قصه سریال‌های رمضانی چیست؟
در گذشته مناسبت‌هایی مثل ماه رمضان و نوروز از جمله زمان هایی بودند که رقابت های سرسختی بین سازندگان سریال ها در این مناسبت به چشم می‌خورد. به همین دلیل نیز بسیاری از کارگردان ها و تهیه کننده ها و بازیگران در تلاش بودند تا بهترین کارهای خود را در این ایام روانی آنتن تلویزیون کنند. تا جایی که یک سری از این کارگردان‌ها به کارگردان‌های مناسبتی ساز تبدیل شدند و سریال‌هایی را ساختند که با مناسبت مربوطه هماهنگی داشت و فضای ماه رمضان در آن ها دیده می‌شد یا اینکه محوریت روی محتوای مناسب اخلاقی و مناسک ماه رمضان بود و گویی که حال و هوای ماه رمضان داشتند.
سریال «زیر خاکی» به نویسندگی و کارگردانی جلیل سامان و تهیه کنندگی رضا نصیری نیا در ماه رمضان هر شب از شبکه یک سیما پخش می شود.
سریال‌هایی که با مناسبت‌ها همخوانی نداشتند
با گذشت زمان و رشد سریال سازی در تلویزیون دیگر کمتر سریال ها ردی از مناسبت هایی مثل ماه رمضان یا نوروز دارند، یا اینکه سریالی درام در نوروز پخش می شود که این دیگر اوج ساختار شکنی است! مثال های بارز این سریال های ماه رمضان سال ۹۸ هستند، شبکه ۱ در سال گذشته سریال عاشقانه در بستر تاریخ را برای این ایام در نظر گرفت. «از یادها رفته» عنوان سریالی بود که روایتی عاشقانه داشت و گویی که برای مناسبت دیگری ساخته شده بود. شبکه دو سریال «دلدار» که ساخته برادران محمودی بود را پخش کرد و در آن به انتقام و قصه های عاشقانه پرداخته شده بود. اما تنها سریالی که با مضمون ماه رمضان همخوانی داشت، سریال «برادر جان» به نویسندگی سعید نعمت الله بود که در آن داستان برادری و همخونی و مال حلال و حرام را به خوبی نشان داده بود.
** سریال‌های امسال هم با ماه رمضان همخوانی ندارند
امسال بنا است در ماه مبارک رمضان چهار شبکه سریال پخش کنند. شبکه پنج سریال طنز «پدر پسری» محتوای خانوادگی و اجتماعی دارد و درباره یک پسر دانشجو و دغدغه‌های زندگی شخصی و اجتماعی او است. شبکه سه سریال «سرباز» را برای پخش دارد که محوریت آن درباره زندگی یک سرباز ضمن خدمت است. شبکه دو نیز فصل سوم سریال «بچه مهندس» را آماده پخش دارد که آنهم به زندگی کودکان پرورشگاهی می پردازد، اما سریال «زیر خاکی» که قرار است ماه رمضان امسال از شبکه یک سیما پخش شود یکی دیگر از همین سریال ها است که البته از ابتدا قرار نبود تا در ماه رمضان پخش شود.
** سریالی که جایگزین «نون خ» شد
قبل از شیوع کرونا در کشور، قرار بود سریال «زیر خاکی» در ماه رمضان از شبکه سه پخش شود و «نون خ» مهمان شب های رمضانی مردم باشد. اما بعد از کرونا و در حالیکه گروه تصویربرداری نون خ دیگر نتوانستند تولید را ادامه دهند، قرار شد تا این سریال در ۱۷ قسمت و قبل از رمضان از شبکه یک پخش شود و سریال زیر خاکی که برای شبکه سه بود به شبکه یک آمد.
سریالی که با یک حاشیه همراه شد
دقیقا در روزهایی که تیزر این سریال بارها از شبکه های مختلف سیما پخش شد اما حاشیه ای بوجود آمده برای یکی از بازیگران خانم این سریال باعث شد که پخش این سریال تعلیق شود. اما روز گذشته مدیر گروه فیلم و سریال مرکز سیما فیلم اعلام کرد که این سریال در ماه رمضان پخش می شود.
** سه گانه سریال‌های «جلیل سامان» و فعالیت های سازمان مجاهدین خلق
در چند سال گذشته که جلیل سامان برای شبکه سه کارگردانی چند سریال را به عهده داشت مخاطبان نیز به خوبی با فضای سریال های او آشنا شدند. سامان در سریال قبلی خود به نام‌های ارمغان‌تاریکی، پروانه و نفس سه گانه ای از سریال های او بود که فعالیت سازمان مجاهدین خلق را نشان می داد و در خلال آن رابطه عاشقانه بین افرادی که عضو این سازمان بودند برقرار می شد و همین بار درام سریال را بالا برده و مخاطب را با خود همراه می‌کرد. سومین سریال از این سه گانه نفس نام داشت که در ماه رمضان چند سال پیش از شبکه سه پخش شد و باز هم در ادامه بحث عدم همخوانی محتوای سریال با مناسبت ماه رمضان قرار گرفت.
قصه‌ای کمدی در بستر تاریخ/ مردی به دنبال «زیر خاکی»!
سامان برای ماه رمضان امسال سریال زیر خاکی را کارگردانی و نویسندگی کرده است و شواهد می‌گوید که او فضای کاری خود را از قصه زندگی فعالان مجاهدین خلق به سمت سریالی با درون مایه کمدی برده است. مجموعه تلویزیونی «زیرخاکی» کمدی شیرین در بستر تاریخ معاصر و انقلاب است و دوران پهلوی و ساواک را با لحنی متفاوت به تصویر کشیده است و تحولات جامعه را در سال های پایانی دهه ۵۰ نشان می دهد. قصه این مجموعه درباره مردی است که دنبال «زیرخاکی» است و برای یافتن گنج درگیر ماجراهای خنده داری می شود.
** شهرک سینمایی دفاع مقدس یکی از لوکیشن‌ها
«زیرخاکی» از شهرک سینمایی دفاع مقدس کلید خورد و در محله باغ آذری تهران، خانه هایی در مرادآباد، شهرک غزالی ، بیمارستان و کلانتری و پایگاه هوایی شهید لشگری مهرآباد ضبط شده است.
سریالی در دو فصل
این سریال در دو فصل ۲۵ قسمتی ساخته شده است و هر دو فصل در ادامه یکدیگر روایت می شوند. نقش اول مرد سریال زیرخاکی به عهده پژمان جمشیدی و نقش اول زن را ژاله صامتی عهده‌دار است و هادی حجازی‌فر، نادر فلاح، امید روحانی، ایرج سنجری، اصغر نقی‌زاده و... نیز در این سریال ایفای نقش می‌کنند. «زیرخاکی» از آثاری است که سعی دارد بخشی از فرآیندهای اجتماعی کشور را با نگاهی متفاوت روایت کند.
** پژمان جمشیدی و ریسک جلیل سامان
جلیل سامان در این سریال برخلاف تصور نقش اصلی اش را به پژمان جمشیدی سپرده است. فارغ از فوتبالیست بودن وی و حواشی که بعد از آمدنش سمت بازیگری شکل گرفت، جمشیدی بازیگر خوبی است و هرکارگردانی بسته به نوع تفکر خود می تواند بازیگرانش را انتخاب کند. در زیرخاکی نیز سامان ترجیح داده بار طنز سریالش را بر دوش جمشیدی بگذارد. جمشیدی در این سریال چهار گریم دارد که در هر کدام از آنها به یک چهره و فیزیک متفاوت ظاهر شده است.