دانستنی‌هایی درباره بیماری قلبی

بیماری قلبی به هر شرایطی که قلب را تحت تاثیر قرار می دهد، ارجاع می شود. انواع مختلفی از این بیماری وجود دارند که برخی از آنها قابل پیشگیری هستند.

برخلاف بیماری قلبی‌عروقی که شامل مشکلات در کل سیستم گردش خون می شود، بیماری قلبی تنها بر قلب تاثیر می گذارد.

انواع

انواع مختلفی از بیماری قلبی وجود دارند و آنها به روش های مختلف بر قلب تاثیر می گذارند.

بیماری سرخرگ کرونری  

بیماری سرخرگ کرونری شایع‌ترین نوع بیماری قلبی است.

این بیماری زمانی شکل می گیرد که سرخرگ های خونرسان به قلب با پلاک مسدود می شوند. این موجب سخت و باریک شدن سرخرگ ها می شود. پلاک حاوی کلسترول و مواد دیگر است.

در نتیجه، جریان خون کاهش می یابد و قلب اکسیژن و مواد مغذی کمتری را دریافت می کند. با گذشت زمان، عضله قلب ضعیف شده و خطر نارسایی قلبی و آریتمی (ریتم نامنظم قلب) وجود دارد.

زمانی که پلاک در سرخرگ ها شکل می گیرد، این شرایط به نام آترواسکلروز یا تصلب شرایین شناخته می شود.

نقص مادرزادی قلب

فرد مبتلا به یک نقص مادرزادی قلب با یک مشکل قلبی متولد می شود. انواع مختلفی از نقص مادرزادی قلب وجود دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دریچه های غیرطبیعی قلب: دریچه های قلب ممکن است به درستی باز نشوند یا ممکن است نشت خون وجود داشته باشد.

نقائص دیواره بین‌دهلیزی: در این شرایط سوراخی در دیواره بین حفره های بالایی یا پایینی قلب وجود دارد.

آترزی: یکی از دریچه های قلب وجود ندارند.

بیماری مادرزادی قلب می تواند شامل مشکلات ساختاری عمده مانند فقدان یک بطن و مشکلات دیگر در سرخرگ های اصلی باشد که از قلب خارج می شوند.

بسیاری از مشکلات مادرزادی قلب موجب علائم مشهود نمی شوند و تنها طی معاینات پزشکی تشخیص داده می شوند.  

به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA)، سوفل های قلب اغلب کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد اما فقط برخی از آنها به واسطه یک نقص شکل می گیرند.

آریتمی

آریتمی به ضربان نامنظم قلب اشاره دارد. این شرایط زمانی رخ می دهد که تکانه های الکتریکی که هماهنگ کننده ضربان قلب هستند به درستی کار نمی کنند. در نتیجه، قلب ممکن است بیش از حد سریع، بیش از حد کند یا نامنظم بتپد.

انواع مختلفی از آریتمی وجود دارند، از جمله:

تندتپشی (تاکی‌کاردی): به ضربان سریع قلب اشاره دارد.

کندتپشی (برادی‌کاردی): به ضربان آهسته قلب اشاره دارد.

انقباضات زودرس: به یک ضربان زودهنگام اشاره دارد.

فرد ممکن است متوجه احساسی شبیه به ضربان سریع یا لرزان قلب شود.

تغییرات مختصر در ریتم قلب دلیلی برای نگرانی نیستند، اما در مواردی که تغییرات پایدار هستند به درمان نیاز خواهد بود زیرا این شرایط می تواند بر عملکرد قلب تاثیرگذار باشد.

در برخی موارد، آریتمی می تواند حتی زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد.

کاردیومیوپاتی اتساع یافته  

در کاردیومیوپاتی اتساع یافته حفره های قلب گشاد می شوند، به این معنی که عضله قلب کشیده و لاغر می شود. شایع‌ترین دلایل این شرایط حملات قلبی پیشین، آریتمی ها و سموم هستند.

در نتیجه، قلب ضعیف‌تر شده و نمی تواند خون را به درستی پمپاژ کند. این می تواند به آریتمی، بروز لخته های خون در قلب و نارسایی قلبی منجر شود.

به گفته انجمن قلب آمریکا، کاردیومیوپاتی اتساع یافته بیشتر افراد در بازه سنی 20 تا 60 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.

آنفارکتوس میوکارد

آنفارکتوس میوکارد که به نام حمله قلبی نیز شناخته می شود شامل ایجاد وقفه در جریان خون به قلب می شود. این می تواند به بخشی از عضله قلب آسیب زده یا آن را تخریب کند.

شایع‌ترین دلیل حمله قلبی شامل تشکیل پلاک، لخته خون، یا هر دو در یک سرخرگ کرونری می شوند. این شرایط می تواند به واسطه باریک شدن یا اسپاسم های ناگهانی یک سرخرگ نیز رخ دهد.

نارسایی قلبی

زمانی که فردی به نارسایی قلبی مبتلا می شود، قلب آنگونه که باید به کار خود ادامه نمی دهد. نارسایی احتقانی قلب نوعی از نارسایی قلبی است.

نارسایی قلبی می تواند در نتیجه یک بیماری سرخرگ کرونری درمان نشده، فشار خون بالا، آریتمی ها، و شرایط دیگر شکل بگیرد. این شرایط می توانند بر توانایی پمپاژ درست خون توسط قلب تاثیرگذار باشند.

نارسایی قلبی می تواند زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد اما درمان زود هنگام شرایط مرتبط با قلب می تواند به پیشگیری از عوارض کمک کند.

کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک

این شرایط به طور معمول زمانی که یک مشکل ژنتیکی بر عضله قلب تاثیر می گذارد، رخ می دهد. کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک به طور معمول یک بیماری ارثی است.

در این بیماری دیواره های عضله قلب ضخیم شده و انقباض ها سخت‌تر صورت می گیرند. این بر توانایی قلب برای دریافت خون و پمپاژ آن تاثیر می گذارد. در برخی موارد، یک انسداد می تواند رخ دهد.

هیچ علائمی ممکن است وجود نداشته باشد و در افراد بسیاری این شرایط تشخیص داده نمی شود. با این وجود، شرایط کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک می تواند به مرور زمان وخیم‌تر شده و به مشکلات قلبی مختلف منجر شود.

هر فردی با سابقه خانوادگی این شرایط باید برای غربالگری به پزشک مراجعه کند و درمان زودهنگام می تواند به پیشگیری از عوارض کمک کند.

به گفته انجمن قلب آمریکا، کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک دلیل اصلی مرگ قلبی بین ورزشکاران و افراد زیر 35 سال است.

نارسایی دریچه میترال

این شرایط زمانی رخ می دهد که دریچه میترال در قلب به خوبی بسته نمی شود و خون به درون قلب باز می گردد.

در نتیجه، خون به طور موثر در قلب یا بدن جریان نمی یابد و این می تواند فشار بیشتری بر سیاهرگ هایی که از ریه ها به سمت قلب می روند، وارد کند. به مرور زمان، قلب می تواند بزرگ شده و در نتیجه آن نارسایی قلبی شکل بگیرد.

افتادگی دریچه میترال

این شرایطی زمانی رخ می دهد که لت های دریچه میترال به درستی بسته نمی شوند و در عوض به سمت دهلیز چپ کشیده می شوند. این می تواند موجب یک سوفل قلب شود.

افتادگی دریچه میترال به طور معمول زندگی فرد را در معرض خطر قرار نمی دهد اما برخی افراد ممکن است نیازمند درمان باشند.

عوامل ژنتیکی و مشکلات بافت همبند می توانند موجب این شرایط شوند.

تنگی دریچه آئورت

در تنگی دریچه آئورت، دریچه آئورت به درستی باز نمی شود که جریان خون از بطن چپ به سرخرگ آئورت را محدود می کند. همچنین، این شرایط می تواند بر فشار در دهلیز چپ تاثیرگذار باشد.

فرد ممکن است به صورت مادرزادی به تنگی دریچه آئورت مبتلا باشد یا امکان دارد با گذشت زمان به واسطه رسوبات کلسیم یا ایجاد زخم به آن مبتلا شود.

علائم

علائم بیماری قلبی به نوع خاص بیماری که فرد به آن مبتلا شده است بستگی دارد. همچنین، برخی بیماری های قلبی به هیچ وجه علائمی ایجاد نمی کنند.

علائم زیر ممکن است به یک مشکل قلبی اشاره داشته باشند:

- آنژین یا درد قفسه سینه

- دشواری در تنفس

- خستگی و سبکی سر

- تورم به واسطه احتباس مایع

در کودکان، علائم نقص مادرزادی قلب ممکن است شامل سیانوز یا رنگ آبی پوست و ناتوانی در انجام ورزش باشند.   

از نشانه ها و علائم حمله قلبی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سینه درد

- تنگی نفس

- تپش قلب

- حالت تهوع

- معده درد

- تعریق

- درد در دست، فک، پشت یا پا

- احساس خفگی

- تورم قوزک پا

- خستگی

- ضربان نامنظم قلب

حمله قلبی می تواند به ایست قلبی منجر شود که به توقف فعالیت قلب گفته می شود و توقف فعالیت بدن را در پی دارد. فردی که دارای علائم یک حمله قلبی است باید کمک پزشکی فوری دریافت کند.

در صورت بروز ایست قلبی، فرد به موارد زیر نیاز خواهد داشت:

- کمک پزشکی فوری (با اورژانس تماس بگیرید)

- احیای قلبی ریوی فوری

- شوک از دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار، اگر در دسترس است

دلایل

بیماری قلبی به دلایل زیر شکل می گیرد:

- آسیب دیدن بخشی از قلب یا کل آن

- بروز مشکلی در رگ های خونی منتهی به قلب یا رگ هایی که از آن خارج می شوند

- دریافت اکسیژن و مواد مغذی ناکافی

در برخی موارد، یک دلیل زمینه ای وجود دارد. با این وجود، برخی عوامل سبک زندگی و شرایط پزشکی نیز می توانند خطر بیماری قلبی را افزایش دهند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- فشار خون بالا

- کلسترول بالا

- سیگار کشیدن

- مصرف الکل

- اضافه وزن یا چاقی

- دیابت

- سابقه خانوادگی بیماری قلبی

- انتخاب های غذایی

- سن

- سابقه پره اکلامپسی طی بارداری

- سطوح کم فعالیت بدنی

- سطوح زیاد استرس و اضطراب  

سازمان بهداشت جهانی فقر و استرس را به به عنوان دو عامل کلیدی در افزایش جهانی بیماری های قلبی و قلبی‌عروقی عنوان کرده است.

درمان

گزینه های درمان با توجه به نوع بیماری قلبی متفاوت هستند اما برخی راهبردهای رایج شامل تغییرات سبک زندگی، مصرف داروها و انجام عمل جراحی می شوند.

داروها

داروهای مختلف می توانند به درمان شرایط قلبی کمک کنند. گزینه های اصلی شامل موارد زیر می شوند:

داروهای ضد لخته شدن خون: این داروها که به عنوان رقیق کننده های خون نیز شناخته می شوند می توانند از تشکیل لخته های خون پیشگیری کنند. وارفارین (کومادین) یک نمونه در این زمینه است.

داروهای ضد پلاکت: از این جمله می توان به آسپرین اشاره کرد و این داروها می توانند از لخته شدن خون نیز پیشگیری کنند.

مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین: اینها می توانند به درمان نارسایی قلبی و فشار خون بالا از طریق انبساط رگ های خونی کمک کنند. بنازپریل (لوتنسین) یک نمونه در این زمینه است.

مسدودکننده های گیرنده آنژیوتانسین II: اینها می توانند فشار خون را نیز کنترل کنند. والسارتان (دیووان) یک نمونه در این زمینه است.

مهارکننده های نپریلیسین گیرنده آنژیوتانسین: اینها می توانند به باز شدن رگ های خونی باریک شده برای درمان نارسایی قلبی کمک کنند.

مسدودکننده های بتا: آتنولول (تنورمین) و داروهای دیگر در این کلاس می توانند ضربان قلب و فشار خون را کاهش دهند. همچنین، آنها می توانند آریتمی ها و آنژین را درمان کنند.

مسدودکننده های کانال کلسیم: اینها می توانند فشار خون را کاهش داده و با کاهش قدرت پمپاژ قلب و شل شدن رگ های خونی از آریتمی ها پیشگیری کنند.

داروهای کاهنده کلسترول: استاتین ها، مانند آتورواستاتین (لیپیتور) و انواع دیگر داروها در این دسته می توانند به کاهش سطوح کلسترول بد (LDL) در بدن کمک کنند.

دیجیتالیس: داروهایی مانند دیگوکسین (لانوکسین) می توانند قدرت عمل پمپاژ قلب را افزایش دهند. همچنین، آنها می توانند به درمان نارسایی قلبی و اریتمی ها کمک کنند.

داروهای ادرارآور: این داروها می توانند بار کاری قلب را کاهش دهند، فشار خون را پایین بیاورند، و آب اضافه از بدن را دفع کنند. فوروزماید (لاسیکس) یک نمونه در این زمینه است.

داروهای گشادکننده رگ های خونی: این داروها با شل کردن رگ های خونی فشار خون را کاهش می دهند. نیتروگلیسیرین (نیترو استات) یک نمونه در این زمینه است. همچنین، آنها می توانند سینه درد را تسکین دهند.

پزشک در همکاری با بیمار بهترین گزینه را برای وی انتخاب خواهد کرد.

گاهی اوقات، برخی عوارض جانبی ممکن است رخ دهند. در این مورد، ممکن است به بازبینی در رژیم دارویی بیمار نیاز باشد.

عمل جراحی

زمانی که داروها موثر نیستند، انجام عمل جراحی می تواند به درمان انسدادها و مشکلات قلبی کمک کند.

از انواع رایج عمل جراحی قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

عمل جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری: زمانی که یک سرخرگ مسدود شده است، این عمل جراحی امکان جریان خون به بخشی از قلب مرتبط با آن سرخرگ را فراهم می کند. جراح می تواند از یک رگ خونی سالم از بخش دیگر بدن بیمار برای ترمیم رگ خونی مسدود استفاده کند.

جایگزیی یا ترمیم دریچه قلب: جراح می تواند یک دریچه قلب که به درستی کار نمی کند را با یک دریچه جدید جایگزین کرده یا آن را ترمیم کند.

عمل جراحی ترمیمی: جراح می تواند نقائص مادرزادی قلب، آنوریسم ها و مشکلات دیگر را برطرف کند.

کاشت دستگاه: ضربان سازها، کاتترهای بادکنکی، و دیگر دستگاه ها می توانند به تنظیم ضربان قلب و پشتیبانی از جریان خون کمک کنند.

لیزر درمانی: این روش می تواند به درمان آنژین کمک کند.

عمل جراحی ماز: جراح می تواند مسیرهای جدیدی را برای عبور سیگنال های الکتریکی ایجاد کند. این می تواند به درمان فیبریلاسیون دهلیزی کمک کند.

پیوند قلب گزینه دیگر است. با این وجود، یافتن اهدا کننده مناسب در زمان مناسب می تواند دشوار باشد.

پیشگیری

برخی اقدامات سبک زندگی می توانند به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کنند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مصرف یک رژیم غذایی متعادل: یک رژیم غذایی دوستدار قلب سرشار از فیبر و حاوی غلات کامل، میوه ها و سبزیجات را انتخاب کنید. همچنین، محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده و چربی، نمک و شکر افزوده می تواند مفید باشد.

ورزش منظم: این می تواند به تقویت قلب و دستگاه گردش خون کمک کند، کلسترول را کاهش دهد و فشار خون را در سطح مطلوب حفظ کند.

حفظ وزن متوسط بدن: شما می توانید با بررسی شاخص توده بدنی از این که در محدوده وزن مناسب قرار دارید، اطمینان حاصل کنید.

ترک یا پرهیز از سیگار: سیگار کشیدن یک عامل خطر اصلی برای بیماری های قلبی و قلبی‌عروقی است.

پرهیز یا محدود کردن مصرف الکل: این کار می تواند به حفظ و تقویت سلامت قلب کمک کند.

مدیریت بیماری های زمینه ای: به درمان شرایط زمینه ای که بر سلامت شما تاثیرگذار هستند مانند فشار خون بالا، چاقی، و دیابت توجه داشته باشید.

این اقدامات می توانند به تقویت سلامت کلی بدن کمک کرده و خطر بیماری قلبی و عوارض آن را کاهش دهند.