آمارهای منتشر شده از سوی سازمان ثبت احوال کشور درباره مرگ و میر نشان از این دارد که هر ساله میزان فوتیها در میان مردان بیشتر از زنان است و یا به عبارت دیگر زنان بیشتر از مردان عمر میکنند.
این آمارها موجب شد تا آمار مرگ و میر ایران در ۵ سال اخیر را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس آمارهای منتشره در سال ۹۸، ۳۹۴ هزار و ۱۳ سند فوتی ثبت شده که از میان آن ۲۲۳ هزار و ۲۰۵ مرد و ۱۷۰ هزار و ۸۰۸ زن بوده است.
در سال ۹۷ نیز ۳۷۵ هزار و ۶۲۰ مورد مرگ و میر ثبت شده است که ۲۱۰ هزار و ۶۱۱ مورد آن مرد و ۱۶۵ هزار و ۹ مورد آن زن بوده است، همچنین در سال ۹۶، ۳۷۴ هزار و ۳۴۰ فوتی ثبت شده که ۲۰۹ هزار و ۴۳۴ مورد آن مرد و ۱۶۴ هزار و ۹۰۶ مورد آن زن بوده است.
در سال ۹۵ در مجموع ۳۶۷ هزار و ۳۶ فوتی ثبت شده است که از میان این آمار ۲۰۶ هزار و ۵۶۸ مرد و ۱۶۰ هزار و ۴۶۸ زن فوت شدهاند، همچنین در سال ۹۴، ۳۶۰ هزار و ۹۹۷ سند فوتی ثبت شده که ۲۰۳ هزار و ۴۶۱ مورد آن مرد و ۱۵۷ هزار و ۵۳۶ مورد آن زن بوده است.
حالا با مشاهده این آمارها شما متوجه خواهید شد که میزان مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان است و این موضوع ممکن است این سوال را ایجاد کند که چرا میزان عمر در خانمها بیشتر از مردان است؟ و چه عواملی سبب میشود که زنان عمر طولانیتری از مردان داشته باشند؟
درخصوص این موضوع جعفر بای آسیب شناس و جامعه شناس، اظهار کرد: زن و مرد مکمل یکدیگر هستند، به همین دلیل این دو موجود ضمن تفاوتهای خود، متشابه و مکمل هستند و از برابری حقوق و تواناییهایی نیز برخوردارند.
او با اشاره به اینکه مردان بیشتر در معرض خطرات و سختیها هستند، گفت: مردان باید آستانه مقاومتشان بیشتر باشد و در برابر سختیهای جامعه قویتر و توانمندتر ظاهر شوند.
بای ادامه داد: به دلیل اینکه مردان در معرض خطرات بیشتری هستند، مرگ و میر در آنان نیز بیشتر خواهد بود، البته به هنگام ولادت به ازای هر ۱۰۰ دختر، ۱۰۴ پسر متولد میشود.
این جامعه شناس افرود: معشیت منزل و اقتصاد خانه بر عهده آقایان است و به دلیل شرایط بحران و بلایی که در جامعه حضور دارد، فشار بر مردان بیشتر است.
او با اشاره به مسئولیت مردان در جامعه مطرح کرد: تفاوت جنسیتی بین زن و مرد یک اصل اساسی و تعیین کننده در شرح وظایف و مسئولیت آنها است و به دلیل اینکه مردان بیشتر در معرض خطر هستند، آمار مرگ و میر در مردان افزایش پیدا میکند.
بای تصریح کرد: نحوه تعامل مردان با مشکلات با زنان متفاوت است، مردان بیشتر مشکلات خود را به درون خود میریزند و این سبب میشود که اثرات تخریبی زیادی برای مردان داشته باشد.
همچنین سید شهرام علیزاده روانشناس در این باره، اظهار کرد: فارغ از دلایلی همچون استفاده بیشتر از سیگار، خطر کردن بیشتر و فعالیت فیزیکی سختتر آقایان که سبب کاهش طول عمر آنها میشود؛ عدم بروز احساسات و گفتوگوی حداقلی آنها در مورد هیجانات نیز یکی از علل مهم طول عمر کوتاه آقایان به شمار میآید.
او در ادامه بیان کرد: احساس تنهایی یک حس ناخوشایند است و در اکثر مواقع این ما را آزار میدهد، افزایش احساس تنهایی میتواند افسردگی و اضطراب و دیگر اختلالات روانی را در پی داشته باشد. طبق تحقیقات انجام شده افراد اجتماعی تر معمولا شادتر هستند، همچنین هنگامی که ما با دیگران ارتباط برقرار میکنیم، اعتمادبهنفس و احساس ارزشمندی بیشتری را تجربه میکنیم.
این روانشناس با اشاره بر اینکه قرار گرفتن مردان در جمع دوستان نسبت به زنان به مراتب کمتر است، گفت: همین مسأله موجب میشود تا مردان از جمع فاصله گیرند و به تنهایی خود پناه ببرند. حضور در جمع دوستان خطر مرگ را به طور چشمگیری کاهش میدهد، چرا که فرد میتواند با در میان گذاشتن ترس و نگرانیهای خود از میزان آنها کاسته و احساس حمایت قابل توجهی را از جانب دوستان خود دریافت کند.
او افزود: زنان بسیار راحتتر از مردان با یکدیگر صحبت میکنند و احساسات خود را به اشتراک میگذارند، همین ویژگی باعث میشود تا با دریافت توجه و حمایت از جانب اطرافیان شادابتر و سرزندهتر از مردان به زندگی ادامه دهند.
علیزاده بیان کرد: از طرفی زنان بیش از مردان به فکر سلامتی خود هستند و به پزشک مراجعه میکنند. این در حالی است که مردان در مقایسه با زنان با احتمال بیشتری علائم پزشکی را در نظر نمیگیرند و در مراجعه به پزشک مقاومت بیشتری نشان میدهند.
در کنار ویژگیهای ژنتیکی که از نظر پزشکی تأیید شده است، زنان سیستم ایمنی قوی تری دارند، اما سایر عوامل انسانی همچون مصرف دخانیات، کار سنگین و غیره در مردان سبب افزایش مرگ و میر آنان شده است، بنابراین کاهش این آمار نیازمند یک برنامه نوین و راهبردی است که ما بتوانیم عوامل خطر سلامت مردان ایرانی را شناسایی کند.