مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، صحنه انزوای آمریکا
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این روزها به توافق ماه گذشته با ایران در خصوص اجرای موافقت‌نامه‌های پادمانی مباهات می‌کند و در محافل مختلف بین‌المللی به عنوان دستاورد بزرگ دوره ریاست خود بر این سازمان یاد می‌کند، دیروز (دوشنبه) در سخنرانی افتتاحیه مجمع ابراز امیدواری کرد که توافق با ایران به تقویت همکاری و اعتماد دو طرف منجر شود.
وی که در حضور ۱۷۱ تن از نمایندگان، سفرا و مقامات ارشد کشورهای عضو آژانس سخت می‌گفت توضیح داد که این نهاد بین‌المللی به صورت دائم اجرای تعهدات هسته‌ای ایران را ذیل برجام به شورای حکام گزارش می‌کند.
گروسی افزود: آژانس به راستی‌آزمایی درباره عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده توسط ایران طبق معاهده پادمانی ادامه می‌دهد. همچنین ارزیابی‌ها درباره عدم وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های اعلام نشده ادامه دارد.
مدیر کل آژانس سپس با ژستی غرورآمیز یادآور شد که ماه گذشته با رئیس جمهوری و سایر مقامات ارشد ایران برای پرداختن به پرسش‌های باقی‌مانده و به ویژه حل مساله دسترسی به دو مکان در ایران، رایزنی کرده است.
وی با بیان اینکه «ما درباره مسائل اجرایی پادمانی مورد نظر به توافق رسیدیم» افزود: آژانس سپس طبق پروتکل الحاقی به یکی از دو مکان دسترسی و بازرسان از محیط نمونه برداری کردند که متعاقبا بررسی خواهد شد. وی افزود که دسترسی به مکان دوم نیز برای این ماه برنامه ریزی شده است.
گروسی بر همین اساس از توافق حاصل میان ایران با اژانس استقبال و ابراز امیدواری کرد که این مساله به تقویت همکاری‌های دو طرف منجر شود.
آژانس پیش تر ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت های هسته ای اعلام نشده در مکان هایی در ایران خواند مطرح کرده بود.
با این حال ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ماه گذشته در پایان سفر مدیرکل آژانس به تهران و انجام مذاکرات با مقامات ایران، توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کنند و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به صورت موقت توسط ایران در حال اجراست، ارتقا بخشند.
پس از او، نخست وزیر سوئد که به صورت مجازی در نشست دیروز حضور داشت با ایراد سخنانی تصریح کرد که استکهلم فعالانه از تلاش‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران حمایت می کند.
«استفان لوفن» خاطرنشان ساخت که برجام بخش مهمی از معماری نظام جهانی عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای بشمار می‌رود و برای حفظ امنیت منطقه و جهان ضروری است.
وی همچنین از توافق اخیر ایران با آژانس در خصوص مسائل پادمانی استقبال کرد و از جمهوری اسلامی خواست تا به تعهداتش ذیل برجام بازگردد.
همین موضوع گیری از سوی نماینده فرانسه هم مطرح شد. رئیس کمیسیون انرژی اتمی فرانسه با اعلام حمایت از تلاش‌ها و تعهد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حفظ برجام تصریح کرد که این توافق عنصر کلیدی در نظام عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای به شمار می‌رود و باید حفظ شود.
«فرانسوا ژاک» که به صورت مجازی در مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سخنرانی می‌کرد از توافق اخیر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مسائل پادمانی استقبال کرد و گفت: ایران وفق پروتکل الحاقی دسترسی‌هایی را برای بازرسان آژانس ایجاد کرده است.
وی در عین حال بدون اشاره به تعلل طرف‌های باقی‌مانده در برجام، در خصوص برآورده کردن مزایای وعده داده به ایران در این توافق، از تصمیم ایران برای کاهش تعهداتش ابراز تاسف کرد. وی با بیان این مطلب که وضعیت کنونی پایدار نخواهد ماند، از ایران خواست تا به تعهداتش در این توافق بازگردد.
ایران پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و ناتوانی طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی، گام‌های کاهش تعهدات خود را در بازه زمانی شصت روزه آغاز کرد.
بر این اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای آخرین گام کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
ایران بارها اعلام کرده که اگر سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام تصمیم بگیرند تعهدات خود را مطابق با توافق اجرا کنند، گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران قابل بازگشت خواهد بود.
نماینده آمریکا دیروز با تکرار ادعای حمایت ایران از تروریسم و ایجاد بی ثباتی در منطقه، خواستار افزایش نظارت‌های آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران و لغو برجام شد.
در مقابل رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران در نشست دیروز تصریح کرد که حفظ برجام مسئولیت مشترک کلیه اعضای جامعه بین المللی است.
علی اکبر صالحی که به صورت مجازی در مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سخنرانی می‌کرد گفت: در این زمینه، مسئولیت اتحادیه اروپا به ویژه سه کشور اروپایی به عنوان اعضای برجام از اهمیت بالایی برخوردار است، از جمله اینکه آنها باید تعهدات خود را به طور کامل و موثر اجرا کنند. بنابراین، این توافق فقط زمانی حفظ می شود که مفاد آن به طور متعادل توسط همه طرفین درگیر در آن، اجراء شود.
وی افزود: در نتیجه، ایران چاره دیگری جز اتخاذ رویکرد گام به گام در اجرای بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام برای بازگرداندن تعادل از دست رفته توافق، نداشته و ندارد.
وی در بخش دیگری از سخنانش بر سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا تاخت و با اشاره به تقلای کاخ سفید برای نابود کردن برجام به عنوان یکی از دستاوردهای مهم چندجانبه‌گرایی در چارچوب نظام عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای تصریح کرد که برای صیانت از چندجانبه‌گرایی راهی جز پایان دادن به رفتارهای مخرب آمریکا وجود ندارد.
وی بر همین اساس خاطر نشان کرد که ایران آمادگی خود را برای همکاری با جامعه جهانی اعلام می‌کند تا دیپلماسی و چندجانبه گرایی را به مرکز روابط بین الملل بازگرداند.
به گزارش ایرنا، شصت‌وچهارمین نشست مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز دوشنبه در مرکز بین‌المللی وین با رعایت شیوه‌نامه های بهداشتی گشایش یافت. در این نشست که تا روز جمعه ادامه خواهد داشت نمایندگان، سفرا و مقامات ارشد ۱۷۱ کشور عضو آژانس به صورت فیزیکی و فضای مجازی حضور دارند.
بررسی راهکارهای تقویت فعالیت‌های آژانس در حوزه علوم و ایمنی هسته‌ای و کاربرد موافقتنامه جامع پادمانی در خاورمیانه از موضوعاتی است که در دستور کار این نشست قرار دارد.
شرکت کنندگان همچنین قرار است درباره گزارش سال ۲۰۱۹ آژانس در خصوص همکاری‌های فنی، بودجه و تراز مالی این نهاد بین‌المللی بحث و تبادل نظر کنند.