باید‌ها و نباید‌های غذا‌های کنسروی
بسته بندی یکی از روش‌های نگهداری مواد غذایی است. امروزه بیشتر غذا‌های کارخانه‌ای به وسیله مواد فلزی، شیشه ای، پلاستیکی، کاغذی و... بسته بندی می‌شود.
شیشه و کاغذ، قدیمی‌ترین و فلزات مقاوم‌ترین نوع بسته بندی است. اکنون طیف وسیعی از فلزات برای تهیه قوطی کنسرو، کمپوت و انواع نوشابه استفاده می‌شود.
این قوطی‌ها اگرچه از غذا در برابر آلودگی ناشی از میکروارگانیسم ها، حشرات، رطوبت، نفوذ گاز‌ها و اکسیژن محافظت می‌کند، اما معایبی هم دارد که می‌تواند برای سلامت مصرف کننده مخاطره آمیز باشد.
معمولا قوطی‌هایی که برای کمپوت یا کنسرو استفاده می‌شود از جنس آلومینیوم یا فولاد نرم است که با یک لایه قلع یا کروم، اندود شده و در نهایت یک لایه لاک مخصوص، روی آن را می‌پوشاند. این لاک‌ها ازایجاد فعل و انفعالات شیمیایی میان فلز و ماده غذایی جلوگیری می‌کند. اما متاسفانه گاهی بر اثر لاک اندود نامناسب، غذا با فلز بدنه قوطی تماس پیدا می‌کند و رنگ، طعم و ارزش تغذیه‌ای آن افت می‌کند و از همه مهم‌تر بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی، به سلامتی مصرف کننده آسیب می‌زند.
گاهی نیز اسیدیته بالای برخی کمپوت‌ها یا نوشابه‌های گازدار یا حتی سموم دفع آفات باقی مانده در برخی از میوه جات کنسروی، می‌تواند به آزاد شدن پوشش لاک و سپس قلع قوطی منجر شده و با خوردگی جدار داخلی قوطی عاملی برای نفوذ و رشد میکروب‌های بیماری زا در محصول شود؛ یا سطح لحیم کاری قوطی‌هایی که با ماده غذایی تماس دارد، باعث ورود یون سرب و کادمیم به داخل ماده غذایی می‌شود و مسمومیت ایجاد می‌کند.
سرب به کاهش ضریب هوشی، بیش فعالی، خستگی مفرط، افسردگی، فشار خون بالا و ... منجر می‌شود و کادمیم اثر سوء بر کلیه‌ها می‌گذارد و با آزادسازی کلسیم از استخوان‌ها موجب نرمی و پوکی آن‌ها می‌شود.
همچنین ساییدگی ها، کدگذاری‌های عمیق یا چسب‌های نامناسب نیز می‌تواند از عوامل زنگ زدگی و نفوذ ترکیبات مضر به داخل قوطی باشد؛ بنابراین برای آن که ازسلامت و بهداشت کنسرو و کمپوت انتخابی خود مطمئن شوید، از خرید محصولات نامعتبر، متفرقه و بی نام و نشان خودداری کنید و هنگام خرید، قوطی‌هایی را انتخاب کنید که کاملا سالم، بدون نشتی، سوراخ شدگی، زنگ زدگی و ضرب دیدگی باشد. این را هم بدانید مشخصات و تاریخ مصرف محصول باید روی بدنه فلزی قوطی حک شده باشد.
توصیه‌ها
۱ - هیچ گاه مواد غذایی کنسروی را جایگزین غذا‌های خانگی نکنید.
۲ - اگر هنگام باز کردن قوطی متوجه ریختگی لاک یا لکه‌های سیاه رنگ و زنگ زده در جدار داخلی آن شدید از مصرف محصول بپرهیزید. لکه‌های زنگ زده، غذا را فاسد و شیمیایی می‌کند.
۳ - سیاه شدن جدار خارجی بدنه قوطی و البته رشد کپک روی آن نشان دهنده آن است که کنسرو در شرایط بهداشتی نگهداری نشده است و از خرید آن اجتناب کنید.
۴ - وقتی در قوطی را باز کردید، بلافاصله محتویات آن را درون ظروف شیشه‌ای بریزید. خوب است بدانید بر اثر باز شدن در کنسرو بخصوص کمپوت، اسید میوه با کمک اکسیژن هوا با دیواره فلزی قوطی واکنش نشان داده و ماده غذایی را مسموم می‌کند.
۵ - هیچ گاه قوطی کنسرو و کمپوت را درون یخچال نگهداری نکنید، زیرا رطوبت این محیط به زنگ زدگی بدنه قوطی منجر می‌شود.
منبع: بیتوته