چگونگی غلبه بر مشکلات رایج گوارشی در روزه‌داری
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، به بررسی علل بروز مشکل و راه‌های درمان آن پرداخته می‌شود.
_ یبوست
یبوست می‌تواند باعث هموروئید (بواسیر) و سوء هاضمه همراه با احساس پری معده شود. دلیل این اتفاق مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نان‌های تهیه شده از آرد سفید (نان لواش و فانتزی) و کاهش مصرف آب و غذاهای حاوی فیبر مانند میوه و سبزی است. برای درمان یبوست باید از مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نان سفید پرهیز کرده و مصرف آب، میوه‌ها، سبزی‌ها استفاده از نان‌های سبوس دار مانند نان سنگک و جو را افزایش دهید.
_ سوء هاضمه و نفخ
مصرف زیاد غذاهای چرب، سرخ کردنی و ادویه دار، غذاهایی مثل تخم مرغ، کلم، عدس، نوشابه‌های قندی گازدار مثل کولاها و یا حبوباتی که قبل از پخت در آب خیسانده نشده باشد، ایجاد نفخ می کنند. برای درمان این مشکل پرهیز از غذاهای چرب و نوشابه‌های گازدار و مصرف غذاهای ساده و آب بجای نوشیدنی های گازدار توصیه می‌شود.
_ افت فشارخون
تعریق زیاد، ضعف، کاهش انرژی، سرگیجه، رنگ پریدگی و حالت غش که ممکن است هنگام بعداز ظهر در ماه مبارک رمضان اتفاق بیفتد از علائم افت فشارخون است که به دلیل مصرف کم مایعات و نمک رخ می‌دهد. می‌توانید با خنک نگه داشتن فرد و افزایش مصرف مایعات و نمک با توجه به وضعیت بیماری قلبی –عروقی فرد این مشکل را برطرف کنید.
_ سردرد
به دلایل مختلفی مانند عادت به کافئین و تنباکو و قطع آن، خستگی و عدم استراحت و خواب کافی به علت فعالیت زیاد، ازدست دادن آب بدن، گرسنگی و افت قند خون یا افت فشارخون سردرد اتفاق می‌افتد. سردردهای میگرنی نیز در این دوران تشدید می شوند، زیرا کاهش قند خون و کم آبی باعث افرایش اسیدهای چرب آزاد خون شده و به طور مستقیم اثر شدیدی بر آزاد سازی کاتکولامین ها در موارد میگرن می‌شود. اما حتی این افراد نیز با راهنمایی و کمک پزشک معالج و ایجاد تغییرات مختصر در مصرف دارو می توانند روزه بگیرند.
برای رفع این مشل می‌توانید موارد زیر را رعایت کنید:
_ نوشیدن آب و مایعات کافی
_ مصرف سبزیجات در وعده سحری
- داشتن خواب و استراحت کافی در طول ماه مبارک رمضان
_ قرار نگرفتن در معرض نور خورشید و در صورتی که مجبور شدید استفاده از کلاه و عینک توصیه می‌شود
_ عدم فعالیت‌های بدنی و ورزشی در معرض نور خورشید
_ ترک یا به حداقل رساندن استعمال سیگار ۱ تا ۲ هفته قبل از ماه مبارک رمضان
_ کاهش مصرف قهوه و چای پررنگ قبل از ماه مبارک رمضان
_ گاهی مصرف یک قرص مسکن در وعده سحری می تواند کمک کننده باشد
_ البته اگر سردرد به علت افت فشارخون بسیار جدی باشد باید روزه را شکست
_ افت قند خون
ضعف، سرگیجه، خستگی، عدم تمرکز، تعریق، لرزش، کاهش فعالیت و قدرت جسمانی، سردرد، طپش قلب از علائم افت قند خون است. علت بروز این مشکل در افراد دیابتی گاهی ممکن است بعلت عدم تنظیم داروهای فرد دیابتیک و از تنظیم خارج شدن قند خون، افت قند خون بطور ناگهانی حادث شده و فرد به کما برود.
اما دلیل این اتفاق در افراد غیر دیابتی مصرف زیاد قندهای ساده در وعده سحر است؛ چون این امر باعث ترشح زیاد انسولین و افت قند در طول روز می‌شود. همچنین عدم مصرف سحری می‌تواند سبب افت شدید قند خون و حتی عدم هوشیاری فرد در طول روز شود. با پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی قندهای ساده در وعده سحری، تنظیم مصرف داروهای کنترل کننده دیابت بر اساس توصیه های پزشک در افراد دیابتیک، مصرف وعده سحری با رژیم غذایی سالم می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
_ گرفتگی عضلات
مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، منیزیوم، سدیم و پتاسیم، مصرف غذاهای چرب در وعده شام یا افطار و یا کم آبی بدن می‌تواند سبب گرفتگی عضلات شود. مصرف غذاهایی که منبع غنی از کلسیم، منیزیوم، سدیم و پتاسیم هستند مانند سیب زمینی، موز، ملون ها، هندوانه، دوغ، سبزی های برگ سبز، آب پرتقال طبیعی، مغزها، گوجه فرنگی، خرما، حبوبات و ... و لبنیات مانند شیر، ماست، پنیر و کشک و همچنین گوشت و پرهیز از غذاهای پرچرب در آخر شب، نوشیدن مایعات (به ویژه آب) به میزان کافی در وعده های سحر، افطار، بین افطار و شام و از زمان شام تا سحر به رفع این معضل کمک خواهد کرد.
_ زخم معده، سوزش سردل، ورم معده و ...
افزایش اسید در معده خالی باعث این عوارض می‌شود. سوزش سردل ابتدا در قسمت فوقانی معده در بالای دنده‌ها شروع شده و تا ناحیه گلو گسترش می‌یابد. غذاهای ادویه دار، نوشابه های گازدار مثل کولا و نیز قهوه این حالت ها را بدتر می‌کند. البته درمان‌هایی برای کاهش سطح اسید معده موجود است، اما بسیار مهم است افرادی که دچار زخم معده یا ناراحتی های گوارشی هستنند باید جهت روزه داری با پزشک معالج خود مشورت کنند.
_ سنگ کلیه
ممکن است در افرادی که مایعات کم مصرف می‌کنند اتفاق افتد و یا در افرادی که سابقه سنگ سازی کلیه دارند، سنگ کلیه به مرور ایجاد شود که ممکن است پس از ایام روزه داری خود را نشان بدهد. بنابراین توصیه می‌شود که روزه گیران مایعات زیاد مصرف کنند.
_ درد مفاصل
افزایش فشار در مفصل زانو هنگام نماز و یا بالا و پایین رفتن از پله ها مخصوصا در افراد سالمند و افرادی که دچار التهاب مفاصل هستند باعث درد، تورم و ناراحتی می شود. مصرف مایعات به میزان ناکافی نیز می‌تواند در بدتر شدن این وضعیت موثر باشد. کم کردن وزن چون زانوها قادر به تحمل وزن اضافی نیستند، ورزش و حفظ تناسب اندام باعث کاهش درد می شود و باعث می شود که فرد راحت تر نماز خود را به جا آورد. مصرف منابع اسید چرب امگا-۳، میوه ها و سبزی ها، ادویه ها، حبوبات و غلات کامل و مصرف آب به میزان حداقل ۸ لیوان در کل وعده های سحری، افطار، شام و شب تا سحر می تواند در بهبود درد مفاصل کمک کننده باشد.