روش‌های نوین اشتغال‌زایی را امتحان کنید
رهبر معظم انقلاب در سال ۹۷ بر پایه‌گذاری سنگ بناهای علمی بزرگ در بحبوحه مشکلات اقتصادی تأکید فرمودند.
رهبری در جلساتی با محققان کشورمان اظهار داشتند که شتاب حرکت علمی کشور نباید کاهش یابد یا متوقف شود، بلکه این شتاب باید برای سال‌های طولانی و تا رسیدن به نقطه اوج علمی حفظ و تقویت شود.
ایشان فرمودند: اگر اندکی از کاروان حرکت علمی دنیا عقب بمانیم، دیگر به این کاروان و قله های علمی نخواهیم رسید، بنابراین هیچ‌گونه توقفی در زمینه حرکت علمی نباید ایجاد شود.
در همین راستا، محققان کشورمان در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان برای پیشرفت علم و فناوری کشور و به تبع آن خدمت به بهبود زندگی مردم و اقتصاد کشور فعالیت‌هایی را صورت دادند که هر کدام از این فعالیت‌ها گامی به سوی رفاه مردم بوده است.
بانوان محقق کشورمان هم برای خدمت به مردم کم نگذاشته‌اند و در هر شرکت دانش‌بنیان تعداد زیادی از بانوان در حال انجام امور تحقیق و توسعه هستند، حتی بانوان محقق ایرانی مدیریت برخی شرکت‌های دانش‌بنیان را برعهده دارند.
در این زمینه با یکی از زنان موفق کشور در حوزه فناوری‌های پزشکی گفت‌وگو کردیم.
صدیقه مرجانه حجازی محقق ایرانی ۵۲ ساله است که یک شرکت دانش‌بنیان را اداره می‌کند و داوری یکی از مجلات علمی معتبر آمریکایی را هم برعهده دارد.
فارس: شرکت دانش‌بنیان شما در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کند؟
حجازی: شرکت ما شرکت تولید لوازم پزشکی و تحقیقاتی هایتک در حوزه اپتیک و لیزر است.دستگاه تصویربرداری حیوانی، نخستین دستگاهی بود که ما ساختیم.
این دستگاه به منظور بررسی توزیع داروها و مواد دارویی و تشخیص اولیه سرطان در نمونه‌های حیوانی طراحی و ساخته شده که دارای بخش‌های الکترونیکی و مکانیکی است. حیوان مورد نظر پس از بیهوشی وارد دستگاه می‌شود و با تزریق دارو به بدن حیوان، فیلتر چرخان دستگاه حول حیوان به گردش در می‌آید و با گرفتن تصاویر سه بعدی نحوه توزیع دارو در بدن حیوان را نشان می‌هد.
زمانی که قرار است دارویی به بازار عرضه شود برای تست عملکرد آن نیاز به انجام یکسری آزمایشاتی در فاز حیوانی است که این تست‌ها از طریق این دستگاه قابل اجراست.
فارس: در چه سالی؟
حجازی: شرکت ما از سال 1388 با تمرکز فعالیت‌های خود بر روی فناوری تصویربرداری با استفاده از نور لیزر توانسته دستاوردهای گسترده‌ای کسب کند.
همچنین محققان ما با تکیه بر این فعالیت‌های علمی مقالات متعددی را در مجلات و کنفرانس‌ها منتشر کرده‌اند. ماحصل این کوشش‌ها به ساخت دستگاه تصویر برداری مولکولی فلئوروسنت منجر شده است.
فارس: پس از آن شرکت شما چه فعالیت‌هایی انجام داد؟
حجازی: ساخت دستگاه تصویربرداری حیوانی منجر به ثبت یک پتنت شد، دستگاه برش فلئورسنت که در شرکت ما ساخته شده است، موفق به کسب مدرک CE (استاندارد اروپا) و ثبت اختراع جهانی شده است. این دستگاه در بیستمین جشنواره تحقیقات علوم پزشکی رازی رتبه سوم را از آن خود کرد.
این مسائل سبب شد که تکنولوژی اولیه آن وارد شود و سپس بر این اساس سعی کردیم دستگاه کوچک‌تری بسازیم که قابلیت بهره‌برداری بیشتری داشته باشد.
در ابتدا دستگاه تصویربرداری سه بعدی را ساختیم و دستگاه بعدی باز هم دستگاه تصویربرداری حیوانی بود که به صورت دو بعدی اطلاعات ارائه می‌داد که خوشبختانه مورد توجه محققان مراکز تحقیقاتی قرار گرفت و این دستگاه در حال حاضر در ۵ مرکز تحقیقاتی نصب شده است.
* محصول موردنیاز مردم بدون مشتری نمی‌ماند
فارس: برخی تولیدکنندگان در بازارسازی با مشکل روبه رو هستند و برای فروش تولیدات‌شان موانعی دارند، شما از چه راهکاری برای فروش محصولات‌تان استفاده کردید؟
حجازی: تمام دستگاه‌هایی که ما در بخش پزشکی می‌سازیم، سفارش یک حوزه است، یعنی ما نیازی را در یک حوزه مورد بررسی قرار می‌دهیم و بر اساس نیازها سفارشات را تولید می‌کنیم به طور مثال نیازهای کشور را در حوزه بیمارستانی در مقطعی مورد بررسی قرار می‌دهیم و براساس نیازی که در بازار است دستگاه را می‌سازیم به همین دلیل محصول ما قبل از اتمام مراحل تولید مشتری خود را دارد.
این دستگاه هم قابل استفاده برای محققان حوزه‌های علوم پایه، بیوشیمی و ایمونولوژی است.
ما حتی برای صادرات محصولات‌مان در حال برنامه‌ریزی هستیم و با کشورهای دیگر هم مذاکره کرده‌ایم.
* کشورهای خارجی از محصولات ما استقبال می‌کنند
فارس: به چه کشورهایی صادرات محصول داشته‌اید؟
حجازی: محصولاتی را به کشورهای آمریکای جنوبی صادر کردیم و کشورهایی مانند کره جنوبی هم خواهان محصول ما هستند.
فارس: آیا کشورهای دیگر از محصول ایرانی استقبال می‌کنند؟
حجازی: ما تا به حال برای صادرات مشکلی نداشتیم و کشورهای دیگر از محصول ما استقبال کرده‌اند؛ قرار است بجز کشورهای آمریکای جنوبی و کره با کشورهای دیگری نیز مذاکره کنیم.
فارس: شما به عنوان یک خانم برای مدیریت یک شرکت که کارهای صادراتی هم انجام می‌دهید، مشکلی ندارید؟
حجازی: من هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستم که هم تدریس دارم و هم کارهای تحقیقاتی انجام می‌دهم. شرکت ما نیز در مرکز رشد بیمارستان امام خمینی(ره) مستقر است و با پزشکان ارتباط داریم و پروژه‌های مشترکی را با پزشکان مختلف انجام دادیم، به همین دلیل با کار ما آشنا هستند و به ما پیشنهاد می‌دهند تا دستگاه‌های موردنیازشان را بسازیم.
به همین دلیل پروسه بازارسازی هم برای ما روند کوتاه‌تری دارد، مثلا در حال حاضر دستگاهی را به سفارش یکی از بخش‌های بیمارستان امام خمینی(ره) ساخته‌ایم. ساخت دستگاه‌ها نیز به وسیله فارغ‌التحصیلان دانشگاه علوم پزشکی انجام می‌شود که در شرکت دانش بنیان ما فعالیت می‌کنند و پروژه‌های‌شان را در راستای محصولاتی که نیاز کشور را برطرف می‌کند، انجام می‌دهند که این فارغ‌التحصیلان از این طریق وارد بحث تحقیق و توسعه کشور می‌شوند.
* کیفیت برتر دستگاه ایرانی نسبت به خارجی
فارس: خانم یا آقا بودن نیروها در پذیرش آن‌ها تفاوتی ندارد؟
حجازی: بین فارغ‌التحصیلان خانم و آقا برای پذیرش تفاوتی نداریم ولی در بخش سخت‌افزاری بیشتر آقایان در این زمینه فعال هستند، اما در بخش تحقیق و توسعه ما خانم‌ها نیز فعالیت می‌کنند.
یکی از دستگاه‌های ما در دو ماه با فعالیت و تحقیقات دانشجویان ساخته شد و در بیش از پنج شهرستان نصب شده که متخصصان اعلام کردند کیفیت این دستگاه از کیفیت دستگاه‌های خارجی نیز بیشتر است و پزشکان نمونه محصول ما را به یکدیگر معرفی می‌کنند که از این طریق محصولات ما به خوبی به فروش می‌رسد و اینها کار نیروهای جوان ماست که در شرکت فعالیت می‌کنند.
* دانشجویان به دنبال کشف راه‌های جدید باشند
فارس: برخی از نیروهای جوان می‌گویند راه ها بسته است، به نظر شما جوانان برای موفقیت چه باید بکنند؟
حجازی: من تدریس هم می‌کنم و در رابطه با این مسائل با دانشجویان در کلاس بحث می‌کنم، یکی از مشکلاتی که دانشجویان دارند این است که به دنبال ایجاد انگیزه برای کشف راه‌های جدید نیستند و منتظرند درِ یک اداره دولتی باز شود تا اینها استخدام شوند و به فرمت سال‌ها پیش به دنبال شغل هستند.
برخی جوانان به دنبال این نیستند که ریسک کنند و توانایی‌های خود را در بخش‌های دانشگاهی بروز دهند و وارد بحث‌های دانش بنیان نمی‌شوند.
می‌گویند امکان دارد در فلان اداره استخدام شوم و به همین دلیل خودشان شغلی را راه‌اندازی نمی‌کنند، هنوز فرهنگ جوانان ما مبتنی بر این است که در ادارات استخدام شوند، ولو اینکه به عنوان یک کارمند ساده کار کنند، اما درهای شرکت‌های دانش بنیان در حال حاضر برای نیروهای جوان باز است. اما خودشان نمی‌خواهند وارد این مبحث شوند.
البته شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌هایی نیستند که طبق یک روال کار کنند. ما روزهای سخت زیاد داشتیم تا به این مسئله رسیدیم که امسال سوددهی داشتیم.
* جوانان ریسک کارآفرینی را بپذیرند
فارس: با وجود این تجربیات توصیه شما به جوانان چیست؟
حجازی: ما روزهایی را سپری کردیم که هیچ بودجه‌ای نداشتیم و روزهایی هم داشتیم که از بودجه خوبی برخوردار بودیم و دانشجویان و محققان ما که در آن زمان تحمل کردند حالا نتیجه زحمات‌شان را می بینند.
اما برخی دانشجویان نمی‌خواهند وارد بخش ریسک شوند و روش‌های نوین اشتغال‌زایی را امتحان نمی‌کنند، هنوز در فکر اشتغال به روش سال‌ها پیش هستند در حالی‌که باید تفکر جدید را با ریسک بپذیرند.
* درهای علم باز است؛ می‌توانیم علم را از کشورهای دیگر بیاموزیم و برای رفاه مردم خودمان به کار گیریم
فارس: نظر شما راجع به استفاده از دانش سایر کشورها چیست؟
حجازی: برای ما لازم است که بتوانیم از دانش سایر کشورها استفاده کنیم، پیشنهاد می‌کنم دانشجویان به کشورهای دیگر بروند و علم کشورهای پیشرفته را بیاموزند ولی بازگردند و آموخته‌های‌شان را برای رفاه هموطنان خودمان به کار بگیرند.
درها باز است و جوانان علاقمند به درس و تحقیق می‌توانند به کشورهای دیگر رفته، تکنولوژی روز را یاد بگیرند و برای خدمت به کشور خودمان استفاده کنند.
نباید درهای علم بسته باشد، ما در لبه دانش قرار داریم و دانشجویان‌مان می‌تواند علم را بیاموزند و در داخل در شرکت‌های دانش‌بنیان کار کنند.
* علم ما از کشورهای دیگر عقب نیست
فارس: وضعیت علمی کشور را در حال حاضر چطور می‌بینید؟
حجازی: ما محدودیت‌هایی از نظر مشکلات ارزی و اقتصادی داریم که به همین دلیل نمی‌توانیم با کشورهای دیگر تبادل علمی زیادی داشته باشیم، حتی شرکت در کنگره‌ها نیز برایمان دشوار است اما از نظر علمی سعی کردیم خودمان را روی مرز علم و فناوری نگه داریم.
از طریق ارتباطی که با محققان کشورهای دیگر داریم به علم سایر کشورها نیز واقف هستیم و از این نظر کشورهای دیگر حتی کشورهای اروپایی عقب نیستیم.
منبع: فارس