«لایک ممنوع»؛ جریانی اثربخش در ارتقای سواد رسانه‌ای

 

وی ادامه داد: اگر فرهنگ اصیل ایرانی را به فرش ایرانی با تار و پودهایش تعبیر کنیم، فرهنگ جاری تار و پودهای فرش می‌شود و گل‌ها و اسلیم‌ها را هم شاخه‌های فرهنگی و هنری (موسیقی، فیلم، هنرهای تجسمی) می‌پنداریم. اصل آن فرهنگ جاری است که به واسطه آن زندگی و با یکدیگر برخورد می‌کنیم، اگر آن فرهنگ و تاروپودش از یکدیگر باز نشود، هنرهایی همچون موسیقی و فیلم مفهوم نخواهد داشت. ما در دهه‌ها و سده‌های اخیر به تار و پود فرهنگ که همان فرهنگ عمومی بوده بی‌توجهی کرده‌ایم و این اتفاق با حضور فضای مجازی بیشتر شده است.

 

هادیان طبایی زواره بیان کرد: در عین حال که از فضای مجازی بهره می‌بریم، به دلیل بی‌دقتی‌ها، فاصله تار و پودها بیشتر شده است. برای مثال ساختمان شیک و زیبایی داریم که تزئین شده است، اما ریشه‌هایش را از میان می‌بریم و اصلی‌ترین دلیل این اتفاق ناآگاهی است و این ناآگاهی نمی‌تواند عمدی باشد. باید مراقب باشیم این بلور ظریف فرهنگ را به دست افرادی که آگاهی‌های لازم را از فرهنگ ندارند، نسپاریم. اگر سرپرستی گروه مغز و اعصاب بیمارستانی را به فردی بسپاریم، قطعاً می‌گوید تخصصش را ندارم و آن مسئولیت را هرگز قبول نمی‌کند، اما زمانی که به این فرد مدیریت بخش فرهنگی نهاد و سازمانی را می‌دهیم، به راحتی استقبال می‌کند، هرچند که تخصص لازم را نداشته باشد. زیرا کسی نظارتی بر بخش فرهنگ ندارد و اشتباهاتی که سبب تغییر فرهنگ یک جامعه شود، به چشم کسی نمی‌آید و نمی‌تواند مقصر شناخته شود.

 

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات تصریح کرد: در وزارت ارتباطات قدم‌هایی در راستای آموزش سواد رسانه‌ای که از ملزومات زندگی جامعه امروز بوده، برداشته شده است. امروز در برابر چنین فضای نوینی ضعیف و آسیب‌پذیر هستیم و ارتقای سواد رسانه‌ای امری ضروری است. امیدواریم آموزش این بخش از سواد از مقاطع پایین‌تر آغاز شود تا در آینده افراد کمتر مورد آسیب‌های جدی ناشی از فضای مجازی قرار بگیرند.

 

 

در ادامه سید بشیر حسینی نویسنده کتاب «لایک ممنوع» با اشاره به مقدمات انتشار این کتاب گفت: سال ۸۵ یعنی ۱۲ سال پیش زمانی که کتاب سواد رسانه‌ای را می‌نوشتم، در وهله اول خانواده‌ام می‌پرسیدند که معنی سواد رسانه‌ای چیست. سال ۹۱ کتاب ۱۵۰ هشتگ را می‌نوشتم که مادرم با دیدن اسم هشتگ گفت اسم خوبی نیست و معنا ندارد. در آن زمان تلگرامی وجود نداشت و همه مطالب را از گوگل استخراج کردم. معتقدم عمر نسل دهه شصتی‌ها و قدیمی‌ها به دو بخش قبل از تلفن همراه و پس از تلفن همراه مربوط می‌شود، اما نسل جدید همان عمر پس از تلفن همراه را دارند، چرا که از ابتدا با تلفن همراه بزرگ شدند. همچنین اولویت‌بندی نسل جدید و نسل گذشته با یکدیگر فرق می‌کند. بزرگ‌ترها راهکارها را در فیلترینگ می‌دانند و نسل جدید آن را قبول نمی‌کنند.

 

 

نویسنده کتاب «لایک ممنوع» تصریح کرد: نسل جدید با فیلترینگ به دنبال فیلترشکن می‌روند و حتی با فیلترشکن وارد صحنه‌هایی می‌شوند که در گذشته نمی‌توانستند که همان صحنه‌های مستهجن است. بر اساس مطالعات دانشگاهی، فیلترینگ یکی از عوامل جدی ترویج محتوای غیراخلاقی در کشور شد. همچنین با فیلترینگ اینستاگرام، دو قشر را محدود می‌کنیم؛ گروهی که ایدئولوژیک مذهب محور هستند و دسته دوم به جامعه سنتی (افرادی با سن‌های بالا و توانمندی پایین) اطلاق می‌شود. این دو گروه با فیلترینگ اینستاگرام حذف می‌شوند و الباقی جامعه باقی می‌مانند. با فیلترینگ تلگرام، بزرگ‌ترین خدمت را به ضدانقلاب‌ها کرده‌ایم. یعنی انقلابیون بیرون رفتند و مردم با ضدانقلابی‌ها ماندند.

 

وی بیان کرد: هر سال برای ارتقای گروه، کتاب، مقاله و یادداشتی را به دانشگاه ارائه می‌کنم. در آن دوره کتاب ۱۵۰ هشتگ را برای گزارش فعالیت سالانه‌ام به دانشگاه ارائه دادم. نمره هر اثر از ۱۵ نمره بود و آن کتاب نمره صفر را گرفت. نمره صفر فاقد هیچ گونه ارزش دانشگاهی و نشانه تنبیه بود، یعنی دفعه آخرم باشد که چنین مطالبی را نوشته‌ام. پس از گرفتن صفر، تلاشم را مضاعف کردم تا بتوانم اثربخشی مناسبی در این بخش داشته باشم.

 

حسینی در پایان گفت: ما مجموعه‌ای شش جلدی را برنامه‌ریزی کرده‌ایم که اولین جلد آن لایک ممنوع است. امیدواریم جلدهای دیگر را هم تدوین کنیم و به انتشار برسانیم.

 

در ادامه حمیدرضا آیت‌اللهی رییس انجمن علمی فلسفه دین ایران با اشاره به موضوع تعلیم و تربیت گفت: مشکل ما در تعلیم و تربیت دهه هفتادی‌ها و هشتادی‌ها این است که می‌خواهیم با تعلیم و تربیت خودمان آنها را پرورش دهیم. آنها با این کارمان تصور می‌کنند می‌خواهیم چیزی را تحمیل کنیم. روش ما به گونه‌ای است که ما می‌فهمیم و شما فهم درستی از آن موضوع یا مطلب ندارید. با دهه هفتادی‌ها و هشتادی‌ها نمی‌توانیم ارتباط برقرار کنیم و در ارتباط با آنها سریعاً عصبانی می‌شویم. ما باید به آنها استقلال دهیم و برای درک و تصمیمات آنها ارزش قائل شویم. زمانی که دائما نهی کردن از کارشان را به آنها تجویز می‌کنیم، از دستمان خسته می‌شوند. آنها باید خودشان به این نکته برسند که کاری را انجام بدهند یا ندهند.

 

 

وی تصریح کرد: به نسل جدید می‌گوییم فضای مجازی بد است، اما خودمان از آن استفاده می‌کنیم. باید به نسل جدید اختیار دهیم تا خودش امر پسندیده را انتخاب کند. می‌توانیم الگوهای مناسبی را به آنها نشان دهیم تا خودشان بهترین را انتخاب کنند. آقای بشیر حسینی جریان سواد رسانه‌ای را به خوبی پیش می‌برد و جای چنین کتاب‌هایی در کشور خالی است. معتقدم این نویسنده باید سبک نوشتنش را بیان کند؛ چراکه سبک خاصی دارد. «لایک ممنوع» تنها یک کتاب نیست، بلکه یک جریان است که باید شاهد چنین جریان‌سازی‌هایی در کشور باشیم.

 

در ادامه سید احمد موسوی صمدی مدیر مؤسسه مسیر با اشاره به تلاش‌های مضاعف کانون اندیشه جوان برای کتاب «لایک ممنوع» گفت: هم‌افزایی میان نهادها و سازمان‌ها و کار گروهی بسیار سخت است، اما در تهیه و چاپ این کتاب شاهد هم‌افزایی مناسبی میان چندین نهاد و سازمان بودیم. نویسنده کتاب «لایک ممنوع» پیش از آنکه نویسنده باشد، یک معلم است. چنین موضوعاتی مورد اقبال نویسندگان و پژوهشگران نیست، اما آقای حسینی به خوبی در این موضوع ورود کردند و نتایج مثبتی را به وجود آوردند. فرم کتاب بسیار بدیع و همراه با تجربیات تازه است. این کتاب گامی بلند و حرکتی رو به جلو است و البته باید گفت «لایک ممنوع» بیشتر از آنکه خواندنی باشد، دیدنی است که امیدواریم مورد اقبال عمومی قرار بگیرد و سبب ورود بسیاری از پژوهشگران و نویسندگان به چنین موضوعاتی شود.

محسن رحیمی مدیر کانون اندیشه جوان نیز با اشاره به ضرورت ارتقای سواد رسانه‌ای اظهار کرد: امیدواریم کتاب «لایک ممنوع» بتواند اثربخشی مناسبی را در میان افراد جامعه بگذارد. البته پیش از این در حوزه سواد رسانه‌ای از آقای بشیر حسینی به واسطه آثارش آموخته‌ایم و امیدوارم این کتاب همچون دیگر آثار آقای حسینی، موفقیت‌های خوبی را حاصل کند.

 

در ادامه مراسم، کتاب «لایک ممنوع» با حضور حجت‌الاسلام زائری و تعدادی از مهمانان رونمایی شد و هر یک از آنها به صورت نمادین، پوستر کتاب را امضا کردند.

 

منبع: فرهنگسرای رسانه