دولت روحانی چه برسر گذرنامه ایرانی آورد؟
دولتی که قرار بود عزت را به پاسپورت ایرانی بازگردانند، از این رو برجام را به عنوان کلید همه مشکلات معرفی کردند، امروز پس ۸ سال از این رفت و آمد‌ها، عزت گذشته اش هم از بین برد.
دولت روحانی چه برسر گذرنامه ایرانی آورد؟
طرح مسئله لغو ورادید بین ایران و عراق که در روز‌هایی ابتدایی سال ۱۴۰۰ در رسانه‌های بیان گردید، این سوال در ذهن ایجاد کرده که با وجود ارتباط قوی ایران و عراق در حوزه گردشگری به واسطه عتبات عالیات به خصوص در اربعین، چرا طی سالیان گذشته اقدامی برای برای پیشرفت این طرح و همچنین سایر اقدامات جهت ارتقا جایگاه گذرنامه ایرانی در دولت صورت نگرفته است.دولتی که قول داده بود که عزت به پاسپورت ایرانی باز گرداند، چه بر سر جایگاه گذرنامه ایران آورده است؟
وقتی در رتبه بندی گذرنامه کشور ها برای اعتبارسنجی آنان" فهرست تعداد کشور‌هایی است که دارنده هر گذرنامه بدون روادید می‌تواند به آن‌ها سفر کند" معیار اصلی است،چرا دولتی که با شعارعزتمندی گذرنامه ایران روی کار آمد به فکر رفع موانع در این راستا نبود و بلکه پله های سقوط را یکی پس از دیگری طی نمود.
شهروندان ایرانی که تا چهار دهه پیش به اروپای غربی به جز سوئیس و اتریش، ۳ کشور پیشرو آفریقایی و ۸ کشور مهم آسیایی امکان سفر بدون ویزا داشتند، اما حالا بر اساس اطلاعات تازه‌ای که وب‌سایت پاسپورت هنلی منتشر کرده جز ۱۰ کشوری است که کم اعتبارترین پاسپورت‌ها جهان در سال ۲۰۲۱ داراست و در رتبه ۱۰۱ قرار دارد. البته این روز‌ها کمتر کسی باشد که با دلار ۲۴ هزار تومانی به اعتبار پاسپورت و کشور‌هایی که نمی‌تواند به آن‌ها سفر کند، بیندیشد.
قرار گرفتن پاسپورت ایران در قعر جدول اعتبارسنجی و سقوط چند پله‌ای آن در حالی رخ می‌دهد که یکی از شعار‌های دولت حسن روحانی افزایش اعتبار گذرنامه ایرانی بوده است.
سقوط چند پله‌ای تاجائیست که یک مقام وزارت خارجه در گفتگو با خبرگزاری مهر اذعان می‌کند که «چند سال است در برخی از سفارتخانه‌های اروپایی در تهران فرآیند درخواست و صدور روادید از روال معمول خارج شده و متاسفانه با روش‌های غیرشفاف همراه شده است. پرداخت هزینه برای دریافت نوبت تحویل مدارک، برخورد‌های توهین‌آمیز برخی ماموران کنسولی این سفارتخانه‌ها، از جمله با کمال تأسف برخورد غیرقابل قبول برخی کارمندان محلی ایرانی با هموطنان عزیزشان، طولانی بودن فرآیند صدور روادید و هزینه بالای روادید در برخی نمایندگی‌های اروپایی که در بیشتر موارد حتی پس از رد درخواست روادید وجوه گزاف پرداختی نیز مسترد نمی‌گردد، از جمله این ناهنجاری‌ها است.»
این اتفاق‌های در حالی است که رئیس جمهور در تبلیغات انتخاباتی خود گفته بود: «قول می‌دهم که اعتبار و احترام را به پاسپورت ایرانی برگردانم. من عزت و غرور ملی ایرانیان را بازخواهم گرداند. من مجددا قدرت ملی را به این کشور به کمک همت شما جوانان برمی‌گردانم.»
حمله به سفارت ایران در لبنان و شهادت رایزن فرهنگی (دی ۹۲)، کشته شدن دیپلمات ایرانی ابوالقاسم اسدی در یمن (دی ۹۲)، صادر نکردن روادید برای نماینده جدید ایران حمید ابوطالبی در سازمان ملل توسط آمریکا (فروردین ۹۳)، صادر نکردن ویزا برای جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط عربستان (مهر ۹۴)، تجاوز به جوانان ایرانی در فرودگاه جده (فروردین ۹۴)، پیشنهاد بستن دستبند هوشمند برای حجاج ایرانی (اردیبهشت ۹۵)، صادر نکردن روادید برای حضور نماینده ایران در اجلاس مقدماتی کنفرانس اسلامی (اسفند ۹۴) ضرب و شتم سه خانم ایرانی در فرودگاه استانبول (مرداد ۹۴)، ماجرای سقوط جرثقیل در مکه و پس از آن فاجعه بزرگ منا و کشته شدن ۴۹۷ زایر ایرانی (شهریور ۹۴)، دست به دامن شدن دولت کویت برای صدور وزیرا برای سفر هیات ایرانی به عربستان (مهر ۹۴)، بازداشت معلمان ایرانی در امارات و تراشیده شدن سر آنان (مهر ۹۴) تنها نمونه‌ای از بازگشت عزت به پاسپورت ایرانی به روش تدبیر و امید است!
رتبه بندی گذرنامه ایرانی چگونه؟
هر ساله موسسه‌های مختلفی پاسپورت کشورهای دنیا را بررسی و رتبه آن‌ها را براساس معیار‌های خاص خود از جمله میزان سفر آزاد و بدون ویزا به کشورهای مختلف، تعداد سفر فرهیختگان، ورزشکاران و دانشجویان آن کشور و رعایت هنجار‌های اجتماعی و فرهنگی کشور میزبان توسط مسافران کشور مبدا اعلام می‌کنند. براساس همین رتبه‌بندی‌هایی که از سوی این موسسات اعلام می‌شود، پاسپورت ایرانی در چهار دهه اخیر رتبه خوبی در جدول اعتبارسنجی پاسپورت کشورهای دنیا ندارد.
در آخرین رتبه‌بندی گذرنامه‌های کشورهای جهان در سال ۲۰۲۱ که وب‌سایت هنلی و شرکا آن را منتشر کرده، گذرنامه جمهوری اسلامی ایران به رده ۱۰۱ و جز ۱۰ کشور کم‌اعتبار جهان سقوط کرده است. گذرنامه ایران همراه با پاسپورت بنگلادش در جایگاه ۱۰۱ قرار دارد و با استفاده از این گذرنامه می‌توان به ۴۱ کشور جهان بدون نیاز به روادید (ویزا) سفر کرد. گذرنامه ایران که بر اساس رده‌بندی شاخص هنلی در ابتدای سال ۲۰۱۹ میلادی در جایگاه ۹۶ قرار داشت، تنزل رتبه گذرنامه ایران متاثر از بهبود وضعیت پاسپورت دیگر کشور‌ها بوده و گرنه گذرنامه ایران زمانی که در جایگاه ۹۸ نیز قرار داشت همچون امسال توان سفر بدون ویزا به ۴۱ کشور جهان را داشت. همچنین به هنگام نزول ایران به رتبه ۱۰۱ در نیمه دوم سال ۲۰۱۹، پاسپورت ایرانی تنها مجوز سفر بدون ویزا به ۳۹ کشور جهان بود...
افغانستان و عراق نیز همچون دو سال گذشته در آخر جدول رتبه‌بندی اعتبار گذرنامه‌های کشورهای جهان قرار دارند.
در میان کشورهای خاورمیانه، گذرنامه امارات عربی متحده بالاترین اعتبار را دارد؛ به طوری که با ادامه صعود خود در این رده‌بندی از رتبه بیستم در سال ۲۰۱۹ به جایگاه شانزدهم در سال ۲۰۲۱ رسیده است. پاسپورت اسرائیل با توان سفر بدون روادید به ۱۶۱ کشور جهان در رتبه ۲۳ قرار دارد، ولی گذرنامه فلسطین با دو پله نزول نسبت به سال ۲۰۱۹ در جایگاه ۱۰۵ قرار گرفته است.
گدرنامه ترکیه نیز در رتبه ۵۳ قرار گرفته و با استفاده از آن می‌توان به ۱۱۰ کشور جهان بدون نیاز به ویزا سفر کرد. پاسپورت‌های کویت، قطر و عربستان سعودی نیز به ترتیب در رتبه‌های ۵۵، ۵۶ و ۶۶ قرار دارند.
معیار اصلی تنظیم این فهرست تعداد کشور‌هایی است که دارنده هر گذرنامه بدون روادید می‌تواند به آن‌ها سفر کند'. بین این ۴۲ کشور که ایرانیان تنها با داشتن پاسپورت و بدون نیاز به اخذ ویزا می‌توانند به آن سفر کنند، ۱۲ کشور به صورت رایگان برای مسافران ایرانی ویزا صادر کرده و ۳۰ کشور دیگر در هنگام ورود به فرودگاه شان برای مسافران ایرانی اقدام به صدور ویزا می‌کنند. نکته‌ای که باید به آن اشاره داشت، این است که سفر بدون ویزا به این کشور‌ها محدودیت زمانی داشته و افراد باید در هنگام سفر، به این محدودیت زمانی توجه کنند.
گفتی است براساس جدول این موسسه، در تیرماه ۹۲ و درست در انتهای دولت دهم، ایران در رتبه هشتادوششم جدول ارزش گذاری پاسپورت کشورهای دنیا قرار داشت. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و وعده‌های روحانی مبنی بر آشتی با دنیا و بازگشت عزت به پاسپورت‌ها، ایران با یک پله سقوط در رده هشتاد و هفتم جدول سال ۲۰۱۴ قرار گرفت! و امسال در پایان دولت روحانی به رده ۱۰۱ نزول نموده است.
این آمار‌ها بیانگر آن است که علی رغم شعار‌های داده شده، دولت با توافق هسته‌ای (برجام) و بکارگیری دیپلماسی لبخند هم نتوانست عزت را به پاسپورت ایرانی بازگرداند.
پاسپورت ایرانی در دولت روحانی چقدر عزت یافت؟
از میان وعده‌هایی که رئیس جمهور در سال ۹۲ به عنوان نامزد انتخاباتی به مردم دادند، یکی از وعده‌ها گاه و گداری بیشتر پررنگ می‌شود. حوادث دیپلماتیک و حضور ایرانیان در خارج از ایران که با بی احترامی روبرو می‌شوند و ... این وعده آقای رئیس جمهور را یادآور می‌شود. وعده‌ای که در آن حسن روحانی گفت: «من احترام را به پاسپورت ایرانی باز می‌گردانم.»
از پایین آمدن رتبه اعتبار گذرنامه ایرانی که بگذریم حوادثی که در حوزه مسئولان رسمی و نه مردم عادی اتفاق می‌افتد که این موضوع برای اعتبار کشورمان چندان مناسب نیست. آنهم در دولتی که به عنوان دولت دیپلماتیک شناخته می‌شود؛ چراکه در این دولت وزارتخارجه نقش محوری را بازی کرد و همچنین فعالیت‌های این وزارتخانه بیشتر مورد توجه مردم و رسانه‌ها قرار گرفت. شعار دولت نیز تعامل سازنده با دنیا بود که قرار بود وزارتخانه تحت ریاست محمد جواد ظریف آنرا محقق کند. قرار بود با دیپلماسی مشکلات تحریم و اقتصاد و اشتغال و آب خوردنمان را هم حل کنیم.
اتفاقات ناگوار که در سال‌های گذشته در حوزه دیپلماسی افتاد که بازهم ما را یاد وعده بازگشت عزت به پاسپورت ایرانی انداخته است.
اولی همزمان با سفر رئیس جمهور به اروپا همراه شد. اخباری مبنی بر دستگیری یک دیپلمات ایرانی در آلمان با ادعای تلاش برای بمب‌گذاری در گردهمایی اخیر مجاهدین خلق، منتشر شد که وزیر خارجه کشورمان به آن واکنش نشان داد.
ظریف عصر دوشنبه ۱۱ تیرماه ۹۷ در توییتر خود نوشت: «چه همزمانی جالبی. همزمان با شروع سفر رئیس‌جمهور به اروپا یک عملیات ایرانی، افشا و عوامل آن دستگیر می‌شوند. ایران هرگونه خشونت و ترور را در هر مکانی محکوم می‌کند و آماده همکاری با همه مقامات ذی‌ربط برای کشف آنچه تنها یک عملیات پلید برای دادن نشانی غلط است، می‌باشد.»
خبر بعدی هم در حوزه دیپلماسی بود. سرویس اطلاعاتی هلند که با نام «اَوید» شناخته می‌شود، از اخراج دو نفر از کارکنان سفارت ایران از این کشور خبر داد.
وزارت خارجه ایران در واکنش به اخراج دو تن از کارکنان سفارت ایران در هلند از سوی دولت این کشور، سفیر هلند در تهران را احضار کرد.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز اخراج دو دیپلمات ایرانی از هلند را اقدامی غیر سازنده در روابط دو کشور ارزیابی کرد و گفت که ایران خود قربانی اقدامات تروریستی بوده و بر موضع اصولی خود در مبارزه قاطع و غیرتبعیض آمیز تمام اعضاء جامعه جهانی با تروریسم تاکید دارد.
البته این دو مورد فقط بخش بسیار کوچکی از تخریب وجهه کشورمان و زیرپا گذاشتن احترام و عزت ایرانی است. بار‌ها و بار‌ها وعده بازگشت اعتبار به پاسپورت ایرانی در دولت زیر سئوال رفته است. یکی از این موارد نیز در دوران باراک اوباما صورت گرفت که در آن از حضور «حمید ابوطالبی» سفیر ایران در سازمان ملل جلوگیری شد.
کرونا و گرانی دلار، اعتبار گذرنامه می خواهید چه کار؟!
این روند به‌شدت نزولی اعتبار گذرنامه ایرانی در حالی رخ می‌دهد که پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی با شعار بازگرداندن عزت و احترام به گذرنامه ایرانی و تلاش‌هایی برای تحقق این وعده با دیپلماسی لبخند و انعقاد توافق هسته‌ای برجام طی چند سال پس از این اقدامات ایرانیان به کشورهای بیشتری بدون ویزا دسترسی داشتند، اما بعد از لغو یک طرفه توافق هسته‌ای برجام از سوی آمریکا، بازگشت تحریم‌ها و تیره و تار شدن روابط دیپلماتیک ایران با جهان دوباره از تعداد کشور‌هایی که ایرانیان بدون ویزا می‌توانند به آن‌ها سفر کنند کاسته شد.
با بی‌اعتبار شدن هر چه بیشتر پاسپورت ایران، اما سفر نخبگان و دانشجویان ایرانی به کشورهای دیگر با مشکلاتی مواجه شد. فارغ از اینها، ورود کرونا به ایران و ثبت اولین مورد مثبت کرونا در کشورهای مختلف به نام مسافران ایرانی در ابتدای شیوع این بیماری در جهان سبب شد تا مرز‌های هوایی و زمینی کشور‌ها پیش از اینکه حمل و نقل هوایی و زمینی در جهان به دلیل شیوع این بیماری تعطیل شود، بسته شد؛ اتفاقی که رسما گردشگری ایران را تعطیل و اعتبار پاسپورت ایرانی را کاهش داد. پاسپورتی که البته در شرایط کنونی اقتصادی ایران و دلار 24 هزار تومانی چندان اهمیت خاصی برای ایرانیان ندارد، چرا که به گفته امیرپویان رفیعی‌شاد، رئیس انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری استان تهران، «در شرایط کرونایی کنونی صحبت از سفر خارجی و بازگشایی مرز‌ها کلیشه است. هم کشورهای زیادی فعلا مسافران ایرانی را پذیرش نمی‌کنند، هم هر وقت راه سفر به خارج از کشور باز شد تازه می‌توان درباره شرایط اقتصادی که به مردم اجازه نمی‌دهد سفر خارجی بروند، صحبت کرد. مگر می‌شود با دلار به این گرانی سفر خارجی رفت؟»
با این حال بازگرداندن اعتبار به پاسپورت ایران از جمله خواسته‌هایی است که اگر مردم آن را مطالبه نکنند، اما یکی از مطالبات سیاست‌مداران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادوار گذشته بوده است، اگرچه همیشه آن‌ها توپ را به زمین وزارت خارجه انداخته‌اند و گفته‌اند که باید آن‌ها فکری به حال ارتقای جایگاه آن بکنند. در این زمینه، علیرضا ابراهیمی، نماینده پیشین مجلس در دوره دهم با اشاره به اینکه اعتبار گذرنامه ایرانی در چند سال اخیر پایین‌تر آمده، گفته است: «سخت‌گیری‌های سایر کشور‌ها برای ورود ایرانیان به کشورشان بسیار است.» نماینده پیشین مردم آزادشهر و رامیان در مجلس شورای اسلامی افزوده: «وزارت خارجه باید با دپیلماسی قوی راهی برای ارتقای اعتبار گذرنامه ایرانی بیابد؛ رایزن‌های فرهنگی، سفرا و کاردار‌ها باید علاوه بر مسائل سیاسی به مسائل اقتصادی، فرهنگی و... نیز توجه کنند، ولی کم‌کاری مسئولان باعث شده چهره ایران به درستی در جهان نمایش داده نشود. معرفی جاذبه‌های گردشگری و اطمینان‌بخشی برای وجود امنیت در ایران می‌تواند یکی از راه‌های ارتقا اعتبار گذرنامه ایران باشد تسهیل سفر، لغو دوطرفه روادید، پرداخت یارانه به آژانس‌های مسافرتی برای برگزاری تور‌های باکیفیت و... می‌تواند به این موضوع کمک کند.» اقداماتی که اجرای هرکدام از آن‌ها فعلا با وجود بیماری همه‌گیر کرونا و برقراری محدودیتهای مسافرتی در جهان برای بازگرداندن اعتبار پاسپورت ایرانی امکانپذیر نیست. هرچند درصورت امکان تجربه ثابت کرده که بدون اختصاص بودجه و عزم سیاسی خبری از بازگشت اعتبار و عزت به پاسپورت ایرانی وجود ندارد.
منبع تابناک جوان
ارسال نظرات
نظرات مخاطبان
انتشار یافته: ۶
در انتظار بررسی: ۰
آقا چرا روزبه حصاری تو قسمت چهارم بازی نکرد ؟؟؟ میشه بگین چرا ؟؟؟
خیلی ربطی به دولت روحانی نداره فرافکنی نکنید، تفکر حکومت کار رو به اینجار رسونده به درست یا غلط بودنش هم کاری ندارم.
هواپیما اوکرایینی تقصیر کی بود؟کی روی موشک های ازمایشی شعار عبری نوشت؟جیسون رضاییان را کی دستگیر کرد و اگر مجرم بود برای چی ازاد شد؟فعالان محیط زیست را کی دستگیر کرد؟همه اینها و بسیاری دیگر از این اشفتگی ها خارج از عملکرد و خواسته دولت بوده و انوقت انتظار دارید کشورهای دیگر فرش قرمز برایمان پهن کنند؟
وقتی سیستم خراب باشه و نظام مشکل داشته باشه دیگه فرقی ندارد احمدی نژاد سر کاره یا روحانی.اصلاح طلب یا اصولگرا.هرکی باشه نتیجه اش افزایش فقر و بدبختی و انزوای مملکته
بلایی که دولت روحانی بر سر ایران و مردمش اورد چنگیز خان مغول نیاورد و هزار سال دیگه این مصیب و ننگ بی ابرویی و بی حیثیتی از دامن ایران و ایرانی پاک نخواهد شد
ناشناس
۲۲:۵۰ - ۱۴۰۰/۰۱/۲۹
روحانی که افتضاح بود، اما انصافا تا این نظام هست همین خواهد بود مهم نیست روحانی باشد یا احمدی نژاد یا فرد دیگر