رویکرد احتمالی جو بایدن درباره ایران
مشاور ارشد باراک اوباما رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در گفت‌وگویی به چالشهای روابط آمریکا و ایران در زمان روی کار بودن دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا پرداخت.
رابرت مالی، مشاور ارشد باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا در گفتگو با این مجله درباره رویکردی که جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب آمریکا درباره ایران و به ویژه توافق هسته‌ای برخواهد گزید، گفت: مقاصد رئیس‌جمهور منتخب واضح هستند. همان طور که تونی بلینکن [مشاور ارشد جو بایدن]و تمام هیئت بایدن گفته اند، جو بایدن قصد دارد به شرط بازگشت ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای، به آن بازگردد. ایران هم همین را می‌گوید، یعنی تهران آماده بازگشت به [تعهداتش در]توافق هسته‌ای است، اگر آمریکا هم همین کار را کند. هر دو طرف به آن تمایل دارند. ایران به دنبال یک وضع آرام اقتصادی است و دولت بایدن نیز نمی‌خواهد بحران دیگری با ایران داشته باشد. دو کشور احتمالا بر سر این مسئله در یک مسیر پیش خواهند رفت.
مالی درباره موانعی که در مسیر بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای وجود خواهد داشت، اظهار کرد: سختی‌هایی در این راه وجود خواهد داشت. اول از همه این که ایران خواستار جبران خسارت اقتصادی است چرا که موقع لغو تحریم‌ها از منافع اقتصادی بهره‌مند نشد. اگرچه به نظر من پذیرش این از سوی دولت بایدن سخت است. سپس رویکرد‌های متفاوتی به سلسله مراتب بازگشت آمریکا و ایران به توافق وجود خواهد داشت که باید تطبیق داده شوند. علاوه بر این، دولت ترامپ دیواری از تحریم‌ها را در برابر ایران ایجاد کرده است و همچنان که مدت روی کار بودنش به پایان است به آن ادامه می‌دهد. مسلما رئیس‌جمهور منتخب می‌تواند آن‌ها را لغو کند، اما این اقدامات هدف سخت شدن بازگشت دولت بایدن به توافق هسته‌ای از نظر سیاسی را دنبال می‌کنند.
وی افزود: در طرف ایران، انتخابات ریاست جمهوری خطر ایجاد شکاف بیشتر در صحنه سیاسی داخلی را در بر داشته و احتمال مصالحه را کم می‌کند. در آخر، تجربه‌ی دولت ترامپ به ایران نشان داده است که تعهدات یک رئیس جمهور [آمریکا]به آسانی می‌تواند توسط دیگری نادیده گرفته شود و بنابراین بی اعتمادی ایجاد می‌شود. اما بر خلاف تمامی این سختی ها، به نظرم مزایایی که هر دو طرف از بازگشت به توافق کسب خواهند کرد بیشتر از عدم بازگشت به آن است. در واقع هیچ جایگزین رضایت بخش دیگری وجود ندارد.
این مقام پیشین آمریکایی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت بایدن شاهد بازگشت به سیاست‌های دولت اوباما و پایان «انزوای ایران در جهان» خواهیم بود، توضیح داد: اول از همه این که ایران منزوی نشده است. این کشور روابط خوبی با اروپا، روسیه و چین دارد. از طرف دیگر، بله بازگشت به دیپلماسی ایرانی-آمریکایی در کار خواهد بود. این به احتمال زیاد، پایان سیاست تحریم‌های حداکثری علیه ایران خواهد بود و به گمانم، پایانی برای رفتار‌های تحریک آمیز منطقه‌ای ایران می‌شود. روابط خوب خواهند شد؟ نه. روابط دو کشور عادی سازی می‌شود؟ شک دارم. اما حداقل شاهد ثبات روابط میان ایران و آمریکا و شاید مذاکراتی بر سر موضوعاتی غیر هسته‌ای خواهیم بود.
مالی در توضیح این که آیا این چشم انداز برای روابط آمریکا و ایران با توجه به بی اعتمادی کاملی که میان دو کشور پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای وجود دارد، زودهنگام نیست، تشریح کرد: واقعا از طرف ایرانی‌ها با این عقیده نه لزوما غیرقانونی که رئیس جمهور بعدی در پاره کردن توافقی که بایدن آن را احیا کرده است شتاب خواهد کرد، بی اعتمادی کامل وجود دارد. پیش از این گفتم که ذولت ترامپ به دنبال کشیدن دیواری از تحریم‌ها برای ممانعت از بازگشت رقیبش به این توافق است. بنابراین، دولت بایدن باید دیواری آن قدر از نظر دیپلماتیک قوی بنا کند که هیچ کسی برای بار دوم وارد توافق هسته‌ای نشود. درسی که از چهار سال گذشته می‌گیریم این است که اگر واقعا خواستار توافقی قوی هستیم که دوام بیاورد، این توافق باید دربرگیرنده موضوعات دیگر و انگیزه‌های عمیق‌تر در تنش‌های میان ایران و آمریکا باشد.
او در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این تنش زدایی در روابط موجب به خشم آمدم متحدان آمریکا در منطقه از جمله رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نخواهد شد، گفت: برای همین، نکته اصلی این خواهد بود که شکل وضعیت منطقه تغییر کند تا گفتمانی میان ایران، عربستان سعودی و امارات متحده ایجاد شود. این یک شرط مهم برای گذر روابط تهران-واشنگتن به مرحله‌ای بالاتر است.
مالی درباره موانعی که در مسیر بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای وجود خواهد داشت، اظهار کرد: سختی‌هایی در این راه وجود خواهد داشت. اول از همه این که ایران خواستار جبران خسارت اقتصادی است چرا که موقع لغو تحریم‌ها از منافع اقتصادی بهره‌مند نشد. اگرچه به نظر من پذیرش این از سوی دولت بایدن سخت است. سپس رویکرد‌های متفاوتی به سلسله مراتب بازگشت آمریکا و ایران به توافق وجود خواهد داشت که باید تطبیق داده شوند. علاوه بر این، دولت ترامپ دیواری از تحریم‌ها را در برابر ایران ایجاد کرده است و همچنان که مدت روی کار بودنش به پایان است به آن ادامه می‌دهد. مسلما رئیس‌جمهور منتخب می‌تواند آن‌ها را لغو کند، اما این اقدامات هدف سخت شدن بازگشت دولت بایدن به توافق هسته‌ای از نظر سیاسی را دنبال می‌کنند.
وی افزود: در طرف ایران، انتخابات ریاست جمهوری خطر ایجاد شکاف بیشتر در صحنه سیاسی داخلی را در بر داشته و احتمال مصالحه را کم می‌کند. در آخر، تجربه‌ی دولت ترامپ به ایران نشان داده است که تعهدات یک رئیس جمهور [آمریکا]به آسانی می‌تواند توسط دیگری نادیده گرفته شود و بنابراین بی اعتمادی ایجاد می‌شود. اما بر خلاف تمامی این سختی ها، به نظرم مزایایی که هر دو طرف از بازگشت به توافق کسب خواهند کرد بیشتر از عدم بازگشت به آن است. در واقع هیچ جایگزین رضایت بخش دیگری وجود ندارد.
این مقام پیشین آمریکایی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت بایدن شاهد بازگشت به سیاست‌های دولت اوباما و پایان «انزوای ایران در جهان» خواهیم بود، توضیح داد: اول از همه این که ایران منزوی نشده است. این کشور روابط خوبی با اروپا، روسیه و چین دارد. از طرف دیگر، بله بازگشت به دیپلماسی ایرانی-آمریکایی در کار خواهد بود. این به احتمال زیاد، پایان سیاست تحریم‌های حداکثری علیه ایران خواهد بود و به گمانم، پایانی برای رفتار‌های تحریک آمیز منطقه‌ای ایران می‌شود. روابط خوب خواهند شد؟ نه. روابط دو کشور عادی سازی می‌شود؟ شک دارم. اما حداقل شاهد ثبات روابط میان ایران و آمریکا و شاید مذاکراتی بر سر موضوعاتی غیر هسته‌ای خواهیم بود.
مالی در توضیح این که آیا این چشم انداز برای روابط آمریکا و ایران با توجه به بی اعتمادی کاملی که میان دو کشور پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای وجود دارد، زودهنگام نیست، تشریح کرد: واقعا از طرف ایرانی‌ها با این عقیده نه لزوما غیرقانونی که رئیس جمهور بعدی در پاره کردن توافقی که بایدن آن را احیا کرده است شتاب خواهد کرد، بی اعتمادی کامل وجود دارد. پیش از این گفتم که ذولت ترامپ به دنبال کشیدن دیواری از تحریم‌ها برای ممانعت از بازگشت رقیبش به این توافق است. بنابراین، دولت بایدن باید دیواری آن قدر از نظر دیپلماتیک قوی بنا کند که هیچ کسی برای بار دوم وارد توافق هسته‌ای نشود. درسی که از چهار سال گذشته می‌گیریم این است که اگر واقعا خواستار توافقی قوی هستیم که دوام بیاورد، این توافق باید دربرگیرنده موضوعات دیگر و انگیزه‌های عمیق‌تر در تنش‌های میان ایران و آمریکا باشد.
او در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این تنش زدایی در روابط موجب به خشم آمدم متحدان آمریکا در منطقه از جمله رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نخواهد شد، گفت: برای همین، نکته اصلی این خواهد بود که شکل وضعیت منطقه تغییر کند تا گفتمانی میان ایران، عربستان سعودی و امارات متحده ایجاد شود. این یک شرط مهم برای گذر روابط تهران-واشنگتن به مرحله‌ای بالاتر است.
ارسال نظرات