آقایی تیم‌های رباتیک ایران در جهان
«یک بیمار توسط یک ربات نجات یافت»؛ این تیتر یک خبر واقعی است، نه یک کتاب یا فیلم تخیلی.
این روزها پیشرفت علم به سطحی رسیده که بسیاری از کارها حتی امور پزشکی و امداد و نجات از سوی ربات‌ها انجام می‌شود.
شاید تصور کنید حتی اگر «نجات یک بیمار از سوی ربات امدادگر» به صورت واقعی هم انجام شود، حتما این کار در کشورهای دیگر صورت گرفته و چند سال طول می‌کشد تا ایران هم به چنین فناوری پیشرفته‌ای دست یابد؛ اما این تصور اشتباه است چرا که اتفاقا کشور ما ایران جزء برترین‌های علم رباتیک است و در رباتیک غرب آسیا آقایی میکند و اتفاقا محققان ایرانی توانستند رباتی را بسازند که در عملیات امداد و نجات به کار می‌آید.
دانشجویان کشورمان توانسته‌اند ربات‌هایی با کاربردهای متفاوت در زمینه‌های اطفای حریق، جابه‌جایی اجسام از نوار نقاله و بسته‌بندی، جابه‌جایی افراد ناتوان در استخر آب، خودروی برقی دو نفره و تعداد زیادی از محصولات نرم‌افزاری ارائه دهند.
تیم‌های سازنده رباتیک کشورهای مختلف هر ساله در مسابقات جهانی هم شرکت می‌کنند و رقابت در این مسابقات می‌تواند سطح تیم‌ها را نشان دهد که تیم‌های ایرانی همیشه جزء تیم‌های برتر در مسابقات جهانی هستند.
مسابقات ربوکاپ از سال ۱۹۹۶ در ژاپن آغاز شد و در سال ۱۹۹۷ بین المللی شد، در سال ۱۹۹۸ تیم های ایرانی در این مسابقات شرکت کردند که ابتدا تیم‌هایی از دانشگاه‌های صنعتی شریف و صنعتی اصفهان در این مسابقات شرکت کردند و از سال ۲۰۰۲ تیم‌های دانشگاه آزاد وارد این مسابقات شدند.
ایرانی‌ها در سال‌های مختلف مقام‌های بسیاری را در مسابقات جهانی کسب کرده‌اند و در آخرین مسابقات جهانی در سال ۲۰۱۸ با حضور بیش از 400 تیم قدرتمند از کشورهایی مانند ایران، آلمان، آمریکا، پرتغال، اتریش، چین، برزیل، هلند، ترکیه، مکزیک، ژاپن، کانادا و سنگاپور، در بخش دانشجویی و در لیگ ربات شبیه ساز امداد تیم MRL دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، به مقام اول رسید و قهرمان شد.
در لیگ ربات انسان نما سایز نوجوان تیم MRL دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در بخش رقابت فنی دراپ این به مقام نخست رسید و در رقابت بخش اصلی نایب قهرمان شد؛ در لیگ ربات انسان نما سایز کودک نیز تیم MRL دانشگاه آزاد اسلامی قزوین نایب قهرمان شد؛ این تیم همچنین دو مقام هم در بخش رقابت فنی کسب کرد.
در لیگ ربات امداد گر واقعی تیم MRL دانشگاه آزاد اسلامی قزوین عنوان نایب قهرمانی را از آن خود کرد؛ این تیم همچنین مقام اول در بخش بهترین ربات در کلاس جابجایی اجسام را به خود اختصاص داد.
در لیگ ربات‌های صنعتی تیم MRL دانشگاه آزاد اسلامی قزوین مقام سوم را کسب کرد؛ در لیگ شبیه ساز دو بعدی تیم مدرسه انرژی اتمی مقام سوم مسابقات را به خود اختصاص داد؛ در بخش دانش‌آموزی و در لیگ امدادگر خط دانش‌آموزی، مقام اول بخش اصلی و مقام بهترین طراحی سخت افزار به تیم کاوش از دبیرستان‌های دانش و قلم رسید؛ در لیگ امدادگر فضای مشترک تیم سینا از دبیرستان ابوعلی سینا به مقام سوم رسید.
در لیگ فوتبالیست سبک وزن تیم رسا از اصفهان دوم شد و عنوان بهترین روحیه تیمی به تیم هگزاگونال از اصفهان رسید و عنوان بهترین ارایه نیز به تیم مدرسه سلام اختصاص یافت.
حتی ایران توانست دومین دوره مسابقات ربوکاپ آسیا اقیانوسیه را هم میزبانی کند، این مسابقات در دو بخش دانشجویی و دانش‌آموزی و در 22 لیگ با حضور بیش از 250 تیم از 16 کشور جهان شامل مالزی، روسیه، سنگاپور، چین، ژاپن، آمریکا، انگلیس، برزیل، تایلند، استرالیا، آلمان، کره‌جنوبی، امارات، قزاقستان، افغانستان و تیم‌های قدرتمند جمهوری اسلامی ایران پیگیری شد.
برای آشنایی بیشتر با تیم سازنده ربات امدادگرِ شرکت کننده در دومین مسابقات ربوکاپ آسیااقیانوسیه با فرشید نجفی سرپرست تیم امدادگر واحد قزوین دانشگاه آزاد گفت‌وگو کردیم.
در گفت‌وگوی ما با نجفی می‌خوانید:
* ربات امدادگر یک فناوری کاملا ایرانی است
* تمام قطعات ربات امدادگر در دانشگاه آزاد واحد قزوین ساخته شده است
* ایران تیم اول رباتیک غرب آسیاست
* ما نیازمند این هستیم که نهادها از فناوری‌های ما استفاده کنند
* استفاده از فناوری ایرانی باعث می‌شود که دانشجویانی که روی این فناوری‌ها کار کرده‌اند امیدوار شوند و در کشور بمانند
* تیم دانشگاه آزاد قزوین در بخش ربات امدادگر واقعی هر سال در مسابقات جهانی ربوکاپ جزو بهترین تیم‌های جهانی است
فارس: عملکرد ربات امدادگر به چه صورت است؟
نجفی: ربات امدادگر در عملیات امداد و نجات به کار گرفته می‌شود، این ربات از دو قسمت اصلی تشکیل شده است؛ قسمت پایینی شبیه تانک است و به ربات این توانایی را می‌دهد که در مسیرهای بسیار ناهموار تردد کند.
در قسمت بالا یک بازوی مکانیکی تعبیه شده است که به ربات اجازه می‌دهد بتواند اجسام را جابجا کرده و به کمک دوربین‌هایی که روی ربات نصب است بتواند منافذ باریک را بازرسی کرده و به اپراتور ربات گزارش دهد.
* فناوری ربات امدادگر یک فناوری کاملا ایرانی است
فارس: این ربات‌ها چه کاری انجام می‌دهند؟
نجفی: این ربات‌ها به یک سری سنسورهای لیزر اسکنرها مجهز هستند که نقشه دو بعدی از محیط تهیه می‌کنند و زمانی که وارد یک محیط ناشناخته می‌شوند، نقشه دو بعدی تهیه کرده و زمانی که از محیط خارج می‌شوند آن را در اختیار اپراتورها قرار می‌دهند.
همچنین در سر ربات یک سری سنسورهایی نصب شده که این سنسورهای اندازه گیری دمای محیط، دمای بدن شخص مصدوم و افراد حاضر در محیط هستند و می‌توانند طیف‌های حرارتی که در محیط تشعشع می‌شوند اندازه‌گیری کنند. همچنین این ربات دارای سنسورهای CO2 است که علامت حیاتی نظیر نفس کشیدن را تشخیص می‌دهد.
فناوری ربات امدادگر یک فناوری کاملا داخلی است که تمامی قطعات آن از سوی دانشجویان و محققان ایرانی در داخل کشور ساخته شده است.
فارس: برای ساخت این ربات چه مدت کار انجام شد؟
نجفی: برای ساخت این سیستم حدود ۶ سال زمان صرف شد که هر سال نمونه جدیدی از آن را تولید کردیم و با بررسی نمونه‌های قبلی سعی کردیم اشکالات نمونه قبلی را برطرف کنیم و هر سال سیستم را ارتقا دادیم.
در حال حاضر تیم ما متشکل از ۱۵ نفر است و در طول این ۶ سال، هر سال همین تعداد بر روی این فناوری کار کرده‌اند.
فارس: تعداد اعضای تیم در این ۶ سال ثابت بوده‌اند؟
نجفی: دانشجویان متفاوتی به واحد قزوین می‌آیند که بعد از فارغ‌التحصیل شدن می‌روند و دانشجویان جدید جای آنها را پر می‌کنند، معمولا هر سه یا چهار سال اعضای تیم تغییر میکند.
فارس: علت تغییر اعضا چیست؟
نجفی: بچه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند و از دانشگاه می‌روند یا درگیر خدمت سربازی می‌شوند.
فارس: با توجه به جایگاه ویژه تیم‌های رباتیک ایرانی در سطح جهان، تیم شما در منطقه یا جهانی در چه سطحی است؟
نجفی: تیم دانشگاه آزاد واحد قزوین در بخش ربات امدادگر واقعی هر سال در مسابقات جهانی ربوکاپ شرکت میکند و جزو بهترین تیم‌های جهانی است.
سال گذشته در مسابقات جهانی مونترال کانادا مقام دوم را کسب کردیم و دو سال گذشته در مسابقات جهانی ژاپن به مقام سوم رسیدیم.
در مسابقات جهانی چین نیز اول شدیم و در مسابقات جهانی برزیل مقام دوم را کسب کردیم.
* ایران تیم اول رباتیک غرب آسیاست
فارس: به طور کلی ایران در زمینه دانش رباتیک در چه سطحی است؟
نجفی: ایران در حوزه رباتیک پانزدهمین دوره مسابقات را برگزار میکند که برگزاری این مسابقات نقش بسیاری در ترویج این علم در سراسر کشور داشته است، به طوری که دانشجویان و حتی دانش آموزان زیادی درگیر این موضوع هستند.
ما در دنیا در علم رباتیک در زمینه ربات‌های امدادگر، ربات‌های فوتبالیست سایز کوچک جزو برترین‌های دنیا هستیم.
در زمینه ربات‌های امدادگر، تیم‌های شرق آسیا مانند تیم‌های ژاپنی و تایلندی فعال هستند و در غرب آسیا هم ایران جزو تیم‌هایی است که همیشه مقام اول جهانی را کسب میکند.
در زمینه دانش رباتیک در دنیا آسیایی‌ها و اروپایی‌ها برتر هستند و آمریکایی‌ها بیشتر در بحث تجاری‌سازی کار می‌کنند.
|
ربات امدادگر یک فناوری کاملا ایرانی است که کار طراحی، ساخت و تست این قطعات در دانشگاه آزاد واحد قزوین انجام شده است. |
فارس: ربات امدادگر برای چه نهادهایی کاربرد دارد؟
نجفی: این ربات‌ها در سازمان‌های امداد و نجات و بخش نظامی کاربردهای زیادی دارد که اینگونه نهادها مشتریان اصلی این فناوری هستند، امیدوارم این سیستم‌ها را در اولویت‌های خریدشان قرار دهند.
اگر جوانان ایرانی به خارج از کشور می‌روند دلیلش این است که باید بسترها فراهم شود.
* می‌خواهیم نهادها فناوری ایرانی را خریداری کنند
فارس: چه بسترهایی؟
نجفی: ما می‌خواهیم سازمان‌هایی که به این فناوری‌ها نیاز دارند، از ما خریداری کنند. این فناوری‌ها را ما ساخته‌ایم و ساخت آن به اتمام رسیده است بنابراین نیاز به حمایت برای ساخت نداریم، بلکه ما نیازمند این هستیم که از فناوری‌های ما استفاده کنند. استفاده از فناوری ایرانی باعث می‌شود که دانشجویانی که روی این فناوری‌ها کار کرده‌اند امیدوار شوند و در کشور بمانند.
منبع: فارس