حضور ۱۷۳۲ ناشر داخلی در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب

دومین نشست خبری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران امروز دوشنبه (۲۹ دی‌ماه) در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

در دومین نشست خبری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رمضانعلی سبحانی‌فر، مدیرعامل شرکت ملی پست ایران، ایوب دهقانکار، رئیس نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، حجت‌الله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات ایران و هومان حسن‌پور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران حضور داشتند.

* دهقانکار: حضور ۱۷۳۲ ناشر داخلی با ۱۰۰ هزار عنوان و ۱۸۰ ناشر خارجی با ۲۰ هزار عنوان در نمایشگاه کتاب

بر اساس این گزارش، ایوب دهقانکار مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در این نشست ضمن اشاره به روند نمایشگاهی کشور که به برگزاری نمایشگاه مجازی منجر شد، توضیح داد: بنا بود در فوردبرنی ماه سال جاری و مشخصا از ۲۶ فروردین تا ۵ اردیبهشت نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در مصلای امام خمینی (ره) برگزار شود، اما با توجه به شیوع کرونا و اثراتی که این ویروس بر تمامی ف عالیت‌های اجرایی در کشور و دنیا داشت، شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب در مورخ ۲۸ تیرماه ۹۹ با رأی اکثریت تصمیم بر آن گرفت که نمایشگاه کتاب سی و سوم فیزیکی برگزار نشود و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که نمایشگاه فیزیکی اجرا نشده و در سال جاری نیز شاهد برپایی آن نخواهیم بود.

وی به طرح‌های حمایتی جایگزین که از سوی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد تدارک و به اجرا درآمد اشاره کرد و گفت: معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بسته حمایتی‌ای را تعریف کرد که یکی از آیتم‌های آن که نه به عنوان جایگزین نمایشگاه کتاب بلکه به عنوان اقدامی حمایتی از آن یاد می‌شود، نمایشگاه مجازی را در دستورکار قرار داد و مشخصا از ۲۵ شهریور سال جاری آقای جوادی معاون فرهنگی وزارت ارشاد تکلیف برگزاری نمایشگاه مجازی را بر دوش خانه کتاب قرار دادند.

وی با بیان این که علاوه بر نمایشگاه باید فکر فروش هم می‌بودیم گفت: تمام مسیر به این سمت سوق یافت که ما ناشران را هم ببینیم و فکر فروش نمایشگاه هم باشیم، از این رو نخستین نمایشگاه مجازی کتاب فردا سی‌ام دی‌ماه با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً افتتاح می‌شود و از روز یکم بهمن‌ماه بخش فروش نمایشگاه کتاب آغاز به کار می‌کند.

دهقانکار پروسه رسیدن به نمایشگاه مجازی کتابی را که اول بهمن‌ماه کلید زده می‌شود، ۴ ماهه دانست و گفت: ۴ ماه فرصت داشتیم برنامه ریزی‌های فشرده‌ای را انجام دهیم هر چند شرایط خاصی هم داشتیم. نخست این که علت اصلی برگزاری این نمایشگاه شرایط ویژه کشور به خاطر کرونا بود و دوم این که ادغام مؤسسات زیر مجموعه معاونت فرهنگی را که کاری وقت‌گیر بود، تازه تمام کرده بودیم. ضمن این که همزمان درگیر ادغام و مسائل کرونایی بودیم، فعالیت‌های مؤسسه را نیز انجام می‌دادیم و صراحتا اعلام می‌کنم در طول این مدت هیچ فعالیتی تعطیل نشد، بلکه طرح‌های تابستانه و پاییزه کتاب، هفته کتاب، جایزه ادبی جلال آل احمد، جشنواره شعر فجر، جشنواره کتاب و رسانه، نقد کتاب و ... را برگزار کردیم.

وی به مراحل اجرای نمایشگاه مجازی کتاب که برای نخستین بار از روز اول بهمن آغاز می‌شود، تصریح کرد: در طول این ۴ ماه ۲۱ اطلاعیه برای نمایشگاه منتشر شد. ۷ فیلم آموزشی تهیه و در اختیار ناشران قرار گر فت. ۹۷ خبر از سوی ستاد خبری با هدف اطلاع‌رسانی نمایشگاه نشر یافت و در طول این مدت به ۵۵ هزار تماس تلفنی در مرکز پاسخگویی پاسخ دادیم.

وی به آماری از حضور ناشران در نخستین نمایشگاه مجازی اشاره کرد و گفت: در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، ۱۷۳۲ ناشر داخلی ثبت‌نام کردند که از این میان، ۱۱۵۳ ناشر، عضو سامانه ملی پست شدند و ۱۱۵۲ ناشر فرآیند ویرایش اطلاعات را تکمیل کردند و بالغ بر ۱۰۰ هزار عنوان کتاب آماده عرضه در سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران قرار دارد.

وی به بخش خارجی هم اشاره کرد و گفت: ۱۸۰ ناشر خارجی با ۲۰ هزار عنوان کتاب، ۱۴۲ نهاد فرهنگی و آژانس ادبی در بخش رایت‌سنتر، ۱۴۵ نشست رونمایی کتاب، ۲۰ نشست بین‌المللی و ۲۵ نشست داخلی با حضور ۱۸۰ سخنران داخلی و خارجی برگزار خواهد شد.

وی در پایان این بخش از سخنان خود میزان ثبت نام بن را نیز اعلام کرد و گفت: با توجه به یارانه اختصاص یافته به نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تاکنون ۸۱ هزار و ۴۲۸ دانشجو درخواست یارانه کردند و در کنار آن ۸ هزار نفر از هیأت علمی و ۸ هزار طلبه نیز ثبت نام خود را تکمیل کردند.

دهقانکار با اشاره به اینکه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران، نخستین تجربه نمایشگاهی نه تنها در ایران بلکه در جهان است و تا پیش از این، سابقه نداشت، گفت: پیش از برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، از مردم و ناشران بابت قصورات احتمالی در نمایشگاه عذرخواهی می‌کنم. امیدوارم که این چالش‌ها در همین دوره به پایان برسد و دیگر در دوره‌های بعدی شاهد آن نباشیم. باز هم تکرار می‌کنم که نمایشگاه مجازی کتاب تهران، جایگزین سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیست و امیدواریم در سال جاری و یا سال‌های بعد شاهد برگزاری نمایشگاه فیزیکی باشیم.

رئیس نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در پایان بیان کرد: نمایشگاه مجازی کتاب تهران به‌عنوان تجربه نخست، به‌رغم تمام کاستی‌ها، گام مهمی در توسعه عدالت فرهنگی است.

* حسن پور: برای برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب نخستین قدم مطلع کردن مردم است

در ادامه این نشست هومان حسن پور رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ضمن اشاره به مطلوب بودن برگزاری نمایشگاه در سالی که نمایشگاه فیزیکی برگزار نشد، گفت: در راستای برگزار نمایشگاه مجازی نخستین قدم مطلع کردن مردم است، زیرا مردم ایران باید بدانند و از برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب مطلع شوند. نکته دوم این است که نباید سطح توقع خود را بر اساس نمایشگاه فیزیکی کتاب بنا کنیم، چون در این حالت اتفاق بدی رخ می‌دهد. ما باید ابعاد کار را نیز ببینیم و بر اساس آن صحبت کنیم. پیش‌داوری نکنیم و در عمل مسیر را تجزیه و تحلیل کنیم.

حسن پور به کار بزرگ پست نیز اشاره کرد و گفت: قسمت عمده موفقیت کار به شرکت پست مربوط می‌شود. زیرا اگر همه قسمت‌ها کار خود را درست انجام دهند، اما کتاب به موقع به مخاطبان نرسد، اطمینان عمومی را از بین برده‌ایم و برای سرمایه گذاری سایر نمایشگاه‌های مجازی نیز ضربه می‌خوریم.

* صیدی: نمایشگاه کتاب مجازی جایگزین نمایشگاه بین المللی سالانه نخواهد بود

صیدی مدیرعامل بانک صادرات که در این دوره از نمایشگاه بانک عامل آن شناخته می‌شود در این مراسم اظهار داشت: خوشحالیم بانک صادرات ایران در کنار دیگر برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب قرار گرفته چراکه یکی از مهم‌ترین رویداد‌های کشور است، البته این نمایشگاه کتاب مجازی جایگزین نمایشگاه بین المللی سالانه نخواهد بود، اما همین که به شکل مجازی برگزار می‌شود، تجربه عالی است.

وی گفت: این تجربه برای ما هم نیک خواهد بود چراکه در این فضا چراغ فرهنگ و کتابخوانی را روشن‌تر نگه می‌داریم. همکاری بانک صادرات با ارشاد در زمینه نمایشگاه کتاب دیرینه است، اما امسال به واسطه شرایط خاصی که در جهان پدید آمد ما هم در پی آن بودیم حداکثر بستر الکترونیکی را برای تسریع مبادله و خرید کتاب برای دانشجویان، طلاب، اساتید و کتابخوانان فراهم کنیم. این بستر روی اپلیکیشن بانک و درگاه الکترونیک فراهم بود و بیش از نیاز هم آماده شد، اما صلاح بود در این حد پیش رویم تا این امر استمرار یابد، زیرا کتاب خواندن و خریدن کتاب چیزی نیست که متوقف شود.

وی به همکاری پست نیز در اجرای این نمایشگاه اشاره کرد و گفت: پس از مشارکت نهاد‌های بزرگی، چون شرکت پست گفت: نیاز نیست یک رویداد فیزیکی برگزار شود، تا چنین همکاری داشته باشیم. بلکه در فضای مجازی هم می‌توانیم مشارکتی در این حد را شاهد باشیم.

* سبحانی‌فر: نمایشگاه مجازی کتاب هزینه کمتری برای ناشران دارد/ در اتحادیه جهانی پست هم ایران نخستین کشوری است که چنین نمایشگاهی را در چنین ابعاد وسیعی برگزار می‌کند

در بخش دیگری از این نشست سبحانی فر معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به شعار وزارت ارتباطات در باره عدالت ارتباطی اشاره کرد و گفت: مجموعه شرکت پست با تمام توان در کنار نمایشگاه مجازی که امروز در آستانه برگزاری آن هستیم، قرار گرفته تا بخش لجستیک کار را عهده‌دار شود، اما بنده نیز تأکید می‌کنم نمایشگاه مجازی کتاب هرگز جایگزین نمایشگاه فیزیکی نیست، اما بدانید در نمایشگاه فیزیکی ۱۳۰۰ ناشر شرکت می‌کردند، اما امروز در نمایشگاه مجازی بالغ بر مشارکت ۲۰۰۰ ناشر را شاهد هستیم که امیدواریم این نمایشگاه الگویی برای سایر نمایشگاه‌های کشور هم باشد.

وی به هزینه‌های کمتر نمایشگاه مجازی برای ناشران اشاره کرد و گفت: این نمایشگاه هزینه کمتری برای ناشران در بر خواهد داشت، ضمن این که امیدواریم خریداران نیز از آن رضایتمند باشند. ما تمام توان و قوای خود را به کار می‌گیریم تا کار به خوبی به اتمام برسد.

سبحانی فر تصریح کرد: در مسیر اجرای نمایشگاه ۱۲۰۰ دفتر ما فعال شده‌اند و پوستر‌های نمایشگاه و فعالیت پست به دورترین نقاط و روستا‌ها نیز ارسال شده تا اطلاع‌رسانی شود. ما برای این که جمع آوری مناسب کتاب‌ها را داشته باشیم، هماهنگی‌های لازم را در استان تهران و دیگر استان‌ها در نظر گرفته‌ایم؛ چراکه بیشتر ناشران در تهران مستقر هستند.

به گفته مدیرعامل شرکت پست با توجه به تجمع گسترده ناشران در تهران، علاوه بر باجه‌های اعلامی استان تهران، باجه‌های سیار و ماشین‌های سیار نیز در نظر گرفته شده تا در مناطقی در استان تهران که تجمع گسترده‌ای را داریم ماشین‌های سیار وارد عمل شوند و کتاب‌های بسته بندی شده جمع شود و به مرکز مبادلات بیاید.

وی افزود: در سایر استان‌ها نیز چنانچه نیاز به باجه‌های سیار باشد از آن‌ها استفاده خواهیم کرد ضمن این که ماشین‌هایی در نظر گرفته شده تا کتاب‌ها را از ناشرین تحویل بگیرند و به مرکز بیاورند و درنهایت ارسال به موقع به مخاطبین صورت گیرد، اما به لحاظ این که قطعا تعداد متقاضیان کتاب زیاد خواهد بود و تا مسیر بسته بندی و بارکد صورت گیرد، پیامی برای خریداران ارسال می‌شود که مرسوله در اختیار پست قرار گرفته، از این پس است که مسؤولیت مرسوله برعهده ما به عنوان شرکت پست خواهد بود تا با فواصل زمانی کم به نحو شایسته توزیع صورت گیرد.

معاون وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: این رویداد فرهنگی که برای اولین بار در ایران انجام می‌شود، در اتحادیه جهانی پست هم ایران نخستین کشوری است که چنین نمایشگاهی را در چنین ابعاد وسیعی برگزار می‌کند. امیدوارم ناشران با استفاده از جعبه‌ها و لفاف مخصوص کتاب، کتاب‌ها را بسته بندی کنند تا کتاب‌ها از آن‌ها اخذ و به شرکت پست بیاید.

* جوادی: نمایشگاه مجازی کتاب صرفا فروشگاه نیست

محسن جوادی معاون فرهنگی وزارت ارشادئ هم ضمن اشاره به اینکه نمایشگاه مجازی کتاب جایگزین نمایشگاه فیزیکی نخواهد بود توضیح داد: نمایشگاه مجازی کتاب صرفا فروشگاه نیست و مخاطبان بدون محدودیت زمانی و مکانی می‌توانند به سامانه مراجعه کنند و از کتاب‌ها مطلع شوند ضمن این که از اعتباراتشان نیز استفاده کنند.

وی به سفارش خرید آنلاین کتاب اشاره کرد و افزود: در کنار بخش فروشگاهی برنامه‌های فراوانی نیز در نظر گرفته شده است مثل تبادل و مبادله رایت، معرفی و رونمایی کتاب، گفتگو و سخنرانی‌ها و...، اما تمام تلاشمان را می‌کنیم در دوره‌های آتی کاستی‌ها را برطرف کنیم.

سبحانی فر مدیرعامل شرکت پست در پاسخ به سؤال درباره این که در روز پنجشنبه و جمعه ممکن است به واسطه تعطیلی خانواده‌ها روز پرازدحام و پیک نمایشگاه را شاهد باشیم و از سویی به این دلیل که شرکت پست نیز نیروی انسانی فعال داشته و ممکن است طی این دو روز شیفت باشند، چنانچه حجم مرسولات بالا باشد، چه تدبیری برای این دو روز تعطیلی و افزایش نیروی انسانی اندیشیده‌اید، گفت: اتفاقا روز‌های تعطیل برای ما مفید است. چراکه ما در این دو روز بسته‌های عادی کمتری داریم و می‌تومانیم از این ظرفیت بیشتر استفاده کنیم، هر چند موزعین ما به شکل شیفت در محل کار خود و ایستگاه‌های در نظر گرفته شده حاضر خواهند شد.

وی در پاسخ درباره استفاده از شرکت‌های خصوصی برای ارسال مرسولات گفت: ما با یک برنامه ریزی از بخش خصوصی هم استفاده می‌کنیم چراکه حجم مرسولات قطعا زیاد است. در برخی استان‌ها و مکان‌ها تاکسی‌هایی هماهنگ شده تا با استفاده از آن مرسولات ارسال شود.

صیدی مدیرعامل بانک صادرات نیز در خصوص «طرح طراوت» که طرحی اعتباری از سوی بانک برای ناشران و کتابفروشان است توضیح داد: تفاهمنامه امضاشده بین وزارت ارشاد و بانک صادرات تنها مختص امروز نیست. ما پیش از این نیز همکاری‌هایی با وزارت ارشاد داشتیم و اختصاصا برای این نمایشگاه کتاب در دو بخش با ارشاد همکاری خواهیم کرد. اول تسهیل و نقل و انتقال وجه و دریافت پول و یارانه‌ای که به دانشجویان و طلاب و... تعلق گرفته، بخشی هم برای تداوم این کار در نظر گرفته شده است. یعنی اطمینان از این که مرسوله به دست فرد برسد و روند تکمیل و پرداخت انجام شود.

وی در باره طرح طراوت گفت: بانک صادرات «طرح طراوت» را طرح اعتباری ویژه تولید می‌داند که از تقاضای کل شروع تا ماده اولیه ادامه دارد. بنا بر این است که اعتبار از خریدار کتاب شروع می‌شود و تا کسی که کاغذ را تأمین می‌کند و یا ناشری که پرداخت به نویسنده دارد و... ادامه می‌یابد. از این رو اعتباراتی را به دست اندرکاران نشر و توزیع کتاب می‌دهیم.