راهکارهای بهبود جایگاه علمی ایران
به گزارش ایسنا دکتر محمدجواد رسایی امروز در همایش روز زیست فناوری و یازدهمین دوره جایزه بزرگ بیوتکنولوژی در دانشگاه تربیت مدرس، با اشاره به نظریه انفجار جمعیت که در قرن ۱۸ ارائه شده است، گفت: در این نظریه یک تصاعد هندسی برای رشد جمعیت و یک تصاعد حسابی برای رشد تولید محصولات کشاورزی پیشبینی شده که در آینده جوامع بشری را دچار مشکل میکند، اما با پیشرفت صنعت و اکنون در قرن ۲۱ با ظهور زیستفناوری این نظریه معلق شده است.
وی در ادامه علت چاپ تعداد بالای مقاله در کشور را سیر ایران در دوران بلوغ دانست و گفت: اتفاقا ما باید مقاله چاپ کنیم تا بتوانیم آن را به فناوری تبدیل کنیم. رابطه ۱۴ ساله میان تولید علم و تبدیل به فناوری در حوزه زیست فناوری نشان میدهد رابطه مستقیمی میان تعداد مقاله و ثبت پتنت وجود دارد.
مشاور معاونت وزارت علوم در ادامه صحبتهای خود به بیان راهکارهایی برای بهبود جایگاه علمی ایران و گسترش روابط دانشگاه و صنعت پرداخت و افزود: اعتماد به نیروهای علمی و پژوهشی و دانشگاهی به عنوان پیشبرنده برنامه توسعه متوازن مبتنی بر دانش و مشارکت دادن آنان در تمام تصمیمسازیها مهم است. همچنین ایجاد هستههای کارآفرین چابک و کوچک از دانشآموختگان در قالب شرکتهای دانشبنیان و حراست حداقل پنج ساله از آنان به ترتیبی که واحدهای پرسشگر (جامعه فناوران) از سطوح پایین جامعه تشکیل شده و سطوح بالاتر را وادار به توجه و پاسخگویی کند، تاثیرگذار خواهد بود.
رسایی با بیان اینکه باید گفتار فناوری را ایجاد کرد، گفت: باید تغییر جهتی از تربیت نیروهای دیوانی و اداری به تربیت نیروهای فناور و کارآفرین و متکی بر خود در سطوح دانشگاهها و مراکز آموزش عالی صورت بگیرد. همچنین نیازمند ایجاد و ترمیم فضای کسبوکار، پافشاری بر آن با ایجاد و ترغیب گفتمانهای ملی مرتبط و استفاده بیش از پیش از موتور جمعیتی کشور به منظور ارتقای سطح مبادلات اقتصادی میان مرزی به صورت اخص و اجتناب از ورود بیرویه کالای مصرفی و خدمات و تاکید بر کالای صرفا با فناوری بالا و سرمایهای با هدف افزایش گردش مالی و مصرف کالای داخلی و افزایش توان تولید کالا با ارزشافزوده بیشتر هستیم.
مسئول راهاندازی اولین گروه بیوتکنولوژی کشور با بیان اینکه باید توجه به بازارهای منطقهای به عنوان اولویت قرار گیرد، گفت: علاوه بر اجتناب از دستاندازی به مناطق ماورایی باید بخش خصوصی را به بازی راه داد و آن را توانمند کرد. دولت باید از صحنه فعالیتهای غیرحاکمیتی خارج شود؛ همچنین دولت باید با حذف بسیاری از نهادهای استفادهکننده از بودجه عمومی، کوچک و چابک شود. نیاز است که بودجه ناچیز عمرانی در راستای یک برنامه منسجم که مولفههای فوق را در راس قرارداده، هدایت شود و از تسهیم و خرد کردن مولفهها اجتناب شود.
عضو هیاتعلمی بیوتکنولوژی دانشگاه تربیت مدرس در پایان با تاکید بر توجه به مقوله "نفع علم" در تمامی تخصیصها و عدم دوبارهکاری، گسترش بیمورد نهادهای علمی و تخصیصهای موازی، گفت: باید بیش از پیش به نسل جوان و سرمایههای اجتماعی مثل اعتماد عمومی توجه شود.