دیابت و کرونا؛ یک رابطه خطرناک
دکتر مهرنوش ذاکرکیش اظهار کرد: کووید - ۱۹ یک بیماری به شدت مسری است و عمده‌ترین راه انتقال آن از طریق قطرات تنفسی است. شایع‌ترین علائم این بیماران تب، سرفه‌های خشک، تنگی نفس، احساس فشار بر قفسه سینه و علائم گوارشی است و سردرد و بدن درد، قرمزی چشم و حتی ضایعات پوستی نیز ممکن است از دیگر علائم این بیماری باشند.
وی با بیان اینکه این بیماری می‌تواند علائم متنوعی بروز دهد، افزود: کووید - ۱۹ دوره کمون چند روزه و چند هفته‌ای دارد و پس از این مدت، علائم بیماری ظاهر می‌شوند. برخی افراد که مبتلا هستند اما علائمی ندارند یا علائم خفیفی دارند، می‌توانند ناقل بیماری باشند و بسیار پرخطر هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: عده‌ای از بیماران علائم خفیف تا متوسط دارند اما متاسفانه برخی نیز علائم شدید و حتی درگیری ارگان‌های حیاتی بدن را دارند که حتی گاهی منجر به مرگ این بیماران می‌شود.
وی بیان کرد: ممکن است ریسک و شدت عفونت کروناویروس در پی یک سری فاکتورها و بیماری‌های زمینه‌ای افزایش یابد؛ سن بالا، چاقی، دیابت، فشار خون و بیماری‌های قلبی و تنفسی جزو عوامل خطر کروناویروس هستند و احتمال ابتلا به نوع شدید بیماری در افراد دارای این فاکتورها بیشتر است.
ذاکرکیش افزود: ممکن است نیاز به بستری، لوله‌گذاری و اقدامات تهاجمی برای بسیاری از افراد مبتلا به کرونا در هر سنی انجام شود اما احتمال شدت بیشتر بیماری در افرادی که دارای عوامل خطر هستند، بیشتر است.
وی ادامه داد: دیابت یکی از ریسک‌فاکتورهای مهم در ابتلا به نوع شدید کووید - ۱۹ است؛ احتمال بستری شدن و مراقبت‌های ویژه، لوله‌گذاری و درگیری ارگان‌های مختلف در بیماران دیابتی که به کرونا مبتلا می‌شوند، بیشتر است، البته شیوع عفونت در بیماران مبتلا به دیابت بیشتر است و در نتیجه ریسک و عوامل خطر بیماری نیز در این افراد بیشتر است.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم گفت: زمانی که قند خون از کنترل خارج می‌شود حالت پیش‌التهابی و التهابی در بدن به وجود می‌آید که موجب آزاد شدن یک سری فاکتورها در بدن می‌شود و عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کنند.
وی افزود: به عبارت دیگر، عملکرد سیستم ایمنی در افراد دارای دیابت کنترل‌نشده، مختل است و بنابراین انتظار می‌رود انواع عفونت‌ها در افراد دارای دیابت کنترل‌نشده بیشتر باشد. زمانی که آنفلوآنزای H۱N۱ شیوع پیدا کرده بود همین نتایج را در بیماران دیابت داشتیم.
ذاکرکیش بیان کرد: اکثر بیماران دیابت به ویژه دیابت نوع ۲، چاق هستند و چاقی ریسک‌فاکتور مستقل برای ابتلا به بیماری‌های عفونی و ویروسی است. چاقی با حالت پیش‌التهابی و التهابی موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود بنابراین افراد چاق، مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها هستند.
وی گفت: اطلاعات موجود در مورد سارس و H۱N۱ نشان می‌دهد که شیوع بیماری‌های ویروسی در افراد چاق بیشتر بوده است. در حال حاضر نیز چنین وضعیتی در خصوص کروناویروس داریم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اهمیت کنترل قندخون و فشار خون در بیماران مبتلا به دیابت، بیان کرد: اگر قند خون خوب کنترل شود، عوارض مزمن قند خون از جمله فشار خون، درگیری کلیوی و قلبی کمتر رخ می‌دهند و بیماری‌های همراه و تشدیدکننده بیماری عفونی نخواهند بود.
وی افزود: این بیماران حتی اگر کنترل‌های متابولیکی خوبی داشته باشند باید توجه کنند بیماری زمینه‌ای دارند و دستورالعمل‌های بهداشتی را به خوبی رعایت کنند.
ذاکرکیش بیان کرد: طبق تحقیقات مشخص شده که مرگ و میر افراد مبتلا به دیابت به ویژه دیابت کنترل‌نشده نسبت به افراد دیگر به صورت قابل ملاحظه‌ای بیشتر بوده است. طبق مطالعاتی که در کشور چین انجام شده است، نسبت مرگ و میر در افراد دارای دیابت کنترل‌نشده دو تا سه برابر بیشتر از افراد دیگر است.
وی با اشاره به چگونگی درمان کرونا در بیماران دیابتی تصریح کرد: بیماری در برخی از افراد شدید است و باید بستری شوند اما برخی نیز به نوع خفیف و متوسط مبتلا هستند که باید در منزل قرنطینه شوند. امکان دارد در بیمارانی که در بیمارستان بستری می‌شوندف قند خون به علت استرس بیماری بالا برود و بدن‌شان نسبت به انسولین مقاومت شدیدی داشته باشد. همچنین ممکن است نیاز باشد حتی به بیماران دیابت نوع ۲ که با رژیم غذایی قند خون‌شان کنترل می‌شد، انسولین تجویز کنیم.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم افزود: در بیماران دیابتی، عمدتا داروهای خوراکی به علت عوارض جانبی و محدودیت‌هایی که برای استفاده از این داروها برای بیماران بدحال وجود دارد تجویز نمی‌شوند و معمولا با انسولین درمان می‌شوند.
وی عنوان کرد: به محض بهبود عفونت ویروسی، شدت مقاومت به انسولین کاسته می‌شود و نیاز بیمار به انسولین کم می‌شود و به همان سرعت باید دوز انسولین بیمار را کاهش دهیم تا افت قندخون برای بیماران ایجاد نشود و تلاش می‌کنیم قند خون بیماران را میان ۱۴۰ تا ۱۸۰ نگهداریم.
ذاکرکیش افزود: برای بیماران دیابتی نوع ۲ که به کرونا مبتلا هستند اما نیازی به بستری ندارند و می‌توانند غذا بخورند و مایعات کافی را مصرف کنند، امکان دارد داروهای قبلی کنترل قند که استفاده می‌کردند را تجویز کنیم اما اگر با داروهای خوراکی تحت درمان بوده‌اند باید دو تا سه روز قندخون خود را کنترل کنند و بر این اساس دارو تنظیم شود.
وی بیان کرد: بیماران دیابت نوع ۲، بایدهر یک تا دو ساعت ۲۵۰ سی‌سی مایعات بدون کالری شامل چای رقیق یا آب استفاده کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: بیماران دیابتی که بی‌اشتهایی دارند و کمتر از ۵۰ درصد میزان غذای مصرفی هر روزه خود را دریافت می‌کنند، می‌توانند مایعاتی که مقداری کربوهیدرات دارند مانند آب سیب رقیق مصرف کنند اما اگر اشتهای خوبی دارند و حالت تهوع و استفراغ ندارند، باید آب و مایعات فاقد کربوهیدرات را مصرف کنند.
وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، با تاکید بر لزوم توجه بیماران دیابتی مبتلا به کرونا یه توصیه‌های پزشک معالج، افزود: بیماران دارای دیابت باید قند خون، فشارخون و چربی خون را کنترل کنند؛ این بیماران اگر از ترس کرونا برای انجام این کارها به پزشک مراجعه نکنند، مشکلات مزید بر علتی نیز برای آن‌ها ایجاد خواهد شد./ ایسنا