"آلودگی هوا" ششمین عامل مرگ زودرس در جهان
آلودگی هوای شهری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی بشر و چهارمین عامل مرگ و میر مردم جهان در قرن ۲۱ به شمار است و با وجود این میزان آلودگی هوا بر اثر فعالیت‌های کشاورزی، صنعت، تردد وسایل نقلیه و احتراق منابع انرژی همچنان رو به افزایش است. بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی حدود ۸۷ درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که سطح آلودگی هوا در آن کشورها بالاتر از حد مجاز است.
بر اساس مقاله‌ای که سال گذشته دانشگاه شریف آن را به چاپ رسانده است، اوضاع آلودگی هوا در کشورهایی با درآمد کم ومتوسط - که حدود ۸۰ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند - نامساعدتر از سایر نقاط جهان است و ۹۰ درصد افراد در معرض سطح خطرناکی از آلودگی هوا هستند همچنین در بسیاری از کشورهای در حال توسعه مانند چین و هند به دلیل رشد سریع اقتصاد وتوسعه شهرنشینی آلودگی شدید هوا زندگی بسیاری از مردم را به مخاطره انداخته است.
آلاینده‌های هوا ترکیبی از گازها و ذرات معلق هستند. در این میان ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون به شدت بر سلامت، دید، اکوسیستم و کیفیت آب و هوا تاثیرگذار است به‌طوری که از میان ۸۴ عامل مرگ و میر، ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون به‌عنوان ششمین عامل مرگ زودرس در جهان معرفی می‌شود.
بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، عوامل متعددی در ایجاد ذرات معلق نقش دارند. برای مثال اجزای شیمیایی کربن آلی، سولفات، نیترات، آمونیوم و کربن به طور معمول در ذرات معلق یافت می‌شود که بیشتر ناشی از ترافیک، صنعت، بیوسفر و دیگر فعالیت‌های منطقه‌ای بشر از جمله سوخت زیست توده و فعالیت‌های کشاورزی است. از این‌رو منابع انتشار اولیه ذرات معلق گسترده است و عوامل طبیعی و موارد مختلف ناشی از فعالیت‌های انسانی در این بین سهم دارند.
بر اساس این گزارش در سطح جهانی ترافیک حدود ۲۵ درصد و فعالیت‌های صنعتی حدود ۱۵ درصد در ایجاد ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون نقش دارند همچنین سهم مصرف سوخت خانگی نیز در تولید ذرات معلق ۲۰ درصد است.
واضح است که تنفس هوای آلوده سبب افزایش نرخ ابتلا به انواع بیماری‌ها مانند بیماری‌های مزمن تنفسی و در نتیجه کاهش طول عمر می‌شود. از سوی دیگر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ذرات معلق با افزایش ۶ درصدی خطر مرگ زودرس همراه است. برای مثال در کشور چین طی سال ۲۰۰۷ بیش از ۲۰ میلیون بیماری تنفسی گزارش شده است همچنین انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۵۰ تعداد مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در جهان به ۳.۶ میلیون نفر افزایش یابد.
بر اساس بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی، سالانه ۷ میلیون نفر با استنشاق ذرات معلق جان خود را از دست می‌دهند. این ذرات به داخل ریه و سیستم تنفسی نفوذ می‌کند و سبب بروز بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، بیماری‌های قلبی، سرطان ریه، بیماری‌های انسدادی ریوی مزمن و عفونت‌های می‌شود.