رفتار‌هایی که امام چهارم را زینت بندگان خدا قرار داد
آنچه بیشتر از زندگی امام سجاد (ع) بازگو می‌شود، مربوط به عبادت‌های طولانی ایشان و فعالیت‌هایی است که این امام بزرگوار برای زنده نگه داشتن یاد شهدای کربلا انجام دادند. این درحالی است که بسیاری از فعالیت‌های عبادی امام زین العابدین (ع) در رفتار‌های اجتماعی ایشان هم نمود پیدا می‌کند. درباره سیره عملی امام چهارم (ع) با حجت الاسلام و المسلمین سید احمد حسینی کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی گفت‌وگو کردیم.
او ابتدا به خبرنگار ما گفت: امام چهارم (ع) از خانم بزرگواری به نام شهربانو در سال ۳۷ یا ۳۶ ه.ق در بیت شریف امیرالمومنین (ع) متولد شدند. دوره امامت ایشان ۳۴ سال بود. امام سجاد (ع) در زمان خلافتِ غاصبانه، ننگین و تاریک ولید بن عبدالملک به شهادت رسیدند.
بیشتر بخوانید: زندگی‌نامه حضرت امام سجاد (علیه السلام)
این کارشناس مذهبی ادامه داد: یکی از مسائلی که در زندگی امام سجاد (ع) مورد توجه قرار گرفته مسئله بخشش است. در مکارم اخلاق آمده است، العفو تاج المکارم؛ خیلی زیبنده است که انسان در حقوق فردیش، در صورت مواجه شدن خطا از طرف دیگران، آن‌ها را ببخشد. در روایت داریم، زمانی که افراد در کنار پل صراط قرار می‌گیرند، برخی مانند فرد سوارکاری که به اصطلاح چهارنعل می‌تازد، از پل صراط عبور می‌کنند. زمانی که سوال می‌کنند، این‌ها چه کسانی هستند، ندا می‌آید این‌ها کسانی هستند که در دنیا دیگران را بخشیدند. یکی از مواردی که در زندگی امام چهارم (ع) فراوان دیده شده است، موضوع بخشیدن و گذشت کردن است.
حجت الاسلام حسینی در ادامه به روایاتی جالب درباره گذشت امام سجاد (ع) از خطای دیگران اشاره کرد و گفت: صاحب کتاب کَشْفُ الغُمَّة فی مَعْرِفَةِ الأئمّة (ع) نقل کرده است، روزی امام زین العابدین (ع) از مسجد بیرون آمدند؛ با مردی مواجه شدند که به ایشان دشنام می‌دادند. اطرافیان و حضار آمدند، مقابل این فرد بایستند، حضرت (ع) فرمودند، او را به حال خودش رها کنید. سپس به این فرد رو کردند و گفتند خیلی چیز‌های زیاد تری دارم که بگویم؛ چیز‌هایی بیشتر از آنچه تو می‌دانی و می‌گویی.
ی افزود: سپس حضرت فرمودند اگر حاجتی داری، بگو که من کمکت کنم. مردِ عرب، زمانی که این برخورد پر مهر امام سجاد (ع) را دید، بسیار شرمنده شد. در تاریخ آمده است یک عبای سیاه رنگِ مربع گونه‌ای به دوش امام چهارم (ع) بود؛ حضرت دستور دادند نزدیک به هزار درهم داخل این عبا گذاشتند و به فرد دادند. از آن زمان به بعد هر وقت فردِ دشنام دهنده امام را می‌دید، می‌گفت که گواهی می‌دهم شما از اولاد رسول خدا (ص) هستید.
این پژوهشگر دینی در ادامه بیان کرد: مرحوم شیخ مفید (رض) روایت کرده است، مردی از خاندان و اهل بیتِ امام زین العابدین (ع) خدمت ایشان آمدند و به این امام معصوم دشنام دادند. حضرت در جواب فرد چیزی نگفتند. زمانی که فرد رفت، زین العابدین (ع) خطاب به اهل مجلس خود گفتند، شنیدید آن چه را که این شخص گفت. من دوست دارم شما با من بیایید، نزد آن فرد برویم و جواب دشنام‌های او را از زبان من بشنوید. حاضران گفتند ای کاش جواب فرد را آن لحظه می‌دادید.
حجت الاسلام و المسلمین حسینی ادامه داد: حضرت در مسیر به سمت خانه آن شخص آیه شریفه (والکاظمین الغیض ...) را قرائت می‌کردند؛ راوی می‌گوید با شنیدن این آیه فهمیدم که حضرت در مواجهه با آن فرد حرف بدی را به زبان مبارکشان نمی‌آورند. وقتی فرد شنید که امام سجاد (ع) به در خانه‌اش آمده، با حالت حق به جانب جلوی در آمد و مقابل حضرت ایستاد. امام سجاد (ع) خطاب به فرد فرمودند، برادر تو پیش من آمدی و حرف‌هایی به من زدی؛ اگر آنچه از بدی به من گفتی، در من هست، از خدا می‌خواهم من را مورد آمرزش قرار دهد. اگر این حرف‌هایی که درباره من زدی، در من نبود ان شاء الله خدا تو را ببخشد. راوی می‌گوید آن مرد در میان حضار حضرت را بوسید؛ سپس گفت آن چه من گفتم در شما نیست و من به این بدی‌ها سزاوار‌تر هستم. امام سجاد (ع) نحوه بخشیدن را اینگونه به اطرافیانشان آموزش می‌دادند.