ضعف زیرساختی، عامل تضعیف آموزش مجازی در دانشگاه ها

موضوع آموزش الکترونیک و مجازی، تجربه سراسری و پررنگی در کشور ما نداشته و به جز تعداد محدودی واحد دانشگاهی الکترونیک، زیرساخت و برنامه ریزی کلانی در این بخش وجود نداشت و همین امر منجر به بروز مشکلات سیستم های آموزشی کشور در یکی دوماهه اخیر شده است.

فارغ از موضوع زیرساخت‌های سخت افزاری که قاعدتاً نیاز به تقویت و پشتیبانی دانشگاه‌ها دارد، یکی از مشکلاتی که با برگزاری کلاس‌های درس مجازی نمود بیشتری یافت مشکل پهنای باند مربوط به کلاسهای برخط و آنلاین است که در صورت تقویت پهنای باند، موضوع آموزش مجازی و راه دور می‌تواند صورت نهادینه به خود گیرد.

از سوی دیگر مشکل اصلی آموزش مجازی برای دانشجویان و سیستم آموزشی، بحث هزینه بر بودن آن است که براین اساس وزارت ارتباطات قول رایگان شدن ترافیک اینترنت را برای بخش آموزش مطرح کرد ولی تا امروز (اول اردیبهشت ماه99) این وعده‌ محقق نشده است، هرچند امروز رییس دانشگاه آزاد ، از رایگان شدن اینترنت این دانشگاه از پایان هفته خبر داد.

نگاهی به وضعیت چند دانشگاه دولتی

در خصوص ارائه اینترنت رایگان چند اپراتور در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی خود، ترافیک مصرفی را برای سه سامانه آموزشی در دانشگاه صنعتی شریف رایگان کرده‌اند اما هنوز چند اپراتور مهم و پرمصرف اقدامی نکرده‌اند. یا در دانشگاه علم و صنعت، خواجه نصیرالدین طوسی و شهید بهشتی نیز وضعیت به همین منوال بوده و تعرفه اینترنت استفاده از وبسایت های آموزش الکترونیک دانشگاه فقط توسط چند اپراتور انجام گرفته است.

همچنین دانشجویان دانشگاه امیرکبیر نیز برای استفاده از کلاس‌های آموزش مجازی از اینترنت همراه استفاده می‌کنند اما تاکنون رایگان نشده است. در دانشگاه تربیت مدرس نیز بر اساس اعلام دبیر کارگروه آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تنها دو اپراتور دسترسی مشترکین خود را به آموزش‌های مجازی رایگان کرده‌اند. همینطور تاکید شده که ارائه این خدمات تنها تا اردیبهشت 99 اجرایی می‌شود. 

بسیاری از دانشجویان کشور همچنان با مشکل هزینه اینترنت مواجه هستند و این نشان می‌دهد همه اپراتورها به ابلاغیه وزارت ارتباطات عمل نکرده‌اند؛ این در حالی است که  ستار هاشمی معاون وزیر ارتباطات در صفحه اینستاگرامی خود نوشته بود: اقدامات لازم برای ارائه ترافیک رایگان در بستر شبکه ملی اطلاعات به جامعه دانشگاهی و اساتید و دانشجویان عملیاتی شد. او همچنین گفته است در راستای گسترش تعاملات با مراکز دانشگاهی و ایفای نقش مدنی خود، باز هم داوطلبانه و با مشارکت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، همکاری با مراکز آموزشی کشور را به منظور شناسایی مشکلات سامانه‌ها و استانداردسازی آن‌ها، پیگیری می‌کنیم. 

عدم دسترسی یکسان دانشجویان به امکانات و فناوری

معاون آموزشی وزارت علوم درباره چالش های آموزش مجازی گفت: با توجه به اینکه دانشجویان و استادان ما از سطح دانش فناوری اطلاعات و یا دسترسی و امکانات یکسان برخوردار نیستند، در این زمینه با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم.

خاکی مطرح کرد: با توجه به اینکه دانشجویان و استادان ما از سطح دانش فناوری اطلاعات و یا دسترسی و امکانات یکسان برخوردار نیستند، در این زمینه با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم ولی در مجموع این امر یک راه حل مطمئن برای بحث آموزش است.

معاون آموزشی وزارت علوم خاطرنشان کرد: اگر دانشجویی در جای دور افتاده باشد یا به گوشی هوشمند یا لپ تاپ دسترسی نداشته باشد و نتواند واحدهای خود را اخذ کند، معاونت آموزشی وزارت علوم یک سری تسهیلات آموزشی برای این دانشجویان در نظر گرفته است که می توان به حذف ترم بدون احتساب در سنوات، حذف تعدادی از دروس اشاره کرد.

وی ادامه داد: همچنین مهمانی دانشجویان در دانشگاه شهر خود سهولت یافته و معرفی به استاد تا دو برابر مجاز شده است.

آموزش الکترونیک ۹۱ درصد دانشجویان و دانش آموزان جهان

علی خاکی صدیق درخصوص توسعه زیرساخت‌های آموزش الکترونیکی در سطح دانشگاه‌های کشور عنوان کرد: بخشهای آموزشی در تمام دنیا در اثر بیماری ویروس کرونا غافلگیر شدند .

وی ادامه داد: یک تجربه جهانی است که طبق آخرین آماری که یونسکو ارائه کرد بیش از ۹۱ درصد دانشجویان و دانش آموزان در دنیا درگیر این مساله هستند و امیدواریم این تجربه باعث شود نظام آموزشی ما یک تحولی در این حوزه داشته باشد.

دانشگاه های الکترونیک مشکلی ندارند

همزمان با آغاز بحران، پیش بینی هایی در وزارت علوم صورت گرفت و حوزه آموزش به دو مساله متمرکز شد، مسئله اول آموزش های غیر حضوری بود که با توجه به دو دهه سابقه ای که برخی از دانشگاه های ما در زمینه آموزش های الکترونیکی بسرعت توانستند خود را با شرایط تطبیق داده و تعداد زیادی دانشجو را پوشش بدهند.

معاون آموزشی وزارت علوم در این باره خاطرنشان کرد: همچنین یک کارگروه آموزش الکترونیکی در وزارت علوم ایجاد شد و با مشاوره هایی که دریافت کردند توانستند در ۵۰ روز گذشته زیرساخت های لازم را ایجاد کرده و آموزش های الکترونیکی را عرضه کنند.

فاطمه کامکار