آمارسازی در کابینه دوباره رونق گرفت

آمارسازی در کابینه روحانی، انگار به یک رویه تبدیل شده است. سال ۱۳۹۵ بود که خبرگزاری مهر در گزارشی دقیق و مستند، نسبت به دستکاری‌های آماری که در حوزه صادرات غیرنفتی رخ داده بود، هشدار داد؛ در واقع، در حالی دولت با افتخار از رشد صادرات غیرنفتی در ۴ ماهه ابتدای سال ۹۵ خبر داده بود که بررسی دقیق جداول گمرک در همان دوره، از کاهش ۱۱ درصدی صادرات حکایت داشت.

اینک مستندات موجود، از آمارسازی در کابینه روحانی در حوزه صادرات غیرنفتی حکایت دارد. چالش بر سر آمارهای صادراتی و کم و کیف آن، چند وقتی است که از سوی بخش‌خصوصی و اتاق‌های بازرگانی مطرح می‌شود. در آخرین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش‌خصوصی که کمتر از ده روز قبل برگزار شد هم، غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با ادبیاتی تند، آمار اعلامی از سوی گمرک در حوزه صادرات غیرنفتی را زیرسوال برد و اعلام کرد که آمار صادرات غیرنفتی که از سوی دولت اعلام می‌شود، به هیچ عنوان واقعی نیست.

البته این بار، گفته فعالان اقتصادی با گزارشات رسمی و کارشناسی از مراجع معتبر پژوهشی نیز همراه شده است. دهم دیماه امسال بود که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی که بر اساس داده های گمرک ایران اعلام شده بود، نکاتی را در خصوص کاهش شدید صادرات غیرنفتی و ارزش پایه صادراتی کالاها مطرح کرد؛ انتقادات مطرح شده در گزارش اتاق با رجوع به آمار رسمی گمرک کاملا مشهود بود به طوری که به دنبال افزایش غیرمنطقی میانگین قیمت واحد صادرات بدون نفت خام کشور در آبان ماه و رسیدن آن به ۵۳۸ دلار در هر تن، رقم صادرات در آذرماه افت شدیدی داشته و به ۱۶۰ دلار در هر تن رسیده است.

حال این نهاد پژوهشی می‌گوید که بعد از مشخص شدن این موضوع، گمرک در اقدامی به جای شفاف سازی و ارائه توضیحی در خصوص آمار مزبور، آمار ارزش صادرات در آبان ماه ۱۳۹۷ را تغییر داد (جدول ۱)؛ به نحوی که بدون تغییر آمار تجمعی مقداری و ارزشی صادرات کشور در نه ماهه ۱۳۹۷، میانگین قیمت های صادراتی در آبان ماه به ۳۴۷ دلار در هر تن و در آذرماه نیز از ۱۶۰ دلار به ۲۹۰ دلار در هر تن تغییر داده شد.

جدول ۱- تغییرات آمار صادرات بدون نفت خام گمرک طی دو ماه آبان و آذر ۱۳۹۷