۱۲۰ استارت‌آپ موفق به ثبت شرکت و جذب سرمایه‌گذار شده‌اند
احسان عظیم زاده مدیر برنامه ریزی پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف درخصوص ارتباط صنایع با دانشگاه‌ها گفت: از کل این بستر تحت عنوان اکوسیستم یا زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری یاد می‌شود. زمانی که صحبت از اکوسیستم می‌شود یعنی درباره مجموعه‌ای از سیستم‌ها که هرکدام نقش و مأموریتی را برآورده می‌کنند تا نهایتا منجر به کارآفرینی و شکل‌گیری کسب و کارها شود، بحث می‌شود. با همین نگاه اکوسیستمی از چند دیدگاه از جمله اکوسیستم کشوری، اکوسیستم دانشگاهی و حتی اکوسیستم جغرافیایی می‌توان به این موضوع پرداخت.
عظیم زاده با اشاره به اهمیت اکوسیستم دانشگاهی بیان کرد: در مسیر شکل‌گیری کسب و کارها نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی داریم که پس از ترغیب افراد، در مرحله بعد، فرصتی فراهم شود تا آن‌ها بتوانند به ایده‌هایشان بپردازند و اختراع یا نوآوری داشته باشند که در این زمینه شتاب‌دهنده‌ها را خواهیم داشت. به دنبال ایده، شرکت‌ها پدید می‌آیند که مراکز رشد می‌توانند تا سه سال آن‌ها را تحت حمایت خود قرار دهند.
او با تاکید بر بحث پایداری کسب و کارها افزود: مرحله بعد بحث پایداری کسب و کارهاست که به منظور گسترش بیشتر به صورت مداوم فعالیت و ارزش آفرینی کرده و حتی در جهت کسب و کار‌های کوچکتر نیز تلاش می‌کنند. پارک‌های علم و فناوری یکی از این کسب و کارها محسوب می‌شود.
در حال تکامل و کسب تجربه، اصلاح و بهبود ضعف‌ها هستیم
مدیر برنامه ریزی پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به سابقه این دانشگاه در ایجاد مرکز کارآفرینی از سال هفتاد، بیان کرد: دانشگاه صنعتی شریف به عنوان دانشگاهی که در این زمینه ۲۰ سال سابقه فعالیت دارد، به صورت تدریجی قطعات این پازل را ایجاد کرده است؛ در واقع اکوسیستمی در این دانشگاه وجود دارد که نیاز‌های اصلی یک کارآفرین را برطرف می‌کند، البته ما به مرور زمان در حال تکامل و کسب تجربه، اصلاح و بهبود ضعف‌ها هستیم. در حال حاضر اکوسیستم یا زیست‌بوم شریف بسیار کامل است و همانطور که اشاره شد فعالیت‌هایی از قبیل ایجاد مرکز کارآفرینی، حمایت از شتابدهنده، ایجاد مرکز رشد، صندوق پژوهش و فناوری، دفتر انتقال فناوری، مدرسه اشتغال و ناحیه نوآوری شریف را در این زیست‌بوم داریم که هرکدام از این‌ها از نهاد‌هایی هستند که در کنار هم قرار گرفته و نیازی را برای شکل‌گیری کسب و کارها برطرف می‌کنند.
عظیم زاده تاکید کرد: از مهم‌ترین موضوعاتی که اخیرا در دانشگاه صنعتی شریف در قالب پارک علم و فناوری به آن پرداخته می‌شود، ناحیه فناوری شریف است که یک قلمرو جغرافیایی با مرز‌های مشخص با مساحت ۲۵۰ هکتار و شامل محله‌ها و خیابان‌های اطراف دانشگاه است که با نام "ناحیه نوآوری شریف" شناخته می‌شود. اتفاقی که در این ناحیه رخ داده این است که بسیاری از کسب و کارها، نهاد‌ها و قطعات پازلی که اشاره شد، به دلیل جذابیت‌هایی که در دانشگاه شریف وجود دارد در کنار این موسسه آموش عالی مستقر شده‌اند.
او ادامه داد: درحال حاضر ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان به صورت خودجوش در اطراف دانشگاه شریف قرار گرفته که از جمله دلایل این اتفاق می‌توان به تشکیل بسیاری از این شرکت‌ها از درون دانشگاه شریف، استفاده از نیروی انسانی و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی دانشگاه و غیره اشاره کرد. ما در دو سال اخیر با ایجاد امکانات موردنیاز، شرکت‌های ناحیه نوآوری شریف را تقویت و از آن‌ها مراقبت کرده‌ایم و با همان نگاه اکوسیستمی در جهت رفع کمبودها، گام برداشته‌ایم.
با پیگیری دانشگاه شریف بسیاری از زیرساخت‌ها بهبود پیدا کرده است
مدیر برنامه‌ریزی پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف اظهار کرد: در گذشته در زمینه تامین فضای استقرار، زیرساخت‌های فیزیکی، کارگاه‌ها، دفاتر اداری و غیره اقدامات مهمی صورت نگرفت، اما طی دو سال اخیر باتوجه به اتفاق‌هایی که در کشور رخ داد و همچنین با پیگیری‌هایی که از طرف پارک علم و فناوری شریف انجام شد، بسیاری از این زیرساخت‌ها بهبود پیدا کرده است. به طور مثال "باشگاه کسب و کار باکس" به عنوان فضایی برای برگزاری رویدادها، "ایستگاه نوآوری شریف" با مساحت ۲ تا ۳ هزارمتری برای استقرار شرکت‌ها و "برج فناوری" طرشت که دارای ۱۲۰ واحد و ۲۵ هزار مترمربع زیربناست که یک برج استاندارد برای استقرار شرکت‌ها بوده و در بهار ۹۹ افتتاح خواهد شد، از جمله این اقدامات انجام شده در این راستاست.
عظیم زاده با اشاره به شتابدهنده دانشگاه شریف که زیر نظر پارک علم و فناوری قرار داشته و در سال ۹۳ افتتاح شده است، بیان کرد: تاکنون ۱۲۰ استارت‌آپ از بین بیش از ۲ هزار ایدۀ ثبت شده در سامانه پذیرفته شده و پس از گذراندن یک دورۀ شتاب‌دهی که بین ۶ تا ۹ ماه است و گرفتن مشاوره و خدمات، درنهایت از شتابدهنده خارج شده‌اند که تعدادی از آن‌ها ناموفق بوده و برخی نیز موفق به پیشرفت و ثبت شرکت و در نهایت جذب سرمایه گذار شده‌اند. از بین این ۱۲۰ استارت‌آپ حدود ۲۵ مورد جذب سرمایه داشته و بعضی نیز با هزینه خود توسعه پیدا کرده‌اند.
او تصریح کرد: پس از خروج استارت‌آپ‌ها از شتابدهنده، آن‌ها برای توسعه به سمت مرکز رشد پارک (جایی که به شرکت‌های نوپا کمک می‌شود تا شکل بگیرند) هدایت می‌شوند. مرکز رشد ما از سال ۸۲ تاسیس شده و تاکنون ۳۰۰ شرکت در این مرکز مستقر شده‌اند که هرکدام پس از سه سال استقرار و بهره‌مندی از خدمات، مشاوره‌ها و وام‌ها از مرکز خارج شده‌اند.
مدیر برنامه‌ریزی پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف اظهار کرد: در سال ۹۳ شتابدهنده شریف به‌عنوان اولین شتابدهنده در کشور شروع به کار کرد و به مرور شتاب‌دهنده‌های خصوصی و برخی از دانشگاه‌ها مثل دانشگاه تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، خواجه نصیر و در شهرستان‌ها اصفهان، شیراز، یزد و تبریز با مشارکت بخش خصوصی شتابدهنده خود را راه‌اندازی کردند و به مرور زمان، این اکوسیستم گسترده‌تر و به نهاد‌های آن افزوده شد و در نهایت سبد خدماتی که کارآفرینان می‌توانند از اکوسیستم دریافت کنند، کامل‌تر و حرفه‌ای‌تر شد.
اعتبار لازم برای تولید محصولات اولیه در اختیار برخی واحدهای فناور و استارت‌آپ قرار گرفته است
عظیم زاده درخصوص نهاد‌هایی که در این زمینه فعالیت داشته و با دانشگاه‌ها ارتباط مستقیم دارند، گفت: وزارت علوم و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به عنوان نهاد‌های حاکمیتی با توجه به تقسیم وظایفی که وجود دارد حمایت‌های خود را انجام داده‌اند. وزارت علوم به عنوان یک نهاد تخصصی، بیشتر در بحث قانون‌گذاری و تهیه بستر قانونی و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری بیشتر در بحث تامین اعتبارات، ایجاد انگیزه و حتی فرهنگ‌سازی برای رشد این اکوسیستم و به صورت مکمل فعالیت می‌کنند. این دو به طور مجزا هم همۀ این فعالیت‌ها را انجام می‌دهند، اما بیشتر تمرکز به گونه‌ای‌ست که اشاره شد.
او تصریح کرد: دانشگاه شریف و سایر دانشگاه‌ها و همینطور معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری اعتبار لازم را به منظور تولید محصولات اولیه به واحدهای فناور و استارت‌آپ‌ها در اختیار برخی پروپوزال‌ها قرار داده‌اند؛ از سوی دیگر این واحد‌ها برای اخذ این حمایت‌ها به یکسری بخشنامه و آیین‌نامه نیاز دارند که توسط وزارت علوم تعیین می‌شود. همچنین کارگروه شرکت‌های دانش‌بنیان که مستقیما زیر نظر معاونت علمی فناوری قرار دارد بخش مهمی است که وظیفه ارزیابی و صلاحیت‌سنجی شرکت‌ها از لحاظ دانش‌بنیان بودن و ارائه خدمات به آن‌ها را دارد.
مدیر برنامه‌ریزی پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی ادامه داد:علاوه بر نهاد‌های حاکمیتی که اشاره شد، در بخش خصوصی، سازمان‌ها و صنایع بزرگ مثل بانک‌ها از مواردی هستند که در سال‌های اخیر به تقویت روابط خود با دانشگاه‌ها پرداخته‌اند. از سالیان دور تعامل دانشگاه با بخش خصوصی وجود داشته، اما در سالیان اخیر هم حجم این روابط و هم کیفیتشان بیشتر شده است. در حال حاضر شرایط اکوسیستم و جامعه فناوری به گونه‌ای شده که بخش خصوصی تمایل زیادی به همکاری با دانشگاه‌ها دارد. در دانشگاه شریف نیز ما با درخواست‌های متعددی در زمینه حمایت از دانشجویان و طرح‌های دانشگاهی برای ایجاد مراکز مشترک از طرف سازمان‌ها و صنایع مختلف مواجه هستیم که با توجه به ظرفیت خود، فعالیت‌های مشترک خوبی با هرکدام از آن‌ها داشته‌ایم.
عظیم زاده در پایان با تاکید بر حمایت خوب بخش خصوصی در این باره بیان کرد: در دانشگاه‌ها ظرفیت، استعداد و ایده کافی وجود دارد و همکاری خوبی هم درحال حاضر شکل گرفته است و تنها مسئله موجود یکی هیجان‌زدگی بخش خصوصی و دیگری عدم آگاهی و سواد کافی برای ایجاد ارتباط است که هم مربوط به دانشگاه و هم مربوط به بخش خصوصی می‌شود که بخشی از آن با گذشت زمان و آزمون و خطا و اصلاح ضعف‌ها در آینده قابل حل است، همانگونه که ما درحال حاضر با آگاهی بیشتری نسبت به چند سال پیش مشغول فعالیت در این زمینه هستیم. بحث دیگری که وجود دارد و می‌تواند به حل این معضل کمک کند این است که در حال حاضر رشته‌هایی در دانشگاه‌ها به وجود آمده که در زمینه تجاری‌سازی، انتقال فناوری و حوزه‌های کارآفرینی و غیره فعالیت می‌کنند و در چندسال آینده که متخصصان این حوزه‌ها تربیت شوند می‌توانند به رفع این مشکلات کمک کنند.