کنکور 1400چه تغییراتی دارد؟
ثبت نام کنکور سراسری به عنوان مهمترین آزمون کشوری در روزهای ۱۲ تا ۱۸ بهمن ماه صورت می‌گیرد. آزمون‌های کشوری سال ۱۴۰۰ به ترتیب در اسفندماه ۹۹، در خردادماه ۱۴۰۰ و در تیرماه ۱۴۰۰ برگزار می‌شوند.
کنکور ۱۴۰۰ نظام قدیم
اما مهمترین تغییر در نظام آزمون‌های کشوری، تغییر شیوه آزمون سراسری از طراحی دو نوع سوال به یک نوع سوال و مبنا قرار گرفتن نظام جدید متوسطه برای طراحی سوالات کنکور بود.
پس از برگزاری کنکور سال ۱۳۹۹، زمزمه‌هایی میان داوطلبان شکل گرفت که با توجه به وجود داوطلبان نظام قدیم متوسطه، آزمون سال ۱۴۰۰ هم همانند سه سال گذشته با دو نوع سوال برگزار می‌شود اما دکتر ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفتگو با خبرنگار مهر این شایعه را رد و تاکید کرد: با توجه به میزان شرکت کنندگان در کنکور و پوشش محتوای دروس نظام جدید متوسطه، کنکور ۱۴۰۰ بر اساس نظام جدید متوسطه برگزار شده و سوالی از نظام قدیم طرح نمی‌شود.
وی درباره تقاضای تمدید نظام قدیم آموزش متوسطه در طرح سوالات کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ گفت: بررسی ما نشان می‌دهد که افرادی متقاضی تمدید نظام قدیم در کنکور هستند که تاکنون حداقل سه بار در کنکور با سوالات نظام قدیم امتحان داده اند. برخی از این افراد بیش از ۴ یا ۵ بار بیشتر در کنکور شرکت کرده اند.
رئیس سازمان سنجش با اشاره به آمار داوطلبان کنکور سراسری از دو نظام آموزش متوسطه گفت: در کنکور سال ۱۳۹۹ از حدود یک میلیون و ۱۶۶ هزار نفر داوطلب کنکور سراسری در مجموع گروه‌های آزمایشی ۱۹۶ هزار نفر از نظام قدیم و ۹۶۹ هزار نفر از نظام جدید در آزمون شرکت کردند. ضمن اینکه از تعداد ۱۹۶ هزار نفر، تعداد ۵۳ هزار نفر فارغ التحصیلان کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد هستند. در واقع ۸۳.۲ درصد داوطلبان نظام جدید و ۱۶.۸ درصد نظام قدیم بوده اند.
وی خاطرنشان کرد: بیشترین داوطلب نظام قدیم آموزش متوسطه ۱۱۷ هزار نفر در گروه تجربی بودند و در بقیه گروه‌های آزمایشی تعداد اندکی نظام قدیم بودند. لذا براساس توزیع های آماری پیش بینی می‌شود در سال آینده حدود ۸۰ هزار نفر نظام قدیم داشته باشیم که حدود ۶۰ هزار نفر از این تعداد در تجربی خواهند بود.
کنکور ۱۴۰۰ چگونه برگزار می شود
میزان و نحوه تاثیر سوابق تحصیلی در آزمون سراسری سال 1400 همانند سال 1399 حداکثر 30 درصد با تاثیر مثبت است و مواد و ضرایب دروس امتحانی و دروس موثر سوابق تحصیلی آزمون سال 1400همانند سال 1399 است.
مصوبه هفدهمین جلسه مورخ 26 اسفند 97 شورای سنجش و پذیرش دانشجو مجدداً تائید شد و از آزمون سراسری سال 1400 و بعد از آن، سنجش فقط با یک آزمون و بر مبنای دروس نظام آموزشی جدید 3-3-6 انجام می‌شود.
برای داوطلبان دارای دیپلم علوم و معارف اسلامی که در گروه آزمایشی علوم انسانی شرکت می‌کنند، منابع درس امتحانی «فرهنگ و معارف اسلامی» کتاب‌های «اصول عقاید 1، 2 و 3»، منابع دروس امتحانی «زبان عربی عمومی و تخصصی» کتاب‌های «عربی، زبان قرآن 1، 2 و 3» و منابع درس امتحانی «تاریخ» کتاب‌های «تاریخ اسلام 1 و 2 و تاریخ 3 (ایران در دوره اسلامی)» درنظر گرفته می‌شود. در زمان ثبت‌نام آزمون سراسری در گروه علوم انسانی، داوطلبان دارای دیپلم علوم و معارف اسلامی باید انتخاب کنند که صرفاً به یکی از دفترچه سوالات عمومی و تخصصی گروه علوم انسانی از «منابع دیپلم علوم انسانی» پاسخ می‌دهند یا به دفترچه سوالات گروه علوم انسانی که «منابع چهار درس الهیات و معارف اسلامی، زبان عربی عمومی و تخصصی و تاریخ آن»، کتاب‌های دیپلم علوم و معارف اسلامی است.
داوطلبان ارشد همچنان منتظر پذیرش بدون آزمون
آزمون کارشناسی ارشد نیز تحت تأثیر کرونا قرار گرفته است و با وجود اینکه جزئیات رشته‌ها و مواد امتحانی آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته سال ۱۴۰۰ اعلام شده است و ثبت نام برای این آزمون از ۱۶ آذر ۹۹ آغاز می‌شود اما هنوز تکلیف پذیرش بدون آزمون در مقطع کارشناسی ارشد در سال ۱۳۹۹ مشخص نشده است.
پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد بر اساس قانون «سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی» مصوب ۱۸ اسفند سال ۹۴ مجلس شورای اسلامی و همچنین آئین نامه اجرایی مربوطه و مصوبات «شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی» صورت خواهد گرفت اما امسال ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا نیز مصوبه‌ای در زمینه کارشناسی ارشد ارائه کرده است.
زمان کنکور دکتری ۱۴۰۰ و تغییرات
اما آزمون دکتری تخصصی نیز سال‌ها است به آزمونی با بیشترین تغییر بدل شده است. آزمون دکتری تخصصی پیش از این در سال‌های گذشته توسط دانشگاه‌ها به صورت متمرکز برگزار می‌شد و پذیرش دکتری دانشگاهی بود اما بعد از شکایات زیادی که از سوی داوطلبان مبنی بر عدم رعایت عدالت آموزشی در پذیرش مطرح شد، تصمیم گرفته شد که آزمون به صورت نیمه متمرکز برگزار شود.
آزمون نیمه متمرکز هم در این سال‌ها دستخوش تغییرات زیادی شد و با تغییرات مکرر وزن آزمون کتبی، سوابق تحصیلی، وزن مصاحبه، دائماً برای داوطلبان نوآوری بوجود آمد!
در جدیدترین تغییرات برای آزمون ورودی دوره‌های دکتری (Ph.D) سال ۱۴۰۰ ابتدا سازمان سنجش اطلاعیه‌ای درباره رشته‌ها، مواد امتحانی و ضرایب دروس هر یک از مجموعه‌های امتحانی آزمون منتشر کرد.
در این اطلاعیه تاکید شده بود که پذیرش دانشجو در سال ۱۴۰۰ بر اساس قانون «سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی» مصوب ۱۸ اسفند ۹۴ مجلس شورای اسلامی و همچنین آئین نامه اجرایی مربوطه و مصوبات «شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی» صورت خواهد گرفت.
بر اساس قانون فوق و مصوبه جلسه ۱۳ تاریخ ۳۰ آذرماه سال ۹۸ شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی از آزمون دکتری سال ۱۴۰۰ به بعد میزان تأثیر هر یک از مولفه‌ها در سنجش و پذیرش دانشجو در مقطع دکتری ناپیوسته بر حسب هر یک از شیوه‌های «آموزشی پژوهشی» و «پژوهش محور» به شرح زیر است:
الف. دکتری آموزشی پژوهشی: سنجش و پذیرش برای ورود به دوره دکتری ناپیوسته آموزشی پژوهشی بر اساس معیارهای زیر صورت می‌گیرد:
۱- آزمون متمرکز (۴۰ درصد)
۲- سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری (۲۰ درصد)
۳- مصاحبه علمی و سنجش عملی (۴۰ درصد)
بر اساس این مصوبه مشخص شد که خواسته دانشگاه‌ها مبنی بر افزایش وزن مصاحبه و افزایش اختیار آنها در پذیرش دانشجوی دکتری تأمین شده است و ۱۰ درصد از وزن آزمون کتبی کاسته شده است اما میزان درصدها تنها ۲۴ ساعت دوام یافت و سازمان سنجش آموزش کشور در اصلاحیه‌ای اعلام کرد سهم آزمون متمرکز برای ورود به دوره دکتری ناپیوسته آموزشی-پژوهشی همچون گذشته ۵۰ درصد است.
در اصلاحیه آمده بود: «به اطلاع داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۰ می‌رساند که با توجه به عدم اطلاع رسانی قبلی بر اساس آئین نامه اجرایی قانون سنجش و پذیرش تحصیلات تکمیلی، میزان تأثیر هریک از مولفه‌ها در سنجش و پذیرش دانشجو در مقطع دکتری ناپیوسته در بند الف مربوط به دکتری آموزشی-پژوهشی در اطلاعیه مذکور به شرح ذیل اصلاح و همانند سال ۱۳۹۹ خواهد بود:
الف- دکتری آموزشی – پژوهشی: سنجش و پذیرش برای ورود به دوره دکتری ناپیوسته آموزشی-پژوهشی بر اساس معیارهای زیر صورت می‌گیرد:
۱. آزمون متمرکز (۵۰ درصد)
۲. سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری (۲۰ درصد)
۳. مصاحبه علمی و سنجش عملی (۳۰ درصد)
با انتشار این اصلاحیه همچنان آزمون دکتری رکورد دار تغییرات در آزمون‌ها است و داوطلبان و دانشگاه‌ها نیز همچنان در تلاطم این موضوع هستند که وزن بیشتری را به شیوه مورد نظر خود بدهند.
اما این در حالی است که همچنان باید منتظر تغییرات در آزمون‌های دکتری و کارشناسی ارشد بود. طبق گفته منصور کبگانیان قائم مقام ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی ساماندهی پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ویژه در مقطع دکتری در دستور کار قرار گرفته است.
قائم مقام ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره یادآور شده است دانشگاه‌های مطرح به طور مرتب نارضایتی خود را از نحوه پذیرش دانشجو در دوره دکتری تخصصی اعلام می‌کنند و اعلام کرده‌اند پذیرش در این دوره‌ها کیفیت لازم را ندارد.
کبگانیان خاطرنشان کرد: وزارت علوم ملزم شده است طی یک ماه آینده طرح کنکور پذیرش دانشجویان دکتری تخصصی را به ستاد نقشه جامع علمی کشور ارائه دهد تا راه حلی جامع در این زمینه پیش بینی شود.