«هنر برای همه» نه فقط پولدارها
به گزارش تابناک جوان به نقل از صبح نو، سال97 سال سلاطین و لاکچری‌ها بود. سلاطین سکه، ارز و قیر اقتصاد ایران را به تاراج بردند و لاکچری‌ها با پول‌های کثیف‌شان تلاش کردند فرهنگ ایرانی را ملوث کنند. همانطور که موش‌های سکه‌خوار زر و سیم انبار می‌کردند، قطاع‌الطریق هنر و معرفت، پلیدی‌ها را بزک کرده و ناپاکی را عوض پاکیزگی به ما قالب می‌کردند.
واقعیت این است که فرهنگ و اقتصاد آینه یکدیگرند. بادهای زمین اقتصاد، دریای فرهنگ را مواج می‌کند. همین که نرخ ارز بالاگرفت، نوکیسه‌های فراری از وطن که تا دیروز دنبال کنسرت لس‌آنجلسی‌ها در دبی و ارمنستان بودند، به سمت تئاترواره‌ها و شبه کنسرت‌های لاکچری‌ها هجوم بردند. هجوم بردند تا بحران ریشه‌های نداشته‌شان را با «رویال هال» و «سلفی با سلبریتی» جبران کنند. حالا و در پایان دولت مستعجل لاکچری‌ها صحبت از طرحی به میان آمده که هنر را نه در انحصار سرمایه‌سالاران و سرمایه‌داران رانتی که برای همه می‌خواهد. «هنر برای همه» طرح برگزاری کنسرت‌های ارزان‌قیمت است که با ایده محمد معتمدی و همراهی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران ممکن شده است. این کنسرت‌ها از چهارم فروردین 1398 آغاز می‌شود. برای اطلاع از جزئیات این طرح و سازوکار برگزاری کنسرت‌های هنر برای همه با آقای محمد معتمدی گفت‌وگو کردیم. گفت‌وگویی که معتمدی در آن بارها تأکید کرد که قصدش از این طرح صدقه دادن به مردم نبوده است.
چه شد که به ایده کنسرت‌های هنر برای همه رسیدید؟
طی سال‌های اخیر همیشه یک بخشی از پیام‌هایی که به من می‌رسید، چه پیام‌های حضوری چه پیام‌هایی که از طریق فضای مجازی به دستم می‌رسید، حاوی این مضمون بود که ما دوست داریم در کنسرت‌های شما شرکت کنیم، اما امکانات مالی‌اش برای ما فراهم نیست. مخصوصاً امسال به خاطر شرایط خاص اقتصادی که به کشور ما تحمیل شده این جنس پیام‌ها افزایش پیدا کرده بود. ما با طرح هنر برای همه در واقع خواستیم با یک تیر دو‌نشان بزنیم. هم خواستیم با این کنسرت‌های ارزان‌قیمت به نحوی سهمی در افزایش نشاط عمومی و روحیه امید اجتماعی داشته باشیم و هم امکان حضور را برای بسیاری از کسانی که به خاطر محدودیت‌های اقتصادی نمی‌توانستند در کنسرت‌های دلخواه‌شان شرکت کنند، فراهم کنیم.
هنر برای همه یک جور کنسرت خیریه است؟
خیر، اصلا این‌طور نیست. ما خواستیم فضایی فراهم کنیم که «همه» بتوانند شرکت کنند. اعم از پولدار و غیرپولدار. من قبلا یک تجربه در برگزاری کنسرت رایگان خیابانی داشتم. از جهاتی تجربه خیلی خوبی بود؛ اما دو مشکل عمده داشت؛ یکی این که لفظ رایگان خیلی در شأن مردم ما نیست.
دوم این که کیفیت صدا در یک محیط وسیع با امکانات موجود صدابرداری چندان مطلوب نیست. این شد که ما تصمیم گرفتیم کنسرتی درون یک سالن برگزار کنیم، اما با بهای پایین بلیت که همه بتوانند تهیه کنند. که خوشبختانه تا الان هم استقبال شده است.
بعضی از کاربران گفته بودند سایتی که عامل فروش بلیت‌های این کنسرت بود فیلتر بوده است، ماجرا چه بوده؟
کل فروش ما سه ساعت طول کشید. الان که با هم صحبت می‌کنیم (ساعت18 روز شنبه) بلیت هر دو روز به پایان رسیده و به‌طور کامل فروش رفته است. این مشکلی که شما اشاره می‌کنید بابت ترافیک بالای سایت در یک ساعت اول فروش به وجود آمده بود.
سایت فیلتر نبوده است. من اطلاعات دقیق فنی ندارم، اما اجمالا مشکل پیش آمده به خاطر مراجعه گسترده مردم به سایت بوده است که هم در ورود به سایت و هم در اتصال به درگاه بانک مشکلاتی را ایجاد کرده که خیلی زود هم برطرف شده است.
این که می‌فرمایید بلیت‌های کنسرت تمام شده است یعنی امکان تمدید در روزهای بیشتر وجود ندارد؟
من همین امروز پردیس تئاتر بودم. با دوستان صحبت کردیم که اگر امکانش وجود داشته باشد تعداد شب‌های اجرا را تمدید کنیم، اما به خاطر این که برنامه‌هایی از قبل در پردیس تئاتر هماهنگ شده است، مسوولان پردیس موقعیت‌سنجی و زمان‌سنجی می‌کنند تا ببینند چطور می‌شود شرایط تمدید را فراهم کرد.
سازوکار مالی برگزاری کنسرت چیست؟ شما از سود خودتان چشم‌پوشی کردید؟
به هرحال هر کنسرتی که می‌خواهد روی صحنه بیاید مجموعه‌ای از هزینه‌ها را به‌دنبال دارد. همین که بخواهد چراغ سالن روشن شود هزینه دارد تا تبلیغات محیطی و نیروی انسانی سالن، نوازنده‌ها و همه هزینه‌هایی که برای برگزاری یک کنسرت مورد نیاز است. مخصوصاً هزینه سالن که بسیار بالاست. ما تلاش کردیم در همه بخش‌ها این هزینه‌ها را کاهش دهیم. مثلا برای سالن سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران نهایت همکاری را با ما داشتند و سالن را با کمترین هزینه ممکن در اختیار ما گذاشتند. بنده هم از بخشی از سود یک فصل کاری خودم صرف‌نظر کردم.
در واقع می‌خواهم بدانم چقدر امکان ادامه چنین کنسرت‌ها برای شما یا هنرمندان دیگر وجود دارد؟
بدیهی است که هیچ هنرمندی نمی تواند به شکل مداوم و همیشگی چنین کنسرت‌هایی را برگزار کند. اگر من بگویم هیچ درآمدی نمی‌خواهم و فقط می‌خواهم برای مردم کنسرت برگزار کنم دروغ گفته‌ام. این یک شعار توخالی است. ما قصدمان صدقه دادن به مردم نیست. اصلا بحث ازخودگذشتگی هم نیست. اتفاقا مردم باید بدانند همین کنسرتی که بلیتش را می‌خرند و برایش پول می‌پردازند هم موجب درآمدزایی برای برگزارکنندگان و هنرمندان می‌شود. اما این درآمد به اندازه درآمد همیشگی و مرسوم نیست و خیلی کمتر است. در این طرح هنرمندان متحمل هیچ نوع ضرر مالی نمی‌شوند. با حمایت سازمان فرهنگی و هنری و حامی مالی که تبلیغات کار را به عهده گرفته این کنسرت‌ها، کنسرت‌هایی با سود کم خواهند بود. در طرحی که من مطرح کردم پیش‌بینی شده که هر هنرمندی در یک سال تنها یک بار در این کنسرت‌ها حضور پیدا کند. حالا این یک بار می‌تواند یک شب یا دو سانس باشد یا چند روز و چند اجرا. این دیگر بستگی به نظر هر هنرمندی دارد. اگر یک هنرمند 100سانس یا 50سانس در سال اجرا می‌رود یک بار هم در این طرح و در یک سالنی که در جنوب شهر هم هست اجرا کند تا امکان دسترسی به کنسرت‌ها برای همه مخاطبان فراهم شود.
سالن پردیس تئاتر سالن بسیار خوبی است. اما طبعاً این سالن برای تئاتر بهینه شده است. فکر می‌کنید برای برگزاری کنسرت از نظر صدا مناسب باشد؟
سالن پردیس تئاتر یک سالن شیک و مردن است و کاملا برای برگزاری کنسرت مناسب است. کلا سالن‌هایی که برای تئاتر ساخته می‌شود مانند «تالار وحدت»، طبیعتاً برای موسیقی هم مناسب هستند. اینقدر که تئاتر به امکانات گسترده احتیاج دارد موسیقی نیاز ندارد. حکایت «چون که صد آمد نود هم پیش ماست» است.