چگونه پوست دست را از خشک شدن نجات دهیم؟

هدی عین اللهی متخصص پوست، مو و زیبایی درباره رعایت نکات بهداشتی به منظور مقابله با کرونا گفت: رعایت نکات بهداشتی مانند شست‌وشوی دست‌ها برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا امری بسیار مهم است؛ بنابراین به محض تماس دست با سطوح باید آن‌ها را شست.

او افزود: ناگفته نماند فرآورده‌هایی که برای ضدعفونی استفاده می‌شوند هر کدام عوارضی دارند که می‌تواند پوست را دچار مشکلاتی جدی کنند.

عین اللهی تصریح کرد: حتی آب خالی هم خشک‌کننده پوست دست بوده و با افزایش دفعات شست‌وشو، دست‌ها شروع به خشک شدن می‌کنند، حال اگر فراورده‌های شیمیایی مانند وایتکس، الکل و... با دست برخورد داشته باشند باعث حل شدن لایه محافظ دست و موجب خشکی بیشتر پوست خواهند شد.

او ادامه داد: این در حالی است که لایه محافظ سبب محافظت پوست دست می‌شود به گونه‌ای که می‌توانیم دست خود را بدون آنکه دچار آسیب خاصی شود با محیط لمس کنیم.

این متخصص پوست، مو و زیبایی با اشاره به عوارض مصرف زیاد مواد شوینده اظهار کرد: فراورده‌های شیمیایی می‌توانند سبب ایجاد ضعف در نقاط گوناگونی از پوست شوند، این مشکل موجب خشکی، پوسته پوسته شدن، سوزش، خارش، ترک پوستی و... در دست می‌شود.

عین اللهی ادامه داد: اصولا واکنش‌هایی که در تماس با مواد شیمیایی حاصل می‌شود بر دو نوع هستند؛ اول واکنش‌های صرفا تحریکی که در تماس با مواد قلیایی و اسیدی به وجود می‌آید. بیشتر شوینده‌ها، صابون‌ها و... آسیبشان از نوع تحریکی است؛ به این صورت که اگر غلظت آن ماده بیش از مقداری شود یا دفعات کار با آن افزایش یابد مشکلات خودشان را نشان می‌دهد.

او افزود: گاهی اوقات نیز واکنش‌های آلرژیک بروز پیدا می‌کند که این موضوع به تعداد دفعات کار با ماده قلیایی یا اسیدی ارتباط ندارد. البته در هر دو حالت تفاوتی در علائمی که در پوست ایجاد می‌شود وجود نخواهد داشت. در این مواقع است که فرد مجبور می‌شود به پزشک مراجعه کند. نکته اصلی آن است که پزشک نیز از او می‌خواهد به هیچ عنوان از شست‌وشوی دست‌ها غافل نشود و همچنان به توصیه‌های وزارت بهداشت پایبند باشد تا به کرونا مبتلا نشوند.

عین اللهی درباره تاثیر دستکش بر جلوگیری از آسیب به پوست دست‌ها گفت: استفاده از دستکش هنگام برخی کار‌های روزمره برای جلوگیری از وسعت آسیب به دست‌ها موثر خواهد بود و نکته حائز اهمیت دیگر آن است که افراد هر زمان که می‌توانند از مواد چرب‌کننده دست‌ها استفاده کنند. با توجه به تفاوت در شغل افراد و میزان تماس دستشان با سطوح، تعداد دفعات شست‌وشوی دست‌هایشان متفاوت است؛ از این رو بهتر است پس از هربار شستن دست‌ها از مواد چرب‌کننده دست استفاده کنند.

او افزود: ممکن است فردی به دستکش حساسیت داشته باشد که می‌تواند ابتدا دستکش نخی به دست کرده و سپس دستکش پلاستیکی استفاده کند.

خوشبختانه امروزه مرطوب‌کننده‌های متنوعی در سطح بازار وجود دارد. در این میان ما به دنبال مارک خاص، قیمت بالا و مواردی از این دست نیستیم، حتی یک وازلین طبی ساده نیز می‌تواند کار یک مرطوب‌کننده را برای ما انجام دهد. هرچه کرم چرب‌تر باشد کارایی بیشتری خواهد داشت، اما جذب آن نسبت به سایر کرم‌ها دشوارتر خواهد بود از این رو هر فرد بسته به نوع کار خود و میزان تماس دستش با سطوح باید نوع کرم مناسب برای دستش را انتخاب کند.

این متخصص پوست، مو و زیبایی اظهار کرد: افرادی که دستشان تماس بیشتری با سطوح دارد به طور معمول از مرطوب‌کننده‌های سبک‌تر استفاده می‌کنند و افرادی که کمتر به سطوح دست می‌زنند می‌توانند از مرطوب کننده‌های غلیظ‌تر یا چرب‌تر استفاده کنند.

عین اللهی ادامه داد: استفاده از کرم‌هایی که ترجیحا فاقد عطر باشند بهتر است؛ چرا که ممکن است خود عطر و رنگ و بو عاملی برای ایجاد حساسیت باشد. ترجیح می‌دهیم افراد از کرم‌های ساده استفاده کنند. وازلین، کرم‌های اوره ۵ درصد، کرم‌های حاوی نمک طعام دو تا سه درصد و ... را می‌توان مورد استفاده قرار داد.

او افزود: گاهی اوقات نیز این روش‌ها موثر نخواهد بود و پزشک معالج اقدام به تجویز دارو برای بیمار خواهد کرد و رعایت نکات گفته‌شده همزمان با استفاده از دارو اوضاع پوست را رو به بهبودی می‌برد.

این متخصص پوست، مو و زیبایی تصریح کرد: انواع ویروس‌ها قدرت نفوذ در پوستِ دارای عملکرد نرمال را ندارند پوست ما در مقابل ویروس کرونا نقش یک حامل را بازی می‌کند. در واقع پوست اولین سد دفاعی بدن است و میکرو ارگانیسم‌ها مانند میکروب‌ها و ویروس‌ها از پوست سالم عبور نمی‌کنند.

عین اللهی گفت: پوست ما در مقابل ویروس کرونا نقش یک حامل را بازی می‌کند، دست آلوده در صورت تماس با چشم و بینی و دهان، این ویروس را وارد مخاطات می‌کند.

او ادامه داد: بهترین و موثرترین راهکار برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا در خانه ماندن و عدم حضور در تجمعات دانست و افرادی که برای حضور در محل کار و یا انجام کار‌های ضروری از خانه خارج می‌شوند، بهتر است نسبت به شست و شوی دست‌ها با آب و صابون جامد یا مایع به مدت حداقل ۲۰ ثانیه اقدام کنند، به این علت که اهمیت شستن دست‌ها برای مقابله با کرونا بسیار زیاد بوده و افراد با این احتمال که دچار خشکی پوست خواهند شد، انجام مرتب این کار را نباید ترک نکنند.

این متخصص پوست، مو و زیبایی با بیان اینکه افراد با ماندن در خانه خیلی به شست و شوی مرتب دست‌ها نیاز ندارند، گفت: اگر از خانه خارج شدید و یا در تماس با افراد مختلف به ویژه مشکوکین به کرونا بودید، حتما باید دست‌ها را با آب و صابون بشویید و اگر آب و صابون در دسترس نبود از محلو‌های ضدعفونی کننده یا ژل‌های شستشوی دست استفاده شود.

عین اللهی درباره مناسب بودن اتانول ۷۰ تا ۸۰ درصد برای ضدعفونی دست‌ها گفت: برای استفاده از الکل طبی (۹۶ درصد) باید نسبت دوسوم به یک سوم الکل و آب را رعایت کنید، زیرا ترکیب الکل و آب خاصیت ضد عفونی دارد.

او افزود: به هیچ وجه از متانول برای ضد عفونی دست و سطوح استفاده نشود، متانول جذب پوستی داشته و اگر در سطح زیاد بسیار استفاده شود به پوست و حتی ارگان‌های داخلی بدن آسیب می‌رساند؛ بنابراین به منظور ضد عفونی کردن سطوح از ترکیب وایتکس و آب استفاده شود؛ به این صورت که برای سطوح با آلودگی بالا نسبت یک به ۹ و برای منازل نسبت یک به ۴۹ حتما رعایت شود.

عین اللهی خشکی پوست و اگزما را از جمله عوارض پوستی احتمالی ناشی از شستن زیاد دست‌ها با آب و صابون و استفاده از محلول‌های الکل دار دانست و گفت: خشکی پوست با استفاده از وازلین و کرم‌های مرطوب‌کننده درمان می‌شود.

او افزود: اگر خشکی پوست شدید باشد و به سمت اگزما برود، استفاده از پماد اوره اوسرین پنج درصد برای بزرگسالان و سه درصد برای اطفال توصیه می‌شود.

عین اللهی ادامه داد: افرادی که به مواد شوینده و محلول‌های ضد عفونی کننده حساسیت دارند و دچار قرمزی پوست، ورم، خارش و سوزش و حتی تاول در نواحی در تماس با این مواد و محلول‌ها می‌شوند یا حتی اگزمای شدید دارند، بهتر است تحت نظر متخصصان پوست قرار بگیرند و از تجویز پماد‌های ضد التهاب موضعی همچون بتامتازون استفاده کنند.

این متخصص پوست، مو و زیبایی گفت: به منظور جلوگیری از آلودگی دست‌ها به ویروس کرونا هنگام خروج از منزل و خرید و استفاده از عابر بانک و... می‌توان از دستکش‌های لاتکس و نیتریل استفاده کرد. البته ناگفته نماند که ممکن است پوست برخی از افراد که دچار اگزمای شدید هستند به این دستکش‌ها حساسیت داشته باشند، بهتر است زیر این دستکش، از یک دستکش نخی استفاده شود.

عین اللهی با اشاره به نفوذ ویروس کرونا از طریق زخم‌های پوستی به داخل بدن اظهار کرد: ویروس کرونا با گذشت چند ساعت تا چند روز از بین خواهد رفت، اما ممکن است در این مدت دست با چشم و بینی و دهان تماس پیدا کند؛ بنابراین شست و شوی درست و ۲۰ ثانیه‌ای دست‌ها و پرهیز از وسواسی بودن باید حتما رعایت شود.

او افزود: اسپری کردن محلول‌های الکلی روی دست‌ها حداقل به یک دقیقه زمان برای ضد عفونی نیاز دارد، دست‌ها باید کاملا به محلول ضد عفونی کننده آغشته و خیس شوند و سپس در آخر خشک شوند تا اثر ضد ویروسی خود را نشان دهند.

این متخصص پوست، مو و زیبایی درباره مصرف ویتامین‌های موقر بر تقویت سیستم ایمنی بدن گفت: ویتامین‌های D و زینک (روی) از جمله ویتامین‌های موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن هستند و افرادی که دچار کمبود ویتامین D بوده باید طبق تجویز پزشک مکمل‌های جایگزینی آنرا استفاده کند، اما افراد معمولی این ویتامین را از طریق تابش آفتاب بر سطح پوست دریافت خواهند کرد.