عوارض فردگرایی در جامعه
روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: علت اصلی پایین بودن تعلق اجتماعی، گرایش به «فردگرایی» است و این اتفاق مسئولیت پذیری اجتماعی را کاهش می‌دهد.
رضا پورحسین روز یکشنبه با بیان اینکه دلیل اصلی اینکه جامعه به شکل مطلوب به آسیب‌های اجتماعی توجه نمی‌کند، نشانگر پایین بودن سطح «تعلق اجتماعی» در جامعه به ویژه جامعه شهری است، افزود: تعلق اجتماعی شامل نگرش انسانی و اجتماعی برای حضور در مسایل مختلف جامعه و کوشش در جهت رفع مشکلات و رشد جامعه است.
پورحسین خاطرنشان کرد: جامعه ما براساس تقسیم بندی کلاسیک اجتماعی، جزء جوامع «جمع گرا» به شمار می‌رود، اما در شرایط کنونی در یک گذر و شاید یک نوع «درهم شدگی» بین فردگرایی و جمع گرایی قرار گرفته ایم که از دلایل این وضعیت می‌توان به شتاب فناوری، جهانی شدن و کاهش توجه به فرهنگ خودی و بومی اشاره کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: اگر آحاد جامعه در قالب‌های گروهی به مسایل اجتماعی از جمله آسیب‌های آن توجه و عمل کنند، بیانگر آن است که با انگیزه‌های دینی، اجتماعی و فرهنگی، خود را عضوی از جامعه دانسته و با آن پیوند عاطفی و انسانی برقرار کرده اند.
پورحسین خاطرنشان کرد: طبیعی است که سوق یافتن به سمت فردگرایی در جامعه جمع گرا، «تفرد» را افزایش می‌دهد و به عبارتی پذیرفتن «مسئولیت» دیگری را خدشه‌دار می‌کند. افرادی که تعلق اجتماعی ندارند به طور معمول، حس می‌کنند که مسئولیتی در قبال جامعه و افراد جامعه ندارند و بهتر است که فقط از خود مراقبت کنند.
وی تاکید کرد: این افراد فقط دغدغه خود را دارند تا دغدغه دیگران را. به همین دلیل تا زمانی که هر کسی حس کند که خود را باید مراقبت کند و مراقبت از جامعه در اولویت دوم او قرار دارد، با یک نوع فردگرایی و کاهش تعلق اجتماعی مواجه هستیم که نسبتی با فرهنگ اصیل ما ندارد.
این روانشناس ادامه داد: حتما دیده اید که برخی افراد وقتی با یک آسیب یا فرد آسیب دیده مواجه می‌شوند، قبل از آنکه مشکل او را مشکل خود بدانند، فقط ناظر صحنه هستند یا از آن رویداد و صحنه فیلمبرداری می‌کنند. این مثال ساده‌ای است، اما نشانه یک نگرش است.
پورحسین خاطرنشان کرد: قدیمی‌ها هم این نکته را می‌گفتند که آدم‌ها فکر می‌کنند مشکلات دیگران برای دیگران است، مرگ برای دیگران است، سختی برای دیگران است و سراغ آن‌ها نمی‌آید، اما این نشان دهنده روحیه افراد فردگرا و شاید خودخواه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با طرح این مساله که متاسفانه فردگرایی و کاهش تعلق اجتماعی و نوع دوستی در رفتار و سبک زندگی ما رشد کرده، اضافه کرد: البته خوشبختانه در فرهنگ دینی و سنت‌های ایرانی ما گرایش و رفتار‌های جمع گرایانه و نوع دوستی، سفارش شده و در متن جامعه رواج دارد، اما درهم شدگی هنجارها، تعارض‌های فرهنگی و دلایل دیگر، در واقع مولفه‌های فرهنگ خودی را کمی تضعیف کرده است.
وی تصریح کرد: در بعضی جوامع با ساماندهی وگسترش نهاد‌های حمایتی و جذب افراد داوطلب، تعلق اجتماعی را در متن جامعه رواج می‌دهند. به همین دلیل کوشش در جهت افزایش جمع گرایی در شرایط امروزی جامعه و ساماندهی سازمان‌های حمایتی بسیار اهمیت دارد.
پورحسین اضافه کرد: بدون شک ساماندهی سازمان‌های حمایتی و جذب داوطلبان امور مددکارانه از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند مسئولیت پذیری و توجه به آسیب‌های اجتماعی و افراد آسیب دیده در جامعه را تسهیل کند.
پورحسین خاطرنشان کرد: جامعه ما براساس تقسیم بندی کلاسیک اجتماعی، جزء جوامع «جمع گرا» به شمار می‌رود، اما در شرایط کنونی در یک گذر و شاید یک نوع «درهم شدگی» بین فردگرایی و جمع گرایی قرار گرفته ایم که از دلایل این وضعیت می‌توان به شتاب فناوری، جهانی شدن و کاهش توجه به فرهنگ خودی و بومی اشاره کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: اگر آحاد جامعه در قالب‌های گروهی به مسایل اجتماعی از جمله آسیب‌های آن توجه و عمل کنند، بیانگر آن است که با انگیزه‌های دینی، اجتماعی و فرهنگی، خود را عضوی از جامعه دانسته و با آن پیوند عاطفی و انسانی برقرار کرده اند.
پورحسین خاطرنشان کرد: طبیعی است که سوق یافتن به سمت فردگرایی در جامعه جمع گرا، «تفرد» را افزایش می‌دهد و به عبارتی پذیرفتن «مسئولیت» دیگری را خدشه‌دار می‌کند. افرادی که تعلق اجتماعی ندارند به طور معمول، حس می‌کنند که مسئولیتی در قبال جامعه و افراد جامعه ندارند و بهتر است که فقط از خود مراقبت کنند.
وی تاکید کرد: این افراد فقط دغدغه خود را دارند تا دغدغه دیگران را. به همین دلیل تا زمانی که هر کسی حس کند که خود را باید مراقبت کند و مراقبت از جامعه در اولویت دوم او قرار دارد، با یک نوع فردگرایی و کاهش تعلق اجتماعی مواجه هستیم که نسبتی با فرهنگ اصیل ما ندارد.
این روانشناس ادامه داد: حتما دیده اید که برخی افراد وقتی با یک آسیب یا فرد آسیب دیده مواجه می‌شوند، قبل از آنکه مشکل او را مشکل خود بدانند، فقط ناظر صحنه هستند یا از آن رویداد و صحنه فیلمبرداری می‌کنند. این مثال ساده‌ای است، اما نشانه یک نگرش است.
پورحسین خاطرنشان کرد: قدیمی‌ها هم این نکته را می‌گفتند که آدم‌ها فکر می‌کنند مشکلات دیگران برای دیگران است، مرگ برای دیگران است، سختی برای دیگران است و سراغ آن‌ها نمی‌آید، اما این نشان دهنده روحیه افراد فردگرا و شاید خودخواه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با طرح این مساله که متاسفانه فردگرایی و کاهش تعلق اجتماعی و نوع دوستی در رفتار و سبک زندگی ما رشد کرده، اضافه کرد: البته خوشبختانه در فرهنگ دینی و سنت‌های ایرانی ما گرایش و رفتار‌های جمع گرایانه و نوع دوستی، سفارش شده و در متن جامعه رواج دارد، اما درهم شدگی هنجارها، تعارض‌های فرهنگی و دلایل دیگر، در واقع مولفه‌های فرهنگ خودی را کمی تضعیف کرده است.
وی تصریح کرد: در بعضی جوامع با ساماندهی وگسترش نهاد‌های حمایتی و جذب افراد داوطلب، تعلق اجتماعی را در متن جامعه رواج می‌دهند. به همین دلیل کوشش در جهت افزایش جمع گرایی در شرایط امروزی جامعه و ساماندهی سازمان‌های حمایتی بسیار اهمیت دارد.
پورحسین اضافه کرد: بدون شک ساماندهی سازمان‌های حمایتی و جذب داوطلبان امور مددکارانه از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند مسئولیت پذیری و توجه به آسیب‌های اجتماعی و افراد آسیب دیده در جامعه را تسهیل کند.
ارسال نظرات