گردشگری مجازی در تهران؛ مرور خاطرات قدیمی در باغ موزه نگارستان

امسال به دلیل لزوم پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا و قطع زنجیره انتقال این بیماری، مسئولان توصیه اکید کرده اند که از سفر نوروزی پرهیز شود. البته ماندن در خانه هم برای خود مزیت‌هایی دارد؛ از جمله اینکه بیشتر کنار یکدیگر هستیم، می توانیم بیشتر مطالعه کنیم و فیلم ببینیم. فرصتی برای انجام کار‌های عقب افتاده داریم و مهمتر از همه اینکه در چنین شرایط بحرانی جامعه، سالم می‌مانیم تا بتوانیم دوباره در تعطیلات تابستانی با خیال راحت چمدان سفر ببندیم و به هر کجای این سرزمین پهناور در نهایت آرامش و لذت سفر کنیم. حال با این وصف، شاید بد نباشد که در خانه و پای سایت ما کمی گردشگری مجازی داشته باشید. ما در این گزارش به معرفی یکی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی تهران پرداخته ایم که شاید یکی از گزینه‌های سفر شما در تعطیلات تابستان ۹۹ و بعد از شکست کرونا باشد.

باغ موزه نگارستان

فتحعلی‌شاه قاجار (دومین پادشاه دودمان قاجار) در سال ۱۲۲۲ هجری قمری دستور ساختن یک اقامتگاه تابستانی را داد. او علاقه خاصی به این اقامتگاه تابستانی داشت و پیش از سفر به آنجا می‌رفت تا ساعت مناسب سفرش را در این اقامتگاه تعیین کند.

اقامتگاه تابستانی فتحعلی‌شاه قاجار هم‌اکنون با نام باغ‌موزه نگارستان شناخته می‌شود. این باغ‌موزه شامل مجموعه ملک‌الشعرای بهار (شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار، تاریخ‌نگار و سیاست‌مدار معاصر ایرانی)، موزه مکتب کمال‌الملک (نقاش ایرانی)، تالار منیر فرمانفرمائیان (نقاش و گردآورنده هنر مردمی)، مجموعه مجسمه مینیاتور‌های مردم‌شناسی جهانگیر ارجمند (مجسمه‌ساز)، مجموعه و تالار محمود روح الامینی (مردم‌شناس)، مجموعه آثار مینیاتور و معرق چرم استاد علی اسفرجانی (هنرمند برجسته مینیاتور، تذهیب، سوخت و معرق) و موزه مجموعه آثار قلمزنی روی نقره اهدایی غلامحسین ملول است. در این مجموعه می‌توان سردیس فردوسی و صف سلام فتحعلیشاهی را دید. صف سلام فتحعلیشاهی یک تابلوی نقاشی است که ابتدا در خانه‌ای تاریخی و نزدیکِ حرم حضرت معصومه (س) کشیده شده است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید باغ‌موزه نگارستان در سال ۱۳۰۴ هجری قمری به مدت یک سال به وزارت عدلیه (وزارت دادگستری) اختصاص داده شد. بعد‌ها مظفرالدین شاه (پنجمین پادشاه از دودمان قاجار) پس از سفر به فرنگ و بازدید از مدرسهٔ فلاحت امپراتوری مسکو، اولین مدرسه فلاحت (کشاورزی) ایران را در این باغ دایر کرد. کمی بعد کمال‌الملک مدرسه مستظرفه (هنر‌های زیبا) را در بنا‌های جنوبی باغ تأسیس کرد.

وزارت معارف (وزارت فرهنگ سابق و وزارت آموزش و پرورش فعلی در ایران) نیز در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی (خورشیدی) ۳ بنای بزرگ در باغ نگارستان ساخت و آن را به دارالمعلمین عالی (یک مؤسسه تربیت معلم) اختصاص داد. در ۱۳۱۵ هجری شمسی (خورشیدی) کتاب‌خانهٔ باغ نگارستان ساخته شد و معاونت آن را پروین اعتصامی (شاعر) برعهده داشت. دانشکده علوم اجتماعی از سال ۱۳۴۱ تا سال ۱۳۷۰ در باغ نگارستان دایر بود. هم‌اکنون دانشگاه تهران مالک باغ‌موزه نگارستان است.

باغ‌موزه نگارستان که در میدان بهارستان-خیابان شریعتمداری واقع شده، در مرداد ماه سال ۱۳۷۷ به ثبت ملی رسید.