و توسعه اقتصادی، کسب فناوری‌های نوین، ایجاد اشتغال و مواردی از این قبیل، ناگزیر از برنامه ریزی برای جلب و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی هستند و ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی یکی از مهمترین راهکارهای کشور‌های مختلف دنیا در چند دهه اخیر برای نیل به این مهم بوده است.
مناطق آزاد تجاری، محرکی برای تشویق صادرات هستند و در سال‌های بعد از ۱۹۶۰ میلادی بسیاری از کشور‌های در حال توسعه با به کارگیری این ابزار، سعی در رهایی از 'توسعه نیافتگی' خود داشته اند.
امروزه کشورها برای تامین سرمایه و ایجاد زیرساخت‌های اساسی رشد و توسعه اقتصادی، کسب فناوری‌های نوین، ایجاد اشتغال و مواردی از این قبیل، ناگزیر از برنامه ریزی برای جلب و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی هستند و ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی یکی از مهمترین راهکارهای کشور‌های مختلف دنیا در چند دهه اخیر برای نیل به این مهم بوده است.
مناطق آزاد تجاری، محرکی برای تشویق صادرات هستند و در سال‌های بعد از ۱۹۶۰ میلادی بسیاری از کشور‌های در حال توسعه با به کارگیری این ابزار، سعی در رهایی از 'توسعه نیافتگی' خود داشته اند.
بیشتر بخوانید:
درباره مالیات بر ارزش افزوده چه می‌دانید؟
از نگاه بین المللی، فلسفه اصلی رویکرد کشور‌های در حال توسعه به ایجاد مناطق آزاد، دستیابی به توسعه اقتصادی است. این کشورها برای تحقق توسعه، با کمبود‌ها و محدودیت‌هایی روبرو هستند، ولی در عین حال، از برتری‌ها و امکاناتی نیز برخوردارند و منطقه آزاد، ابزاری است که می‌تواند تا حدودی کمبود‌ها را جبران و امکانات و برتری‌های بالقوه را در سطح ملی به توانایی بالفعل تبدیل کند.
ایران؛ یکی از کشور‌های درحال توسعه است که برغم برخورداری از منابع عظیم انسانی و اقتصادی، ویژگی متنوع آب و هوایی، منابع قابل توجه معدنی و نفتی، برخورداری از جاذبه‌های توریستی بی نظیر و آثار باستانی نتوانسته است، مراحل دستیابی به توسعه مطلوب را به طور کامل طی کند.
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در کشور ما، از آغاز دهه ۱۳۷۰ شمسی با انتظاراتی مشابه از ایجاد مناطق آزاد و ویژه در سایر کشورها، شکل گرفت. موقعیت جغرافیایی این مناطق به گونه‌ای است که هریک می‌تواند به نوعی ارتباط اقتصادی با کشور‌های همسایه را تحت پوشش قرار دهد.
منطقه آزاد تجاری، قلمرو معینی است که غالبا در داخل یا در مجاورت یک بندر قرار گرفته است و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان انجام می‌شود.
مناطق آزاد با توجه به اهداف شکل گیری، قادر به ایفای نقشی اساسی در اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ بوده و می‌توانند از یکسو به عنوان پایلوت اجرای این سیاست‌ها عمل کرده و از سوی دیگر، با گسترش اقتصاد رقابتی و ایجاد محیطی امن و سودآور برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی، زمینه ساز به حداقل رساندن تصدیگری دولت در حوزه اقتصاد باشند.
تحولات اقتصادی جهان و تجربه کشور‌های توسعه یافته امروزی بیانگر آن است که تجارت خارجی می‌تواند محرک و عامل توسعه باشد، بویژه در دنیای اقتصادی امروز که تغییرات و تحولات تکنولوژی به قدری سریع رخ می‌دهد که هیچ کشوری به تنهایی قادر به تولید همه چیز برای همه نیست و توسعه بدون همیاری و بهره گیری و دادوستد با دیگران ممکن نخواهد بود.
با توجه به اینکه یکی از راه‌های بسط تجارت خارجی، بکارگیری ابزار منطقه آزاد است، بسیاری از اقتصاددانان، استفاده از این ابزار را موثر می‌دانند و معتقدند؛ این ابزار می‌تواند عاملی برای جلوگیری از شوک‌های ناشی از مراحل انتقالی اقتصاد باشد و سیاست‌های داخلی را به میزان قابل توجهی با تحولات اقتصاد جهانی هماهنگ ساخته و کارآیی اقتصادی را افزایش دهد.
البته؛ عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، قوانین و مقررات داخلی و موقعیت مکانی در موفقیت مناطق آزاد موثرند.
به اعتقاد فعالان اقتصادی؛ این مناطق، از طریق مختلف می‌توانند به توسعه اقتصاد ملی یاری رسانند که از جمله آن، می‌توان به کاهش بیکاری در اقتصاد ملی؛ انجام فعالیت‌ها و خدمات در یک منطقه آزاد، مانند انبارداری، بسته بندی، حمل و نقل و توزیع کالا، بانکداری، بیمه، تولید، مونتاژ کالا و انواع داد و ستد‌ها و خدمات جانبی و مولد؛ اشاره کرد.
همچنین ارتقای کیفیت تولیدات داخلی با هدف صادرات؛ قیمت تمام شده کالا‌های صنعتی و کیفیت و بسته بندی کالا‌ها از روی نمونه‌های مرغوب و رایج منطقه، می‌تواند جهت صدور تولیدات داخلی مورد استفاده قرار گیرد.
کارشناسان اقتصادی، 'ایجاد امکانات لازم برای رشد صنعت توریسم و جذب جهانگرد' را یکی دیگر از راه‌های کمک مناطق آزاد به اقتصاد ملی دانسته و معتقدند؛ می‌توان استعداد جاذبه‌ای توریستی جزیره‌ها را متناسب با خواسته‌ها و سلیقه گردشگران خارجی شکل داد تا انگیزه مسافرت به کیش در توریست‌های خارجی افزایش یافته و از این راه به درآمد‌های ارزی دست یافت.
مالیات در مناطق آزاد تجاری چگونه اعمال می‌شود؟
از نگاه بین المللی، فلسفه اصلی رویکرد کشور‌های در حال توسعه به ایجاد مناطق آزاد، دستیابی به توسعه اقتصادی است. این کشورها برای تحقق توسعه، با کمبود‌ها و محدودیت‌هایی روبرو هستند، ولی در عین حال، از برتری‌ها و امکاناتی نیز برخوردارند و منطقه آزاد، ابزاری است که می‌تواند تا حدودی کمبود‌ها را جبران و امکانات و برتری‌های بالقوه را در سطح ملی به توانایی بالفعل تبدیل کند.
ایران؛ یکی از کشور‌های درحال توسعه است که برغم برخورداری از منابع عظیم انسانی و اقتصادی، ویژگی متنوع آب و هوایی، منابع قابل توجه معدنی و نفتی، برخورداری از جاذبه‌های توریستی بی نظیر و آثار باستانی نتوانسته است، مراحل دستیابی به توسعه مطلوب را به طور کامل طی کند.
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در کشور ما، از آغاز دهه ۱۳۷۰ شمسی با انتظاراتی مشابه از ایجاد مناطق آزاد و ویژه در سایر کشورها، شکل گرفت. موقعیت جغرافیایی این مناطق به گونه‌ای است که هریک می‌تواند به نوعی ارتباط اقتصادی با کشور‌های همسایه را تحت پوشش قرار دهد.
منطقه آزاد تجاری، قلمرو معینی است که غالبا در داخل یا در مجاورت یک بندر قرار گرفته است و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان انجام می‌شود.
مناطق آزاد با توجه به اهداف شکل گیری، قادر به ایفای نقشی اساسی در اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ بوده و می‌توانند از یکسو به عنوان پایلوت اجرای این سیاست‌ها عمل کرده و از سوی دیگر، با گسترش اقتصاد رقابتی و ایجاد محیطی امن و سودآور برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی، زمینه ساز به حداقل رساندن تصدیگری دولت در حوزه اقتصاد باشند.
تحولات اقتصادی جهان و تجربه کشور‌های توسعه یافته امروزی بیانگر آن است که تجارت خارجی می‌تواند محرک و عامل توسعه باشد، بویژه در دنیای اقتصادی امروز که تغییرات و تحولات تکنولوژی به قدری سریع رخ می‌دهد که هیچ کشوری به تنهایی قادر به تولید همه چیز برای همه نیست و توسعه بدون همیاری و بهره گیری و دادوستد با دیگران ممکن نخواهد بود.
با توجه به اینکه یکی از راه‌های بسط تجارت خارجی، بکارگیری ابزار منطقه آزاد است، بسیاری از اقتصاددانان، استفاده از این ابزار را موثر می‌دانند و معتقدند؛ این ابزار می‌تواند عاملی برای جلوگیری از شوک‌های ناشی از مراحل انتقالی اقتصاد باشد و سیاست‌های داخلی را به میزان قابل توجهی با تحولات اقتصاد جهانی هماهنگ ساخته و کارآیی اقتصادی را افزایش دهد.
البته؛ عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، قوانین و مقررات داخلی و موقعیت مکانی در موفقیت مناطق آزاد موثرند.
به اعتقاد فعالان اقتصادی؛ این مناطق، از طریق مختلف می‌توانند به توسعه اقتصاد ملی یاری رسانند که از جمله آن، می‌توان به کاهش بیکاری در اقتصاد ملی؛ انجام فعالیت‌ها و خدمات در یک منطقه آزاد، مانند انبارداری، بسته بندی، حمل و نقل و توزیع کالا، بانکداری، بیمه، تولید، مونتاژ کالا و انواع داد و ستد‌ها و خدمات جانبی و مولد؛ اشاره کرد.
همچنین ارتقای کیفیت تولیدات داخلی با هدف صادرات؛ قیمت تمام شده کالا‌های صنعتی و کیفیت و بسته بندی کالا‌ها از روی نمونه‌های مرغوب و رایج منطقه، می‌تواند جهت صدور تولیدات داخلی مورد استفاده قرار گیرد.
کارشناسان اقتصادی، 'ایجاد امکانات لازم برای رشد صنعت توریسم و جذب جهانگرد' را یکی دیگر از راه‌های کمک مناطق آزاد به اقتصاد ملی دانسته و معتقدند؛ می‌توان استعداد جاذبه‌ای توریستی جزیره‌ها را متناسب با خواسته‌ها و سلیقه گردشگران خارجی شکل داد تا انگیزه مسافرت به کیش در توریست‌های خارجی افزایش یافته و از این راه به درآمد‌های ارزی دست یافت.
مالیات در مناطق آزاد تجاری چگونه اعمال می‌شود؟
مالیات بر درآمد و دارایی زیرمجموعه مالیات‌های مستقیم است و معافیت پرداخت مالیات در مناطق آزاد، یکی از جذابیت‌های فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد محسوب می‌شود.
هدف اصلی از ایجاد مناطق آزاد تجاری، غالبا زمینه‌سازی جهت فراهم ساختن شرایط مناسب برای افزایش تولید و صدور کالا‌های صنعتی از طریق راه‌یابی به بازار‌های جهانی بر اساس اصول رقابت آزاد بوده است. اساسی‌ترین ابزار مورد توجه برای رسیدن به اهداف مذکور، جذب سرمایه‌های خارجی و فناوری از سایر کشورهاست. گفته شد که حاکمیت قوانین در این مناطق با سهولت بیشتری انجام می‌شود. یکی از زمینه‌هایی که تجارت و سرمایه‌گذاری را تسهیل می‌کند، موضوع معافیت مالیاتی است.
معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران است که بیان می‌داشت: ” اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت‌های اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از‌تاریخ بهره‌برداری مندرج در مجوز به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم معاف خواهند بود و پس از‌انقضاء پانزده سال تابع مقررات مالیاتی خواهند بود که با پیشنهاد هیأت وزیران به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید”.
معافیت مالیاتی مندرج در ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد سال ۱۳۷۲ بعد‌ها در سال ۱۳۸۸ اصلاح شد و طی آن ماده واحده مدت ۱۵ سال معافیت مالیاتی به ۲۰ سال تغییر پیدا کرد. (قانون اصلاح ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری- صنعتی جمهوری اسلامی ایران)
شروع معافیت ۲۰ ساله چنانکه ذکر شد از تاریخ تشکیل منطقه قابل اعمال است. اعمال معافیت مالیاتی در مناطق آزاد منوط به ارائه‌ی اظهارنامه است و در غیر این‌صورت امکان اعمال معافیت‌ها وجود ندارد. ضمنا مطابق ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کل کشور، “سازمان منطقه آزاد”، صلاحیت دریافت اظهارنامه‌های مالیاتی را دارد. این اظهارنامه باید شامل ترازنامه و حساب سود و زیان باشد، نه مطلب دیگری.
سال‌ها پس از تصویب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و با هدف حمایت بیشتر از تولید و ایجاد اشتغال، قانون «رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور» در سال ۱۳۹۴ تصویب و ابلاغ گردید. این قانون، نسبت به قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، قانون خاص موخر میباشد که بر اساس موازین حقوقی آن را تخصیص می‌زند.
هدف اصلی از ایجاد مناطق آزاد تجاری، غالبا زمینه‌سازی جهت فراهم ساختن شرایط مناسب برای افزایش تولید و صدور کالا‌های صنعتی از طریق راه‌یابی به بازار‌های جهانی بر اساس اصول رقابت آزاد بوده است. اساسی‌ترین ابزار مورد توجه برای رسیدن به اهداف مذکور، جذب سرمایه‌های خارجی و فناوری از سایر کشورهاست. گفته شد که حاکمیت قوانین در این مناطق با سهولت بیشتری انجام می‌شود. یکی از زمینه‌هایی که تجارت و سرمایه‌گذاری را تسهیل می‌کند، موضوع معافیت مالیاتی است.
معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران است که بیان می‌داشت: ” اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت‌های اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از‌تاریخ بهره‌برداری مندرج در مجوز به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم معاف خواهند بود و پس از‌انقضاء پانزده سال تابع مقررات مالیاتی خواهند بود که با پیشنهاد هیأت وزیران به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید”.
معافیت مالیاتی مندرج در ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد سال ۱۳۷۲ بعد‌ها در سال ۱۳۸۸ اصلاح شد و طی آن ماده واحده مدت ۱۵ سال معافیت مالیاتی به ۲۰ سال تغییر پیدا کرد. (قانون اصلاح ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری- صنعتی جمهوری اسلامی ایران)
شروع معافیت ۲۰ ساله چنانکه ذکر شد از تاریخ تشکیل منطقه قابل اعمال است. اعمال معافیت مالیاتی در مناطق آزاد منوط به ارائه‌ی اظهارنامه است و در غیر این‌صورت امکان اعمال معافیت‌ها وجود ندارد. ضمنا مطابق ماده ۶۵ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کل کشور، “سازمان منطقه آزاد”، صلاحیت دریافت اظهارنامه‌های مالیاتی را دارد. این اظهارنامه باید شامل ترازنامه و حساب سود و زیان باشد، نه مطلب دیگری.
سال‌ها پس از تصویب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و با هدف حمایت بیشتر از تولید و ایجاد اشتغال، قانون «رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور» در سال ۱۳۹۴ تصویب و ابلاغ گردید. این قانون، نسبت به قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، قانون خاص موخر میباشد که بر اساس موازین حقوقی آن را تخصیص می‌زند.
چرا ثبت شرکت در مناطق آزاد تجاری؟
دلیل ثبت شرکت در منطقه آزاد بیشتر به خاطر فواید و مزایای این مناطق میباشد؛ افراد برای رونق کسب و کار، حتی محل زندگی خود را به این مناطق برده تا با ثبت شرکت در آن مناطق از مزایای منطقه آزاد بهره‌مند شوند. در ادامه مزایای تاسیس شرکت در منطقه آزاد را برای شما به صورت موردی بیان خواهیم کرد.
- معاف بودن از پرداخت مالیات به مدت 20 سال
- وجود ۱۰۰% مالکیت خارجی در ثبت شرکت‌ها
- ثبت ساده و بدون دردسر شرکت‌ها و موسسات فرهنگی و صنعتی
- وجود مقررات ساده برای واردات کالا‌های مجاز به ورود
- تشریفات ساده برای صادرات مجدد و ترانزیت کالا
- صادر کردن محصولات به خارج از کشور بدون نیاز به پرداخت عوارض گمرکی
- دسترسی آسان به نیروی کار ماهر
- شرایط و مقررات آسان برای انجام فعالیت
- تعرفه‌های مناسب در مصرف نمودن انرژی
- معافیت از حقوق گمرکی برای واردات مواد اولیه ماشین الات صنعتی واحد‌های تولیدی خدمات پولی و بانکی انعطاف پذیر
- حمایت‌های گسترده از طرف دولت و بخش‌های خصوصی با تعلق وام و خدمات بانکی
- ورود اتباع خارجی بدون دریافت نمودن برگه ویزا
- انجام دادن معامله‌های ارزی
مدارک مورد نیاز جهت تاسیس شرکت در منطقه آزاد تجاری
- تهیه و تکمیل اظهارنامه‌ی ثبت شرکت
- تهیه و تنظیم اساسنامه‌ی شرکت
- تنظیم صورتجلسه‌ی مجمع عمومی موسسین شرکت
- تنظیم نمودن صورتجلسه اولین جلسه هیات مدیره موسسه
- ارائه دادن گواهی بانک، از یکی از بانک‌های معین منطقه جهت ودیعه گذاری به ارزش حداقل ۳۵% سرمایه‌ی نقدی
- ارائه جواز فعالیت در منطقه آزاد، صادر شده توسط سازمان منطقه‌ی آزاد مربوطه
مراحل ثبت شرکت در منطقه آزاد
- مراجعه متقاضی ثبت شرکت در منطقه آزاد به معاونت اقتصادی سازمان و ایجاد درخواست مجوز برای ثبت شرکت
پر نمودن فرم درخواست تعیین نام شرکت به وسیله متقاضی - بررسی سپس تایید شدن نام شرکت توسط واحد ثبتی بعد از استعلام‌های مربوط به استعلام نام ثبت شده
- ارائه مجوز سرمایه گذاری به متقاضی توسط واحد مربوطه و در صورت لزوم معرفی به سایر نهاد‌ها جهت اخذ مجوز‌های لازم
- ارائه مدارک به متقاضی ثبت شرکت در منطقه آزاد
- تکمیل مدارک مورد نیاز توسط متقاضی و ارائه آن به واحد ثبتی مربوطه
- بررسی مدارک ارائه شده به واسطه‌ی واحد ثبتی
- پرداخت حقوق ثبتی به بانک توسط سرمایه گذار و ارائه فیش آن به واحد ثبتی
- ثبت نمودن شرکت در سامانه ثبت شرکت‌ها
- اقدام به پلمپ دفاتر تجاری سال جاری
- ارائه یک نسخه از مدارک ثبتی به سرمایه گذار
- ارائه یک نسخه از آگهی روزنامه به مرجع صادر کننده مجوز برای انجام مراحل نهایی
در آخر:
مناطق آزاد ظرفیت‌های بی‌نظیری برای رشد تجارت و گردشگری در هر شهر و بندری فراهم می‌کنند. اما لازمه بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها، ایجاد زیرساخت‌هایی است که به مدیریت صحیح مناطق آزاد کمک می‌کنند و رشد و شکوفایی را در شهر‌ها و بنادر فراهم می‌سازند. اگر حمایت‌های دولتی کافی در این مناطق وجود نداشته باشد، آزاد بودن منطقه تجاری نمی‌تواند باعث رشد و رفع محرومیت مناطق مختلف شود.
منبع : تابناک جوان
ارسال نظرات