چگونه با سوگواران کرونایی همدردی کنیم؟
یک روانشناس گفت: در شرایط کنونی که همه‌گیری ویروس کرونا افزایش پیداکرده است میزان استرس‌ها نسبت به قبل افزایش داشته و افراد سوگوار بیش از پیش نیازمند محبت، حمایت، مراقبت، همدلی و گوش دهی فعال هستند.
گوهریسنا انزانی روانشناس بالینی و درمانگر در گفتگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز با اشاره بر اینکه سوگ پاسخ عاطفی است و از دست دادن مواردی از قبیل یک رابطه احساسی یا مرگ عزیزان معمولاً منجر به بروز احساسات شدیدی مثل غم، خشم و ترس می‌شود، گفت: از نشانه‌های سوگ می‌توان به علائم شناختی، فکری، احساسی، هیجانی، جسمانی و رفتاری اشاره کرد. در علائم شناختی و فکری فرد از نظر ذهنی دائماً دارای مشغولیت ذهنی است و احساس توهم و گیجی دارد و همین‌طور تمرکز او به‌شدت افت می‌کند.
وی ادامه داد: خشم، افسوس، شوک و غم از علائم احساسی و هیجانی است که معمولاً در این مرحله، ترس از تنها ماندن یا از دست دادن شدت می‌گیرد. افراد سوگوار نیازمند محبت، حمایت، مراقبت، همدلی و گوش دهی فعال هستند.
این روانشناس با بیان اینکه علائم جسمانی مشکلاتی از قبیل درد معده، ضعف بدنی، کرختی، خشکی دهان، درد قفسه سینه، تپش قلب و تنگی نفس را در پی دارد، افزود: از علائم رفتاری می‌توان به مشکلات کم‌خوابی یا پرخوابی، اختلال در اشتها و گریه اشاره کرد.
انزانی با تأکید بر اینکه تفاوت‌های فردی در سوگ بخش مهمی است که افراد باید به آن آگاه باشند، گفت: هر فردی با توجه به تجارب، روش‌های سازگاری با اتفاقات، اعتقادات و ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند در مراحل سوگ علائمی را از خود نشان بدهد. دوره سوگ در برخی افراد کوتاه و برای عده‌ای ممکن است این دوره طولانی باشد و همین‌طور میزان پذیرش آن در انسان‌ها متفاوت است.
وی ادامه داد: خشم، افسوس، شوک و غم از علائم احساسی و هیجانی است که معمولاً در این مرحله، ترس از تنها ماندن یا از دست دادن شدت می‌گیرد. افراد سوگوار نیازمند محبت، حمایت، مراقبت، همدلی و گوش دهی فعال هستند.
این روانشناس با بیان اینکه علائم جسمانی مشکلاتی از قبیل درد معده، ضعف بدنی، کرختی، خشکی دهان، درد قفسه سینه، تپش قلب و تنگی نفس را در پی دارد، افزود: از علائم رفتاری می‌توان به مشکلات کم‌خوابی یا پرخوابی، اختلال در اشتها و گریه اشاره کرد.
انزانی با تأکید بر اینکه تفاوت‌های فردی در سوگ بخش مهمی است که افراد باید به آن آگاه باشند، گفت: هر فردی با توجه به تجارب، روش‌های سازگاری با اتفاقات، اعتقادات و ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند در مراحل سوگ علائمی را از خود نشان بدهد. دوره سوگ در برخی افراد کوتاه و برای عده‌ای ممکن است این دوره طولانی باشد و همین‌طور میزان پذیرش آن در انسان‌ها متفاوت است.
اولین واکنش انکار است
وی با بیان اینکه سوگ شامل چند مرحله است و امکان دارد این مراحل به ترتیب برای فرد اتفاق نیفتد، افزود: معمولاً اولین واکنش انکار است که روز‌ها و یا سال‌ها طول می‌کشد و فرد نمی‌خواهد بپذیرد که عزیز خود را از دست‌داده است.
این روانشناس با اشاره به اینکه مرحله دوم خشم و عصبانیت است و امکان دارد در این مرحله فرد خود یا دیگران را سرزنش کند، بیان کرد: مشکلاتی در خواب و فوران احساسات در فرد دیده می‌شود که از ترس نشأت می‌گیرد. در این شرایط افراد احساس گناه می‌کنند و بعد از آن ممکن است وارد مرحله چانه‌زنی شوند؛ در این مرحله انسان درگیر حسرت می‌شود و در نهایت به حالتی از افسردگی می‌رسد که یادآوری خاطرات است.
انزانی با بیان اینکه احساس غم، خستگی و میزان خواب در این شرایط افزایش می‌یابد، گفت: ناخودآگاه در چهره فرد حالت گریه وجود دارد و این مراحل امکان دارد با همدیگر جابه‌جا شوند؛ یعنی فرد از افسردگی به خشم و از خشم به چانه‌زنی و از چانه‌زنی به انکار و موارد دیگر برود تا در نهایت فرد به پذیرش برسد و زندگی خود را به روال طبیعی ادامه دهد.
وی با بیان اینکه سوگ شامل چند مرحله است و امکان دارد این مراحل به ترتیب برای فرد اتفاق نیفتد، افزود: معمولاً اولین واکنش انکار است که روز‌ها و یا سال‌ها طول می‌کشد و فرد نمی‌خواهد بپذیرد که عزیز خود را از دست‌داده است.
این روانشناس با اشاره به اینکه مرحله دوم خشم و عصبانیت است و امکان دارد در این مرحله فرد خود یا دیگران را سرزنش کند، بیان کرد: مشکلاتی در خواب و فوران احساسات در فرد دیده می‌شود که از ترس نشأت می‌گیرد. در این شرایط افراد احساس گناه می‌کنند و بعد از آن ممکن است وارد مرحله چانه‌زنی شوند؛ در این مرحله انسان درگیر حسرت می‌شود و در نهایت به حالتی از افسردگی می‌رسد که یادآوری خاطرات است.
انزانی با بیان اینکه احساس غم، خستگی و میزان خواب در این شرایط افزایش می‌یابد، گفت: ناخودآگاه در چهره فرد حالت گریه وجود دارد و این مراحل امکان دارد با همدیگر جابه‌جا شوند؛ یعنی فرد از افسردگی به خشم و از خشم به چانه‌زنی و از چانه‌زنی به انکار و موارد دیگر برود تا در نهایت فرد به پذیرش برسد و زندگی خود را به روال طبیعی ادامه دهد.
بدون قضاوت شنونده خوبی باشیم
وی با تأکید بر اینکه وقتی فرد مرحله پذیرش را قبول کند الگو خواب و اشتها و دیگر موارد طبیعی می‌شود، ولی همیشه در گوشه‌ای از ذهن خود درگیر این سوگ است، تصریح کرد: در شرایط کنونی که همه‌گیری ویروس کرونا افزایش پیداکرده میزان استرس‌ها بیشتر شده و جامعه در حالت استرس به سر می‌برد. متأسفانه دریافت‌های حمایتی، احساسی و اجتماعی که در سوگ مهم است این روز‌ها به‌شدت کاهش پیداکرده است.
این روانشناس با بیان اینکه افراد باید در این ایام نحوه صحبت کردن و تسلیت گفتن خود را اصلاح کنند، افزود: سعی کنیم از جملات «پیر بود» یا «رفته است یک جای بهتر» استفاده نکنیم و اجازه بدهیم فرد احساس خود را بیان کند. شنونده باشیم فارغ از اینکه بخواهیم قضاوت کنیم حتی می‌توانیم از تجربه سوگی که داریم بگوییم. در این روز‌های کرونایی که امکان در آغوش گرفتن همدیگر را نداریم حداقل از طریق تماس‌های آنلاین جویای حال افراد باشیم.
مشاوره آنلاین راهکار مفید در این ایام
انزانی با توصیه به بهره بردن از مشاوره آنلاین در این ایام گفت: افراد می‌توانند مراسم مجازی را با چند نفر از اعضای خانواده ترتیب بدهند. خیرات اقلام بهداشتی از قبیل ماسک یا سایر اقلام مصرفی را به نیازمند هدیه دهند، زیرا این شیوه می‌تواند به بهبود حال روحی و روانی افراد کمک کند.
وی ادامه داد: خاطرات افراد داغدیده و سوگوار را در مورد فرد فوت‌شده گوش بدهیم و بعد از گذشت مدتی بهتر است فرد فضا را خلوت کند تا بهتر بتواند واقعیت را بپذیرد.
این روانشناس با اشاره به اینکه فردی که عزیزی را از دست‌داده می‌تواند مناسکی را برای خود برگزار کند، افزود: روشن کردن شمع یا عود، دعا خواندن یا نوشتن نامه برای فردی که فوت‌شده از کار‌هایی است که می‌توان انجام داد. گاهی گوش دادن به موسیقی‌های غمگین بی‌کلام و همین‌طور گریه هم توصیه می‌شود.
آشنایی با سوگ در کودکان و نوجوان
انزانی با بیان اینکه سوگ در کودکان و نوجوانان کاملاً متفاوت است، گفت: احساسات کودکان و نوجوانان بین هیجانات بسیار معمول و شدید در نوسان است؛ بعضی مواقع می‌خندند و در لحظاتی گریه می‌کنند، ولی باید بدانیم برگشتن به روال طبیعی زندگی دلیلی بر رد شدن سوگ نیست.
از بیان جملات غلط به کودکان پرهیز کنیم
وی با تأکید بر اینکه کودکان در طی روند رشد خود آگاهی‌های متفاوتی را در مورد مرگ پیدا می‌کنند و باید بدانیم که در هر مرحله رشد آنان چه شناختی پیداکرده‌اند، تصریح کرد: کودک دوساله معمولاً هیچ اطلاعاتی راجع به مرگ ندارد، ولی به توجه، محبت و تماس فیزیکی والدین نیاز زیادی دارد. در کودکان حدود ۲ تا ۷ سال ترس و اضطراب جدایی شدید می‌شود، اما کودک فکر می‌کند اگر فردی رفته بر خواهد گشت. بیان جملات اشتباه مانند فرد فوت‌شده «خوابیده است» باعث می‌شود کودک باور غلط «من هم نباید بخواب بروم، چون ممکنه دیگر برنگردم» را پیدا کند.
این روانشناس ادامه داد: باید مراحل سنی کودک را بشناسیم و منطبق با سطح شناختی کودک در مورد سوگ با آن ارتباط برقرار کنیم. در رابطه با کودکان و نوجوانان حضور روانشناس الزامی است به این خاطر که کودکان می‌توانند از طریق بازی‌درمانی، هنر درمانی، نقاشی و دیدن عکس و مواردی از این دست سوگ را رد کنند.
اشتباهاتی که نباید انجام داد
وی با بیان اینکه شرکت ندادن کودکان در مراسم سوگواری اشتباه است، گفت: اینکه وقتی کودکان کنارمان هستند نباید در مورد مرگ پدر یا مادر کودکی که فوت‌شده صحبت کنیم هم یک باور اشتباه است، چون کودکان باید ببینند که افراد راجع به والدین آنان صحبت می‌کنند، در غیر این صورت نمی‌شود یک‌دفعه بیان کرد که پدر یا مادر دیگر قرار نیست بیایند و به‌راحتی نادیده گرفته شوند و اگر صحبت نشود بچه‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانند مرحله انکار را رد کنند.
این روانشناس تصریح کرد: نمی‌توان گفت کودکان، چون سن کمی دارند پس مرگ نزدیکان و سوگ را فراموش خواهند کرد و این باور غلط است؛ اگر والدین کودکان زیر ۱۸ تا ۲۱ سال دارند که با سوگ عزیزان مواجه شده‌اند باید از روانشناس در این زمینه کمک بخواهند و واقعیت را ساده بیان کنند.
وی با تأکید بر اینکه وقتی فرد مرحله پذیرش را قبول کند الگو خواب و اشتها و دیگر موارد طبیعی می‌شود، ولی همیشه در گوشه‌ای از ذهن خود درگیر این سوگ است، تصریح کرد: در شرایط کنونی که همه‌گیری ویروس کرونا افزایش پیداکرده میزان استرس‌ها بیشتر شده و جامعه در حالت استرس به سر می‌برد. متأسفانه دریافت‌های حمایتی، احساسی و اجتماعی که در سوگ مهم است این روز‌ها به‌شدت کاهش پیداکرده است.
این روانشناس با بیان اینکه افراد باید در این ایام نحوه صحبت کردن و تسلیت گفتن خود را اصلاح کنند، افزود: سعی کنیم از جملات «پیر بود» یا «رفته است یک جای بهتر» استفاده نکنیم و اجازه بدهیم فرد احساس خود را بیان کند. شنونده باشیم فارغ از اینکه بخواهیم قضاوت کنیم حتی می‌توانیم از تجربه سوگی که داریم بگوییم. در این روز‌های کرونایی که امکان در آغوش گرفتن همدیگر را نداریم حداقل از طریق تماس‌های آنلاین جویای حال افراد باشیم.
مشاوره آنلاین راهکار مفید در این ایام
انزانی با توصیه به بهره بردن از مشاوره آنلاین در این ایام گفت: افراد می‌توانند مراسم مجازی را با چند نفر از اعضای خانواده ترتیب بدهند. خیرات اقلام بهداشتی از قبیل ماسک یا سایر اقلام مصرفی را به نیازمند هدیه دهند، زیرا این شیوه می‌تواند به بهبود حال روحی و روانی افراد کمک کند.
وی ادامه داد: خاطرات افراد داغدیده و سوگوار را در مورد فرد فوت‌شده گوش بدهیم و بعد از گذشت مدتی بهتر است فرد فضا را خلوت کند تا بهتر بتواند واقعیت را بپذیرد.
این روانشناس با اشاره به اینکه فردی که عزیزی را از دست‌داده می‌تواند مناسکی را برای خود برگزار کند، افزود: روشن کردن شمع یا عود، دعا خواندن یا نوشتن نامه برای فردی که فوت‌شده از کار‌هایی است که می‌توان انجام داد. گاهی گوش دادن به موسیقی‌های غمگین بی‌کلام و همین‌طور گریه هم توصیه می‌شود.
آشنایی با سوگ در کودکان و نوجوان
انزانی با بیان اینکه سوگ در کودکان و نوجوانان کاملاً متفاوت است، گفت: احساسات کودکان و نوجوانان بین هیجانات بسیار معمول و شدید در نوسان است؛ بعضی مواقع می‌خندند و در لحظاتی گریه می‌کنند، ولی باید بدانیم برگشتن به روال طبیعی زندگی دلیلی بر رد شدن سوگ نیست.
از بیان جملات غلط به کودکان پرهیز کنیم
وی با تأکید بر اینکه کودکان در طی روند رشد خود آگاهی‌های متفاوتی را در مورد مرگ پیدا می‌کنند و باید بدانیم که در هر مرحله رشد آنان چه شناختی پیداکرده‌اند، تصریح کرد: کودک دوساله معمولاً هیچ اطلاعاتی راجع به مرگ ندارد، ولی به توجه، محبت و تماس فیزیکی والدین نیاز زیادی دارد. در کودکان حدود ۲ تا ۷ سال ترس و اضطراب جدایی شدید می‌شود، اما کودک فکر می‌کند اگر فردی رفته بر خواهد گشت. بیان جملات اشتباه مانند فرد فوت‌شده «خوابیده است» باعث می‌شود کودک باور غلط «من هم نباید بخواب بروم، چون ممکنه دیگر برنگردم» را پیدا کند.
این روانشناس ادامه داد: باید مراحل سنی کودک را بشناسیم و منطبق با سطح شناختی کودک در مورد سوگ با آن ارتباط برقرار کنیم. در رابطه با کودکان و نوجوانان حضور روانشناس الزامی است به این خاطر که کودکان می‌توانند از طریق بازی‌درمانی، هنر درمانی، نقاشی و دیدن عکس و مواردی از این دست سوگ را رد کنند.
اشتباهاتی که نباید انجام داد
وی با بیان اینکه شرکت ندادن کودکان در مراسم سوگواری اشتباه است، گفت: اینکه وقتی کودکان کنارمان هستند نباید در مورد مرگ پدر یا مادر کودکی که فوت‌شده صحبت کنیم هم یک باور اشتباه است، چون کودکان باید ببینند که افراد راجع به والدین آنان صحبت می‌کنند، در غیر این صورت نمی‌شود یک‌دفعه بیان کرد که پدر یا مادر دیگر قرار نیست بیایند و به‌راحتی نادیده گرفته شوند و اگر صحبت نشود بچه‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانند مرحله انکار را رد کنند.
این روانشناس تصریح کرد: نمی‌توان گفت کودکان، چون سن کمی دارند پس مرگ نزدیکان و سوگ را فراموش خواهند کرد و این باور غلط است؛ اگر والدین کودکان زیر ۱۸ تا ۲۱ سال دارند که با سوگ عزیزان مواجه شده‌اند باید از روانشناس در این زمینه کمک بخواهند و واقعیت را ساده بیان کنند.
ارسال نظرات