زوایای مبهمی از ویروس کرونا همچنان وجود دارد

احمد حاجبی، مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، در نشست خبری مجازی با اصحاب رسانه، گفت:طی سه ماه گذشته، جامعه و عموم افراد با اضطراب ناشی از همه گیری کرونا روبرو بودند زیرا این ویروس غیرقابل پیش بینی بود. حتی امروز هم زوایای مبهم ویروس وجود دارد بنابراین انتظار داریم که ترس و نگرانی را در جامعه داشتیم. تاکید دارم که این واکنش‌ها طبیعی هستند و نباید به این واکنش‌ها برچسب بیماری بزنیم.

وی افزود: بخش سلامت روان وزارت بهداشت تلاش کرد، نیاز جامعه را شناسائی کند. بنابراین در چهار زیرساخت فعال شدیم. یکی نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه است که ۲۰۰۰ روانشناس برای رفع آن بکار گرفته شد. دومین زیرساخت استفاده از شاخه‌های استانی صدا و سیما بود. سومین اتفاق سامانه ۴۰۳۰ بود که از روز ۷ اسفند شروع شد.

حاجبی گفت: تا امروز بیش از ۵۰۰ هزار تماس تلفنی از طریق سامانه پاسخ داده شده است. این یک منبع بسیار خوب برای وزارت بهداشت بود تا نیازهای سطح جامعه را شناسایی کند. توسط این سامانه تبعات و نیازهایی با فراز و فرود را شاهد بودیم.

او با اشاره به آمار فوتی‌های کرونا گفت: با بیش از ۷۰۰۰ فوتی که اعلام شده است بازماندگانی زیادی برجای مانده‌اند.

وی ادامه داد: خانواده بازماندگان این افراد نتوانسته‌اند سوگواری کنند و این نگرانی همواره‌ برای متولیان مهم بوده است. بنابراین از ماه گذشته بسته‌های مشاوره سوگ به این خانوداه‌ها داده شد.

حاجبی در خصوص آمار خودکشی و اختلالات روان در دوره کرونا، گفت: آمار شیوع اختلالات در کشور ۲۶.۹ درصد است که ۱۲.۷ درصد آن (یعنی شایع ترین آن) افسردگی است. آخرین آمار خودکشی، فوت ۶ نفر در ۱۰۰ هزار نفر است. نتیجه ما این است که اقدام به خودکشی در اسفند ماه ۹۸ نسبت به سال گذشته ۲۷ درصد کاهش داشته است. این آمار باید تحلیل شود چون ممکن است دلایل زیادی داشته باشد.

وی گفت: آخرین اطلاعاتی که وزارت بهداشت از مصرف مشروبات الکلی دارد ( برمبنای مصرف مواد یا اختلال مصرف مواد) اختلال مصرف مواد دو و یک دهم درصد است. اما آخرین اطلاعات در خصوص مصرف مواد ۵.۴ درصد است. در یک مقطع زمانی بویژه اسفند ماه، باور نادرستی در افراد ایجاد شده بود که گمان می کردند اگر الکل مصرف کنند از کرونا جلوگیری می شود. این در ماه اول بحث کرونا بود که همه گیری های خرد خرد در همه جای کشور بود. در یک ماه گذشته با این اطلاعات روبرو نیستیم.

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، گفت: قانون سلامت روان نوسانات مختلف و بازبینی های مختلفی را طی کرده است. این به عنوان لایحه به هیئت دولت فرستاده شد. بالاخره بعد از اینکه از کمیسیون ها با تغییرات رد شد، اسمش قانون سلامت روان نماند و اسمش حمایت از بیماران اختلال روانی بود. تا آنجا که اطلاع دارم اخر فرودین ماه مجلس رسید آن را به دولت اعلام کرد. بنابراین ما رایزنی هایش را به ذی نفعان بحث داشتیم.

وی افزود: طرح سراج به طور آزمایشی و پایلوت در یک شهرستان انجام میگیرد. طرح سراج قبل از کرونا در جلسه شورای اجتماعی کشور مطرح شد. با یک ملاحظاتی مورد تصویب قرار گرفت. الان سازمان اجتماعی کشور، در حال حمایت از این طرح هستند تا ۱۵ مرکز دیگر به این طرح در سال جاری اضافه می شود. پیش بینی می کنیم تا پایان سال ۹۹ با ۵۰۰ مرکز پیش برویم و سرعت پیشرفت آن را نتیجه پایلوت ها به ما می دهند.

حاجبی بیان کرد: اینکه در جریان قرنطینه خانگی با مشکلات ارتباطی بین اعضای خانواده روبرو خواهیم بود، بدیهی است. ساعات تعامل زیاد در خانواده ها مشکلاتی ایجاد می کند. نباید از واژه خشونت خانگی استفاده کرد چون این اتفاقات در شیوه ارتباط طبیعی است. ما سعی کردیم با دو بسته خدماتی و مشاوره ای این موضوع را پیش ببریم. شاید ۱۲۳ بتواند آمار دقیقی بدهد ولی ما بررسی نکرده ایم.

وی افزود: کاری که برای کادر درمان انجام شد، مشاوره بوسیله دانشگاه های علوم پزشکی بود. بیشتر سعی کردیم از مداخلات غیر داروئی برای کادر درمان استفاده کنیم. اما زیرساخت های دانشگاه ها نوع و بسته های خدمات را تعیین می کردند.

حاجبی اشاره کرد: مشاورین وزارت آموزش و پروش از طریق مجازی در خدمت خانواده های دانش آموزان بودند. این ارتباط در دو منطقه تهران انجام شد.

دانش و آگاهی نسبت به هر مقوله ای استرس را کم کرد. بنابراین ما اقدام به اطلاع رسانی وسیع کردیم. اضطراب حس مبهمی است که افراد به پدیده ناشناخته ابراز می کنند. وزارت بهداشت سهم خود را انجام داد. ما ۲۰۰۰ نفر به علاوه سامانه ۴۰۳۰ را در سطح کشور پخش کردیم.

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، بیان کرد: مشاوره در سوگ یک ماه است که در حال انجام است. شماره افراد و بازماندگان متوفیان وجود دارد، این اطلاعات در اختیار ما قرار می گیرد و اقدامات موردی انجام می شود. ما یک پکیج 5 جلسه ای را برای خانواده ها ارائه میدهیم. اما برخی از خانواده ها علاقه ای به دریافت این خدمات ندارند.

حاجبی در ارتباط با کادر درمان گفت: عمدتا علت افرادی که در تیم درمان هستند و ترماتیزه شده اند، دوری از خانواده و زیادی ساعت کاری بود. برخی افراد باید بعد از انجام کار قرنطینه شوند. یک نگرانی بدیهی هم وجود دارد که فرد خودش مبتلا شود. بنابراین این افراد مستعد فشارها بودند. یکی از بهترین مداخلات برای این افراد گروه درمانی است. این مداخلات انجام شده است و نقشه‌ای برای تمام کشور تعیین شده است.

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به شیوع اختلالات در گروه های سنی 15 تا 64 است، گفت: نباید از واژه اپیدمی وسواس استفاده کنیم. اما نگرانی برای افرادی که اختلال وسواس هم ندارند، بوده است. اما افرادی که زمینه وسواس داشته اند در این شرایط می تواند عامل مضاعفی باشد. این می تواند علائم آنها را نسبت به گذشته تشدید کند.