بانک‌ها و روی دیگر سکه
با افزایش قیمت سکه در مدت اخیر، صحبت‌هایی مطرح شد که "بورس کالا به بازار فیزیکی سکه در زمینه افزایش قیمت سکه جهت می‌دهد و بانک‌ها و خزانه‌ها نیز سکه را می‌خرند و قیمت را افزایش می‌دهند".
در نهایت همین موضوع باعث شد معامله گواهی سکه در بورس کالا برای حدود سه روز متوقف شود. در پی طرح این موضوع، معاون بورس کالای ایران با تاکید بر اینکه بانک‌ها و خزانه‌های بورس کالا هیچ دخالتی در روند معاملات سکه ندارند، به ایسنا گفت که در واقع بانک‌ها فقط انباردار و خزانه‌دار سکه‌ها هستند و خرید و فروشی در بازار انجام نمی‌دهند.
بانک‌ها تنها انباردار سکه طلا هستند
علاوه براین، از آنجاکه سازمان بورس و اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۹۴ و برای افزایش ایجاد شفافیت و امنیت معاملات سکه، معاملات گواهی سکه در سیستم معاملات را راه‌اندازی کرده و سکه در انبار بورس کالای ایران واقع در خزانه‌داری بانک‌های رفاه کارگران، صادرات، ملت و سامان که در بورس کالا گواهی سپرده صادر می‌کنند، نگهداری می‌شود، مدیران عامل کارگزاری این بانک‌ها نیز توضیحاتی درباره نقش بانک‌ها در معاملات گواهی سپرده سکه ارائه کردند.
براین اساس، طبق آنچه مسئولان بانکی تاکید دارند "بانک‌ها در معاملات گواهی سپرده سکه و طلا و نوسانات قیمتی آن به خصوص افزایش قیمت نقشی ندارند و فقط عاملی برای انبار کردن سکه‌ها در خزانه‌های خود هستند".
به گفته مدیر عامل کارگزاری بانک رفاه کارگران، بانک‌ها در معاملات گواهی سپرده سکه شرایط نقدشوندگی، ایجاد شفافیت و تکمیل زنجیره خدمات رسانی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه را فراهم می‌کنند.
بانک ملت نیز در این زمینه توضیح داد که نماد سکه موجود در تابلوی بازار به نام یک بانک به هیچ وجه به معنای مالکیت آن‌ها توسط بانک‌ها نیست بلکه به معنای بانک محل انبارداری اصل سکه‌های طلاست؛ بنابراین بانک‌ها نقشی در خرید سکه فیزیکی از بازار طلا و یا فروش آن در بورس نداشته و نمی‌توانند در کنترل قیمت و یا افزایش آن نقش موثری ایفا کنند.
مدیر عامل بانک صادرات هم درباره نقش بانک‌ها در معاملات گواهی سپرده طلا تصریح کرد که که بانک‌ها در این معاملات نقش عامل دارند و با همکاری بانک مرکزی برای کنترل بازار سکه از گواهی سپرده استفاده می‌کنند.
دلیل اختلاف قیمت سکه در بورس نسبت به بازار فیزیکی
همچنین از آنجا که متقاضیان دریافت گواهی این معاملات باید به همراه سکه، مدارک شناسایی را نیز به خزانه چهار بانک ذکر شده ارائه دهند، در نهایت گواهی سپرده سکه طلا بیانگر مالکیت کالای سپرده شده است و این کالا (سکه) به انبار داده می‌شود و مردم در قبال آن رسید انبار را دریافت می‌کنند که در این زمینه باید اصالت کالا تایید شود و این اصالت از طریق نوع تمام بهار، عیار ۹۰ درصدی و وزن ۸.۱۳۳ طلا گرمی سکه تعیین و تایید می‌شود.
لذا یک ابهام دیگر در این زمینه، اختلاف قیمت سکه در بورس نسبت به بازار فیزیکی بود که مسئولان بانکی دلیل افزایش قیمت سکه در بورس کالا را متاثر از عواملی همچون اشتیاق خرید موجود در بازار فیزیکی و نشان دادن افزایش قیمت در بورس کالا به دلیل عدم پاسخگویی عرضه و انتظارات بازار برای روز آینده می‌دانند که براساس اعلام مدیر عامل کارگزاری بانک رفاه کارگران عامل تاثیرگذار بر اختلاف قیمت بین بازار فیزیکی و بازار گواهی سپرده سکه، اشتیاق خریدی است که در بازار فیزیکی وجود دارد و به دلیل عدم پاسخگویی عرضه، این افزایش قیمت در بورس خودش را نشان می‌دهد.
در این زمینه، مدیر عامل کارگزاری بانک صادرات گفت که این امر به دلیل انتظارات بازار برای روز آینده است، زیرا معاملات سکه در بازار آزاد از صبح تا شب ادامه دارد اما در بورس کالا دو تا سه ساعت به این موضوع اختصاص پیدا می‌کند و در آغاز معاملات در بورس کالا، این بازار قیمت و معاملات آتی را هم می‌بیند که موجب افزایش نرخ سکه می‌شود و در کاهش قیمت هم این بازار می‌تواند بیشتر از بازار آزاد در همان روز نسبت به فردا عمل کند.
کاهش اختلاف قیمت سکه بورسی در بازار فیزیکی
در نهایت نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران هم با بیان اینکه برای آنکه نقدینگی از مردم گرفته شود، تصمیم گرفته شد که به تعدادی از بانک‌ها مجوز داده شود تا از مردم سکه بگیرند و در قبال آن اوراق بدهند، توضیح داد که با این عمل، علاوه براینکه این سرمایه دست خودشان (بانک) و سکه هم باقی می‌ماند، سکه به مردم تحویل داده نمی‌شود و به جای آن اوراق تحویل مردم می‌دهند.
اکنون اتفاقی که به زعم دست‌اندرکاران بازار افتاده این است که مقداری نقدینگی از بازار جمع شده تا در آینده التهابی شکل نگیرد اما تورم سکه کاهش نیافته و لازم است در این باره تدبیر اساسی اتخاذ شود تا از روند صعودی این کالای سرمایه‌ای و تاثیرگذار جلوگیری شود.