کلنگ دلال‌ها بر سر هگمتانه!
شورای شهر و شهرداری همدان بدون‌توجه به قوانین میراثی طی روزهای گذشته مجوز ساختوساز در بافت تاریخی همدان را صادر کرده‌اند.
روزنامه جام جم در گزارشی به صادر شدن مجوز ساختوساز در بافت تاریخی همدان توسط شهرداری و شورای شهر پرداخته است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید.
این روز‌ها و در جولان کرونا و گرانی و اقتصاد آشفته، کمتر کسی حواسش به میراث فرهنگی این سرزمین است، اما چشم تاریخ سخت همین روز‌ها را نشانه گرفته؛ همین روز‌هایی که حال میراث فرهنگی کشور روبه وخامت است و ملتهب‌ترین حال‌وروز هم به نام میراث تاریخی - فرهنگی شهر همدان درحال رقم‌خوردن است؛ شهری که عنوان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران (مادها) را در کارنامه دارد و دارای قدیمی‌ترین بافت‌ها و محلات مسکونی است، اما طی ماه‌های اخیر با مجوز‌های غیرقانونی نهادهایی، چون شورای شهر و شهرداری و بدون‌توجه به قوانین میراثی در حال ازدست‌دادن بافت‌ها و بناهای تاریخی‌اش است، نشان به آن نشان که یکشنبه ۲ آذر، معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان در اقدامی عجیب در نامه‌ای خطاب به شهرداران مناطق چهارگانه همدان اعلام کرد بر اساس طرح تفصیلی مجوز ساختوساز در بافت تاریخی را صادر کنند و شگفت‌آورتر آن که چند ساعت بعد برای چند پرونده مجوز ساختوساز صادر شد!
این روز‌ها و در جولان کرونا و گرانی و اقتصاد آشفته، کمتر کسی حواسش به میراث فرهنگی این سرزمین است، اما چشم تاریخ سخت همین روز‌ها را نشانه گرفته؛ همین روز‌هایی که حال میراث فرهنگی کشور روبه وخامت است و ملتهب‌ترین حال‌وروز هم به نام میراث تاریخی - فرهنگی شهر همدان درحال رقم‌خوردن است؛ شهری که عنوان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران (مادها) را در کارنامه دارد و دارای قدیمی‌ترین بافت‌ها و محلات مسکونی است، اما طی ماه‌های اخیر با مجوز‌های غیرقانونی نهادهایی، چون شورای شهر و شهرداری و بدون‌توجه به قوانین میراثی در حال ازدست‌دادن بافت‌ها و بناهای تاریخی‌اش است، نشان به آن نشان که یکشنبه ۲ آذر، معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان در اقدامی عجیب در نامه‌ای خطاب به شهرداران مناطق چهارگانه همدان اعلام کرد بر اساس طرح تفصیلی مجوز ساختوساز در بافت تاریخی را صادر کنند و شگفت‌آورتر آن که چند ساعت بعد برای چند پرونده مجوز ساختوساز صادر شد!
گرانی، بهانه انبوه‌سازان در بافت تاریخی شد
یک‌سالی است که حفظ بافت تاریخی از یک‌سو و تلاش برای اعطای مجوز ساختوساز از سوی دیگر به چالشی بین میراث‌فرهنگی و شهرداری بدل شده است. از آنجا که بافت تاریخی همدان طبق مصوبه قانونی ارزشمند شناخته‌شده، بلندمرتبهسازی در رینگ اول و دوم شهر تقریبا ناممکن و بیش از سه طبقه نیست. حالا عده‌ای این موضوع را یکی از دلایل افزایش قیمت ملک در شهر همدان عنوان می‌کنند. در این بین جمعی از مالکان و انبوه‌سازان در نامه‌ای به شورای اسلامی شهر همدان خواستار بررسی این موضوع و رفع موانع برای گرفتن ارتفاع در بافت تاریخی شهر همدان شدند.
اما پیشتر در خرداد ۹۹ علی مالمیر، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان همدان عنوان کرده بود: حفظ بافت تاریخی مصوب شورای عالی شهرسازی هیچ تاثیری بر گرانی مسکن در همدان ندارد و ظرفیت ساخت مسکن بر اساس مصوبه شورا در محدوده بافت تاریخی همدان بسیار ناچیز است. او بر این‌که هیچ تعارفی در حفظ بافت تاریخی شهر با کسی ندارد، تاکید کرده بود.
چشم طمع به بافت تاریخی
همایون اسماعیل‌زاده، کارشناس ارشد مرمت دو موضوع را دلیل عمده تلاش‌ها برای بلندمرتبهسازی در بافت تاریخی می‌داند. نخست آن‌که زمین‌های اطراف همدان گران شده و دیگر برای بسازبفروش‌ها ساختوساز در آن محدوده صرف نمی‌کند و چشم همه آن‌ها به بافت تاریخی دوخته شده است. دوم این که شهرداری منبع درآمدی ندارد و کرونا و تحریم‌ها مزید بر علت شده و وقتی ولع بسازبفروش‌ها را می‌بیند، طبق معمول تراکم‌فروشی را راه‌حلی برای نجات خود از کمبود بودجه می‌پندارد.
اسماعیل‌زاده با تاکید بر این‌که گردشگر به همدان نمی‌آید تا صرفا گنج‌نامه یا غار علیصدر را ببیند، می‌افزاید: در گذشته همدان حدود ۵۱ محله و مرکز محله داشت؛ محله صابونی‌ها، قاشق‌تراشان، جولان، سبدبافان، کبابیان، کلپا، چاپارخانه، محله حاجی، چوپان‌ها، نظربیگ و ... که از برخی از آن‌ها فقط نامی باقی مانده است. حتی بین این محلات تفاوت آداب و رسوم و لهجه وجود داشته که این خود بر جذابیت این محله‌ها می‌افزود، اما اکنون تنها ۱۸محله باقی مانده است. حالا به‌جای احیای این محلات برخی برای منافع خودشان چشم بر ثروت ملی و رونق گردشگری می‌بندند و آسان‌ترین راه یعنی تخریب و بلندمرتبهسازی را انتخاب می‌کنند.
میراث فرهنگی تخصص ندارد
اما شنیدن دلایل شورای شهری‌ها به نوعی بر این موضوع صحه می‌گذارد. علی فتحی، رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر همدان ۲۸ خرداد ۹۹ در جلسه شورای شهر با این ادعا که تفاوت در صدور مجوز ارتفاع باعث شده معابر به شکل دندانه‌ای درآیند و بر زیبایی شهر تاثیر منفی بگذارند، گفت: میراث‌فرهنگی برای صدور مجوز ارتفاع تخصص کافی ندارد و همین امر برای مردم و انبوه‌سازان مشکل ایجاد کرده است؛ لذا دادستانی در این موضوع ورود کند تا زمینه اخذ تصمیم تخصصی و قانونی فراهم شود.
رضوان سلماسی هم در این جلسه پیشنهاد داد همدان در بحث تعیین حریم بافت تاریخی و فرسوده از شهر‌هایی نظیر تبریز، اردبیل و زنجان الگوبرداری کند. این الگوبرداری در حالی پیشنهاد شده که اردیبهشت‌ماه علیرضا قوچی، معاون میراث‌فرهنگی آذربایجان‌شرقی اعلام کرده بود بیش از ۹۰درصد بافت تاریخی تبریز از بین رفته است و ۱۰درصد باقیمانده را نیز عده‌ای تخریب می‌کنند!
نیازی به استعلام از میراث‌فرهنگی نیست
از سویی دادستان همدان ۲۷ مهرماه در نامه‌ای به مدیرکل میراث‌فرهنگی استان همدان دستور داده ضوابط اختصاصی میراث‌فرهنگی بافت تاریخی همدان را ظرف یک‌ماه صادر کند. در این بین سید مسعود عسگریان، رئیس شورای شهر همدان دوم آذرماه گفت: بر اساس نامه دادستان شهرداری در محدوده بافت تاریخی همدان به استثنای بناهای واجد ارزش و تاریخی نیازی به استعلام از میراث‌فرهنگی برای صدور پروانه ساختمانی ندارد.
این درحالی است که وزارت میراث‌فرهنگی در طول این یک‌ماه ضوابط را مورد بررسی و تصویب قرار داد و ۲۹ آبان به استانداری همدان ابلاغ کرد، اما طبیعی است ابلاغ این ضوابط از استانداری به شهرداری با توجه به روال اداری چند روزی زمان ببرد. در همین حین معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان در اقدامی عجیب روز دوم آذر در نامه‌ای خطاب به شهرداران مناطق چهارگانه همدان اعلام کرد بر اساس طرح تفصیلی مجوز ساختوساز در بافت تاریخی را صادر کنند و شگفت‌آورتر آن‌که چند ساعت بعد برای چندین پرونده مجوز ساختوساز صادر شد!
اما مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان رسما به رسانه‌ها اعلام کرد: شهردار همدان دوم آذر طبق مکاتبه‌ای تاکید کرد که، چون ضوابط هنوز تعیین نشده ما طبق نامه دادستان عمل خواهیم کرد که من تصویر نامه وزارتخانه و همچنین نامه خودم را برای شخص شهردار ارسال کرده‌ام.
یک‌سالی است که حفظ بافت تاریخی از یک‌سو و تلاش برای اعطای مجوز ساختوساز از سوی دیگر به چالشی بین میراث‌فرهنگی و شهرداری بدل شده است. از آنجا که بافت تاریخی همدان طبق مصوبه قانونی ارزشمند شناخته‌شده، بلندمرتبهسازی در رینگ اول و دوم شهر تقریبا ناممکن و بیش از سه طبقه نیست. حالا عده‌ای این موضوع را یکی از دلایل افزایش قیمت ملک در شهر همدان عنوان می‌کنند. در این بین جمعی از مالکان و انبوه‌سازان در نامه‌ای به شورای اسلامی شهر همدان خواستار بررسی این موضوع و رفع موانع برای گرفتن ارتفاع در بافت تاریخی شهر همدان شدند.
اما پیشتر در خرداد ۹۹ علی مالمیر، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان همدان عنوان کرده بود: حفظ بافت تاریخی مصوب شورای عالی شهرسازی هیچ تاثیری بر گرانی مسکن در همدان ندارد و ظرفیت ساخت مسکن بر اساس مصوبه شورا در محدوده بافت تاریخی همدان بسیار ناچیز است. او بر این‌که هیچ تعارفی در حفظ بافت تاریخی شهر با کسی ندارد، تاکید کرده بود.
چشم طمع به بافت تاریخی
همایون اسماعیل‌زاده، کارشناس ارشد مرمت دو موضوع را دلیل عمده تلاش‌ها برای بلندمرتبهسازی در بافت تاریخی می‌داند. نخست آن‌که زمین‌های اطراف همدان گران شده و دیگر برای بسازبفروش‌ها ساختوساز در آن محدوده صرف نمی‌کند و چشم همه آن‌ها به بافت تاریخی دوخته شده است. دوم این که شهرداری منبع درآمدی ندارد و کرونا و تحریم‌ها مزید بر علت شده و وقتی ولع بسازبفروش‌ها را می‌بیند، طبق معمول تراکم‌فروشی را راه‌حلی برای نجات خود از کمبود بودجه می‌پندارد.
اسماعیل‌زاده با تاکید بر این‌که گردشگر به همدان نمی‌آید تا صرفا گنج‌نامه یا غار علیصدر را ببیند، می‌افزاید: در گذشته همدان حدود ۵۱ محله و مرکز محله داشت؛ محله صابونی‌ها، قاشق‌تراشان، جولان، سبدبافان، کبابیان، کلپا، چاپارخانه، محله حاجی، چوپان‌ها، نظربیگ و ... که از برخی از آن‌ها فقط نامی باقی مانده است. حتی بین این محلات تفاوت آداب و رسوم و لهجه وجود داشته که این خود بر جذابیت این محله‌ها می‌افزود، اما اکنون تنها ۱۸محله باقی مانده است. حالا به‌جای احیای این محلات برخی برای منافع خودشان چشم بر ثروت ملی و رونق گردشگری می‌بندند و آسان‌ترین راه یعنی تخریب و بلندمرتبهسازی را انتخاب می‌کنند.
میراث فرهنگی تخصص ندارد
اما شنیدن دلایل شورای شهری‌ها به نوعی بر این موضوع صحه می‌گذارد. علی فتحی، رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر همدان ۲۸ خرداد ۹۹ در جلسه شورای شهر با این ادعا که تفاوت در صدور مجوز ارتفاع باعث شده معابر به شکل دندانه‌ای درآیند و بر زیبایی شهر تاثیر منفی بگذارند، گفت: میراث‌فرهنگی برای صدور مجوز ارتفاع تخصص کافی ندارد و همین امر برای مردم و انبوه‌سازان مشکل ایجاد کرده است؛ لذا دادستانی در این موضوع ورود کند تا زمینه اخذ تصمیم تخصصی و قانونی فراهم شود.
رضوان سلماسی هم در این جلسه پیشنهاد داد همدان در بحث تعیین حریم بافت تاریخی و فرسوده از شهر‌هایی نظیر تبریز، اردبیل و زنجان الگوبرداری کند. این الگوبرداری در حالی پیشنهاد شده که اردیبهشت‌ماه علیرضا قوچی، معاون میراث‌فرهنگی آذربایجان‌شرقی اعلام کرده بود بیش از ۹۰درصد بافت تاریخی تبریز از بین رفته است و ۱۰درصد باقیمانده را نیز عده‌ای تخریب می‌کنند!
نیازی به استعلام از میراث‌فرهنگی نیست
از سویی دادستان همدان ۲۷ مهرماه در نامه‌ای به مدیرکل میراث‌فرهنگی استان همدان دستور داده ضوابط اختصاصی میراث‌فرهنگی بافت تاریخی همدان را ظرف یک‌ماه صادر کند. در این بین سید مسعود عسگریان، رئیس شورای شهر همدان دوم آذرماه گفت: بر اساس نامه دادستان شهرداری در محدوده بافت تاریخی همدان به استثنای بناهای واجد ارزش و تاریخی نیازی به استعلام از میراث‌فرهنگی برای صدور پروانه ساختمانی ندارد.
این درحالی است که وزارت میراث‌فرهنگی در طول این یک‌ماه ضوابط را مورد بررسی و تصویب قرار داد و ۲۹ آبان به استانداری همدان ابلاغ کرد، اما طبیعی است ابلاغ این ضوابط از استانداری به شهرداری با توجه به روال اداری چند روزی زمان ببرد. در همین حین معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان در اقدامی عجیب روز دوم آذر در نامه‌ای خطاب به شهرداران مناطق چهارگانه همدان اعلام کرد بر اساس طرح تفصیلی مجوز ساختوساز در بافت تاریخی را صادر کنند و شگفت‌آورتر آن‌که چند ساعت بعد برای چندین پرونده مجوز ساختوساز صادر شد!
اما مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان رسما به رسانه‌ها اعلام کرد: شهردار همدان دوم آذر طبق مکاتبه‌ای تاکید کرد که، چون ضوابط هنوز تعیین نشده ما طبق نامه دادستان عمل خواهیم کرد که من تصویر نامه وزارتخانه و همچنین نامه خودم را برای شخص شهردار ارسال کرده‌ام.
ارسال نظرات
نظرات مخاطبان
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
شرم آور است که بناهای تاریخی کشورمان بدست عده ای سودجو نابود شود.شایسته است جلوی این سوداگری گرفته شود.