متخصص بیماری‌های عفونی: منتظر فاجعه عظیم انسانی باشیم
متخصص بیماری‌های عفونی و فوق تخصص نقص سیستم ایمنی، سرطان و پیوند با تأکید براینکه وقتی بحرانی پیش می‌آید لازم است تصمیمات اساسی و جدی برای مقابله با بحران گرفته شود، گفت: متأسفانه با سهل‌انگاری و آسان‌گیری در مورد این بیماری، شاهد رکورد زنی تعداد مبتلایان و مرگ‌ومیر در کشور هستیم، درحالی‌که اکنون زمان گرفتن تصمیم‌های بزرگ است تا بتوانیم کنترل نسبی این بیماری را در جامعه داشته باشیم.
دکتر جمال میرزائی در گفت‌وگو با ایسنا، به همه‌گیری ویروس کرونا از سال گذشته تاکنون اشاره و اظهار کرد: در این شرایط می‌توان دنیا را به دو قسمت تاریخی قبل و بعد از کرونا تقسیم کرد، به‌طوری‌که زندگی همه ما بعد از فشار سنگین همه‌گیری جهانی کرونا تغییرات زیادی خواهد داشت.
وی بابیان اینکه در جریان همه‌گیری کرونا سبک زندگی مردم در سراسر دنیا تغییرات زیادی داشته که بخشی از این تغییرات ممکن است برای مدت طولانی باقی بماند، افزود: غیرحضوری شدن بخش زیادی از آموزش‌ها، روی آوردن به تبادلات و خریدهای اینترنتی، استفاده از ماسک در اماکن عمومی، رعایت فاصله اجتماعی و ... برخی از تغییراتی است که جوامع مختلف در دوران کرونا تجربه کرده‌اند.
این متخصص عفونی تأکید کرد: انسان هوشمند باید به تغییرات اجتناب‌ناپذیر ناشی از شیوع ویروس کرونا تن بدهد تا از ابتلا به این ویروس تا زمانی که درمان مؤثر و واکسن کارآمدی برای آن پیدا شود پیشگیری کنیم.
میرزائی هشدار داد: اگر در شرایط کنونی شیوع کرونا با همین وضعیت پیش رویم باید منتظر یک فاجعه عظیم انسانی برای کشورمان باشیم؛ احتمالاً در پاییز و زمستان امسال خانواده‌های بسیاری چه آن‌هایی که در بخش بهداشت و درمان شاغل هستند و چه بسیار بیماران و شهروندان در سنین مختلف را از دست خواهیم داد و این روند سرانجام خوبی ندارد، به همین خاطر هرچه زودتر باید جلوی آن را بگیریم و بتوانیم بر شیوع روزافزون بیماری غلبه کنیم.
این فوق تخصص بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و سرطان با اشاره به اینکه در حال حاضر نسبت به ۸ ماه گذشته آمار مبتلایان به ویروس کرونا و مرگ‌ومیر بر اثر بیماری کووید۱۹ افزایش‌یافته است، تصریح کرد: افزایش تعداد افراد درگیر با کرونا درحالیست که کادر درمان پس از چندین ماه، خسته و فرسوده شده و اگر وضعیت به همین روال پیش رود کیفیت ارائه خدمات نیز تنزل خواهد یافت.
وی شیوع همه‌گیری کرونا در ماه‌های پایانی سال گذشته را یادآور شد و افزود: در ابتدای همه‌گیری پزشکان و کادر درمان به‌خوبی با علائم بیماری آشنا نبودیم و به‌تدریج متوجه شدیم که بیماری می‌تواند در اشکال مختلفی بروز کند، درعین‌حال که سالمندان با بیماری زمینه‌ای را بیشتر مبتلا و درگیر می‌کند.
هر روز شاهد تظاهرات بالینی جدیدی هستیم
میرزائی همچنین بابیان اینکه در حال حاضر بیماری کووید۱۹ شیوع بیشتری یافته و در جوان‌ها و حتی کودکان نیز می‌تواند درگیری‌های وسیعی ایجاد کند، افزود: روزانه علائم غیرطبیعی و غیر شایعی را در برخی مبتلایان مشاهده می‌کنیم که شاید کمتر گزارش‌شده است، درحالی‌که باید گفت متأسفانه این بیماری تا مدت‌زمان نامشخصی با ما خواهد بود و هر روز شاهد تظاهرات بالینی جدیدی خواهیم بود.
این متخصص عفونی، به بی‌توجهی و عدم پایبندی برخی افراد به پروتکل‌های بهداشتی اشاره و تصریح کرد: برخی افراد ممکن است فکر کنند چون جوان هستند و یا سیستم ایمنی قوی دارند به کرونا مبتلا نمی‌شوند! این دیدگاه‌ها کاملاً اشتباه است و این افراد می‌توانند با مراجعه به بیمارستان‌ها، بیماران جوان زیادی را ببینند که در بخش مراقبت‌های ویژه باحال عمومی بد و درگیری شدید ریوی بستری هستند و حتی گاهی امید زیادی برای درمان آن‌ها نداریم.
وی ادامه داد: اگر کسی به‌سلامت خود اهمیت نمی‌دهد و یا هنوز باوجود آمار بالای ابتلا و مرگ‌ومیر بیماران، کرونا را جدی نگرفته باید به این نکته توجه داشته باشد که در هر خانواده‌ای بزرگان، پدربزرگ و مادربزرگ و پدر و مادری هستند که اغلب دارای بیماری مزمن، دیابت، فشارخون و ... هستند، پس حتی اگر جوان‌ترها علائم شدیدی را تجربه نکنند، می‌توانند عامل انتقال بیماری به سایر اعضا خانواده باشند و آنگاه منجر به خطرات جبران‌ناپذیر برای اعضای خانواده و از دست رفتن عزیزانشان باشند. بنابراین اگر نگاه آینده‌نگری داشته باشیم هرگز جان خود و خانواده خود را به خطر نمی‌اندازیم.
تشخیص سرماخوردگی، آنفلوانزا و کووید با پزشک است
این پزشک فوق تخصص در ادامه با اشاره به اینکه سیر بیماری‌های ویروسی معمولاً کوتاه و حدود ۷ تا ۱۰ روز است، اظهار کرد: علائم بیماری آنفلوانزا و کووید۱۹ در زمان کمی خود را نشان می‌دهد، اما قطعاً کسی که سابقه آلرژی تنفسی دارد می‌تواند تفاوت این علائم را با آلرژی خود تشخیص دهد.
وی با بیان اینکه بیشتر علائم آنفلوانزا، کووید۱۹ و سرماخوردگی مشترک است، گفت: بهترین راه تشخیص این بیماری‌ها مراجعه به پزشک است تا در صورت نیاز سایر مداخلات درمانی انجام شود.
درمان‌های نامعتبر طول و روند درمان بیماران را سخت‌تر می‌کند
این فوق تخصص بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و سرطان، همچنین به استفاده از روش‌های مختلف برای درمان کرونا اشاره کرد و گفت: وقتی مطلبی بدون مبنای علمی و تحقیقات منتشر شده و توجه مخاطبان را جلب می‌کند، منجر به رواج یک تفکر اشتباه برای درمان بیماری می‌شود، در نتیجه دوره درمان فردی که به این درمان‌های نامعتبر روی می‌آورد نسبت به افرادی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند طولانی‌تر شده و روند درمان آن‌ها سخت‌تر می‌شود.
میرزائی خاطرنشان کرد: روی آوردن برخی افراد به درمان‌های نامعتبر درحالیست که هم‌اکنون درمان مؤثری برای بیماری کووید۱۹ وجود ندارد، اما مراجعه دیرهنگام افراد برای اینکه زیر نظر پزشک قرار گیرند باعث می‌شود همان اقدامات مراقبتی که برای سایر بیماران انجام می‌شود بر روی آن‌ها مؤثر نبوده و متأسفانه در بسیاری از مواقع منجر به فوت آن‌ها شود.
وی در مورد داروهای مؤثر برای درمان بیماری نیز، گفت: برخی هموطنان به سایت‌هایی مراجعه می‌کنند که داروهای را برای درمان کرونا معرفی و بر روی اثربخشی آن تأکید می‌کنند، درحالی‌که هیچ مدرک و مستنداتی ارائه نمی‌دهند و تنها به گفتن این جمله که دارو بر روی تعدادی از بیماران جواب داده و نتیجه‌بخش بوده اکتفا می‌کنند، درحالی‌که این داروها اصلاً ازنظر علمی تائید نشده‌اند.
این متخصص عفونی با بیان اینکه در مقالات علمی نوع کار آزمایی بالینی بر روی دارو، میزان اثرگذاری و خطاهای موجود بیان می‌شود، خاطرنشان کرد: داروهایی که از طریق سازمان بهداشت جهانی و سازمان کنترل و پیشگیری بیماری‌ها و وزارت بهداشت معرفی می‌شود، معتبر و قابل‌اعتماد هستند، چراکه بر روی آن‌ها تحقیقات زیادی در سطح دنیا صورت گرفته است.
بهبودی ۸۰ درصد بیماران با مصرف مسکن و استراحت در منزل
میرزائی با یادآوری اینکه تاکنون هیچ دارویی به‌عنوان داروی قطعی برای درمان کووید ۱۹ اعلام نشده است، تأکید کرد: اکثر داروهایی که استفاده می‌کنیم بیشتر جنبه کمک‌کننده دارد، درعین‌حال که در اغلب موارد نیاز به مصرف داروی خاصی نیست و بیش از ۸۰ درصد موارد بیماران با مصرف مسکن‌ها و استراحت در منزل بهبود می‌یابند.
فوق تخصص بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و سرطان، مصرف مایعات زیاد در دوران استراحت در منزل را به بیماران توصیه و تأکید کرد: به افراد توصیه می‌کنیم در موارد خفیف بیماری وقتی تب بالا و تنگی نفس ندارند؛ به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مراجعه نکنند و در خانه بمانند؛ چراکه با آمدن این افراد به سطح شهر ممکن است افراد دیگری نیز آلوده شوند، بنابراین بهتر است این دسته از افراد در منزل بمانند و خود را قرنطینه کنند.
توصیه‌هایی برای مراقبت از بیماران در منزل
وی درباره توصیه‌های بهداشتی برای مراقبت از بیماران در منزل نیز، گفت: فرد بیمار باید خود را در اتاقی با درِ بسته و پنجره‌های باز قرنطینه کند. رفت‌وآمد به اتاق بیمار در حد آوردن مواد غذایی و خروج بیمار از اتاق برای استفاده از سرویس بهداشتی و حمام باشد.
این متخصص عفونی با تأکید بر اینکه بهتر است حمام و سرویس بهداشتی فرد از سایر اعضای خانواده جدا باشد، گفت: در غیر این صورت بعد از استفاده از سرویس بهداشتی و حمام باید حتماً ضدعفونی شوند، همچنین هنگام رفت‌وآمد به اتاق بیمار، فرد سالم و بیمار هر دو ماسک بزنند تا از ابتلا سایر افراد به بیماری جلوگیری شود.
وی در ادامه درباره داروهایی مثل فاویپیراویر و رمدسیویر، گفت: تجویز فاویپیراویر و رمدسیویر برای تمام بیماران توصیه نمی‌شود و اغلب برای بیماران بستری با درگیری‌های ریوی و علائم بالینی شدید، طبق نظر پزشک تجویز و مصرف می‌شود.
از دست دادن حس بویایی و چشایی و درد عضلانی بعد از بهبودی
این پزشک فوق تخصص در خصوص عوارض بیماری کووید۱۹ در بیماران نیز، گفت: یکی از عوارضی که افراد بعد از بهبودی بیشتر از آن شکایت می‌کنند از دست دادن حس بویایی و چشایی است. همچنین ضعف و درد عضلانی عارضه دیگری است که بعد از گذشت چند ماه از بهبودی همچنان وجود دارد و جزء عوارض طولانی‌مدت بیماری گزارش‌شده است.
وی در ادامه در مورد گروه‌های پرخطر مانند افرادی باسابقه نقص سیستم ایمنی، اظهار کرد: توصیه اصلی به این افراد نیز همان رعایت پروتکل‌های بهداشتی است، مواردی همچون استفاده از ماسک، حفظ فاصله اجتماعی و شست‌وشو و ضدعفونی دست‌ها اصول ساده‌ای است که در تمام دنیا نیز از همین شیوه برای پیشگیری از ابتلا به کرونا استفاده می‌شود.
رعایت پروتکل‌های بهداشتی و آرامش برای افراد دارای نقص سیستم ایمنی
فوق تخصص بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و سرطان، اضافه کرد: افراد دارای نقص سیستم ایمنی باید تا جایی که امکان دارد از حضور در اماکن عمومی اجتناب کرده و حداقل ارتباط را با افراد جامعه داشته باشند تا این بحران را پشت سر گذاشته و به‌دوراز تنش و اضطراب بتوانند با آرامش زندگی کنند.
وی درعین‌حال حفظ آرامش را در تقویت سیستم ایمنی بسیار مؤثر دانست و تأکید کرد: تنش، استرس، اضطراب، فشار کاری و فشار فکری زیاد می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند.
میرزائی یادآور شد: با توجه به اینکه سالمندان جزو گروه‌های پرخطر در معرض بیماری کووید۱۹ هستند، به افراد سالمندی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند و داروهای مختلفی مصرف می‌کنند توصیه می‌شود در صورت داشتن هرگونه علائم مشکوکی به‌صورت حضوری و یا غیرحضوری توسط پزشک ویزیت شوند تا در صورت نیاز مداخله درمانی بیشتری برای آن‌ها انجام شود.
این فوق تخصص عفونی با تأکید براینکه هنوز درمان و واکسن مؤثری برای درمان بیماری کووید۱۹ وجود ندارد، تصریح کرد: در این شرایط آنچه قابل‌اجراست رعایت پروتکل‌های بهداشتی است؛ مواردی همچون رعایت فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک، شست‌وشوی مداوم دست‌ها و عدم حضور در اماکن عمومی تا حد امکان به کاهش شیوع ویروس و به‌تدریج کنترل بیماری کمک می‌کند.
وی به اقدامات بهداشتی در محیط کار مانند ضدعفونی کردن میز کار، رعایت فاصله با ارباب‌رجوع و همکاران، اجتناب از دست دادن و تماس با افراد و اشیای مشکوک اشاره و اظهار کرد: افراد شاغل باید در بدو ورود به منزل قبل از تماس با اعضای خانواده حتماً دست‌ها را با آب و صابون شسته، لباس‌هایشان را تعویض کرده و بعد وارد جمع خانواده شوند، این اقدامات ساده پیشگیرانه می‌تواند باعث کاهش انتقال ویروس کرونا در بین اعضا خانواده، همکاران و جامعه شود.
سهل‌انگاری و آسان‌گیری باعث رکورد زنی ابتلا و مرگ‌ومیر شد
فوق تخصص بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و سرطان با اشاره به اهمیت در نظر گرفتن محدودیت‌هایی در جامعه برای کنترل شیوع بیماری و مقابله با آن، خاطرنشان کرد: در ایام عید با تعطیلی مشاغل و جدی گرفتن محدودیت‌ها از سوی مردم، شاهد کاهش چشمگیر آمار مبتلایان و مرگ‌ومیر در بیمارستان‌ها و تا حدودی کنترل بیماری بودیم، اما متأسفانه با سهل‌انگاری و آسان‌گیری در مورد این بیماری، شاهد اوج‌گیری بیماری و حتی رکورد زنی تعداد مبتلایان و مرگ‌ومیر باشیم.
وی اعمال محدودیت‌ها را در کنترل بیماری در جامعه بسیار مؤثر دانست و یادآور شد: در کشورهایی مانند چین که پروتکل‌های بهداشتی را به‌صورت جدی به اجرا گذاشتند بیماری کنترل شد و هم‌اکنون در بیشتر شهرها چین چندین روز است که هیچ گزارشی از ابتلا به کووید۱۹ نداشته‌اند.
اکنون زمان گرفتن تصمیم‌های بزرگ است
میرزائی با تأکید براینکه وقتی بحرانی پیش می‌آید لازم است تصمیمات اساسی و جدی برای مقابله با بحران گرفته شود، توضیح داد: گاهی حتی مجبور می‌شویم یک شهر یا منطقه را قرنطینه کرده و خیلی از مشاغل را تعطیل کنیم که این تصمیم‌گیری‌های کلان وظیفه مسئولان یک کشور است.
وی با تصریح براینکه حضور در بازارها، پاساژها، خیابان‌گردی‌ها، کافه‌ها، رستوران‌ها و پارک‌ها و تفرجگاه‌ها به ضرر خود افراد و جامعه تمام می‌شود، افزود: اکنون زمان گرفتن تصمیم‌های بزرگ است. وقت آن رسیده که دولت و مسئولین دستور تعطیلی این مشاغل و اماکن را به‌صورت جدی اجرا کنند تا بتوانیم کنترل نسبی این بیماری را در جامعه داشته باشیم.
خودداری از حضور در اجتماعات وظیفه اخلاقی و انسانی ما است
این متخصص عفونی همچنین بر اهمیت همکاری مردم در چنین شرایطی تأکید کرد و گفت: متأسفانه هنوز می‌بینیم که مردم دست فرزندان خود را گرفته و در خیابان‌ها و بازارها مشغول خرید هستند! درحالی‌که شرایط بحرانی است و وظیفه انسانی و اخلاقی ما ایجاب می‌کند که از حضور در اجتماعات برای پیشگیری از شیوع ویروس و قطع زنجیره انسانی آن خودداری کنیم.
این فوق تخصص بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و سرطان با تاکید بر اینکه برای کنترل همه‌گیری کرونا لازم است همه دست‌به‌دست هم دهیم، خاطرنشان کرد: کنترل این بیماری از عهده یک مدیر و مسئول به‌تنهایی برنمی‌آید و مشارکت همه مردم یک کشور لازم است.