گروکشی دولت از صداوسیما پس از پخش «گاندو»

به گزارش تابناک جوان مجموعه تلویزیونی «گاندو» به کارگردانی «جواد افشار» مدتی پیش از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت. آن چه که این سریال را از سایر آثار تلویزیون متمایز کرده، موضوع این اثر است که به یک پرونده واقعی می‌پردازد. 

پرونده‌ای متعلق به جیسون رضائیان که یک جاسوس ایرانی- آمریکایی است و سریال طبق گفته سازندگان با بهره‌گیری از اسناد موجود و به طور کاملا واقعی ساخته شده بود. این سریال در زمان پخش به بیان مواردی پرداخت که مردم کمتر از آن اطلاع داشتند و به نوعی «گاندو» در این زمینه روشنگری دقیقی را رقم زد. 

اما هنوز مدتی از پخش سریال نگذشته بود که علی رغم استقبال بالای مردم از سریال، موضع‌گیری‌های دولتی درباره «گاندو» شدت گرفت و افرادی نظیر حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه راجع به آن اظهارنظر کردند که البته تلاش آشنا در این میان بیشتر از سایرین بود و وی با زدن توئیت‌های متوالی تلاش کرد تا عرصه را بر سازندگان تنگ کند که در این میان موفق هم بود و بخش‌هایی از «گاندو» پس از اعمال فشار حذف و تغییر کرد. 

ولی تلاش‌های دولت به همین جا ختم نشد و در گامی جدید برای کنترل محتوای برنامه‌های تلویزیون شرط و شروط جدیدی را برای صداوسیما تعیین کرده است که از جمله آنها می‌توان به انتخاب ۲ ناظر در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما اشاره کرد. اگر این طرح اجرایی شود، نمایندگان دولت ابتدا باید طرح‌های مورد نظر صدا و سیما برای ساخت را ارزیابی کرده و پس از آن به اجازه بدهند که آیا این اثر ساخته شود یا خیر. 

در همین راستا نیز طبق شنیده‌ها تخصیص بودجه سه ماهه دوم صداوسیما صفر شده و بناست با ندادن بودجه صداوسیما از سوی دولت، اعمال فشار بیشتری برای پذیرفتن شرایط به صداوسیما وارد شود. 

این اولین بار نیست که در طول سال‌ها صداوسیما که یک سازمان مستقل به حساب می‌آید، از سوی دولت‌ها تحت فشار قرار گرفته و مجبور شده برای تأمین اعتبارت خود به موارد تحمیلی تن بدهد. به نظر می‌رسد مورد اخیر «گاندو» فرصتی فراهم کرده تا موضوع مستقل‌شدن بودجه سازمان صداوسیما در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار بگیرد تا صداوسیما بتواند به‌عنوان یک رسانه مستقل و حرفه‌ای و بدون تحت فشار گرفتن از سوی دولت‌های مختلف کار خود را انجام بدهد. 

**فهیم: گاندو بهترین فرصت برای دولت بود تا ظرفیت خود را نشان دهد

در همین رابطه محمدتقی فهیم در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس گفت: آقای آشنا یک‌جورهایی در حال تبدیل‌شدن به ترامپ ایران هستند. ترامپ در آمریکا با توییت‌ها و حرف‌های ضد و نقیض و پارادوکس‌هایی که دارد، مدام در حال پرداختن به حرف‌ها و حدیث‌هاست و آقای آشنا هم به عنوان یک مشاور که از دولت حقوق می‌گیرد تا مسائل پیش پای دولت را حل کند، در حال سنگ‌اندازی جلوی پای دولت است.

وی ادامه داد: اتفاقاً گاندو بهترین فرصت بود که دولت نشان بدهد که چقدرظرفیت پذیرفتن دیدگاه‌های مخالف را دارد، اگرچه گاندو اساساً سریالی برای انتشار دیدگاه های مخالف هم نبود ولی در حالی که فضای سریال‌سازی ما را متفاوت کرد و دیده‌شدن آن توسط مردم آنها را به خصلت‌گرایی کشانده است و دیکتاتور کوچکی که در درون آنها وجود دارد، با این سریال و دیده‌شدن آن بروز و خودنمایی می‌کند. در حالی که اگر مطابق یک اصول و قواعی جلو می‌رفتیم یک فضایی ایجاد شده بود که دولت طرفدار تکثر دیدگاه‌هاست و جایگاهی برای خود پیدا می‌کرد.

فهیم تصریح کرد: با توجه به حضور جوان‌ها تلویزیون در حال جان‌گرفتن است و سریال‌هایی نظیر گاندو پاسخ به مطالبات مردمی است و اگر می‌خواستیم در این زمینه مطابق سیاست‌های دولت پیش برویم، باید مثل سینما تک‌صدا می‌بودیم و آقایان سالی بالاتر از ۲۰۰ میلیارد تومان را در سینما خرج می‌کنند که اکثر فیلم‌ها ضد دیپلماسی ملی ایران است و حتی آنها را هم تخطئه می‌کند و نه‌تنها دستاوردی برای دولت نداشته که برعکس یک‌جورهایی در حوزه تولید به خودزنی رسیده‌اند و کارهایی علیه خود می‌سازند.

وی با بیان اینکه حالا بعد از سال‌ها گاندو جذابیت تازه‌ای داشت و همه شمشیرها را از رو بسته‌اند، اظهارداشت: بدتر از همه شنیده شده که دولت برای دادن بودجه ممیزی ایجاد کرده و همه اتفاقات سینما در حال تکرار شدن در تلویزیون است و اگر کسانی که در شورا فیلمنامه‌های سینما را می‌خوانند آنها را می‌فهمیدند که ما الان شاهد این همه فیلمنامه‌های توقیفی و مشکل‌دار نبودیم. اینکه دولت در حال گروکشی از سازمان صداوسیماست و بودجه را می‌خواهد تحدید کند، یک سانسور علنی دستگاهی علیه دستگاه دیگر است که نقض قانون اساسی است و دولت آن را زیر سؤال می برد و آن را تضعیف می‌کند. از لحاظ قانونی دستگاه‌های دیگر هم باید ورود کنند و جلوی این ماجرا را بگیرند که این اتفاق برای صداوسیما نیفتد.

وی در پایان گفت: حالا ما بیشتر می‌فهمیم که چه تفکری در زیرمجموعه دولت بر سینما حکمفرمایی می کند که کاملا بدوی و مندرس است و اگر صداوسیما بخواهد تن بدهد به سانسورهای دولتی همین مقدار جزئی هم که مردم فضای جدیدی می بینند دچار مشکل خواهد شد و مردم دچار مشکلات بیشتری با رسانه ملی می شوند. الان کمیسیون فرهنگی هم باید ورود کند و جلوی این ماجرا را بگیرد.

**پژمان‌فر: دولت از ظرفیت اعتبارات خود سوء استفاده می‌کند

نصرالله پژمان‌فر نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در همین رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس گفت: اینکه دولت در موضوع سریال گاندو ورود پیدا کرده، سوء استفاده‌ای است که دولت از ظرفیت اعتبارات خود انجام می‌دهد. نباید این کار را انجام بدهد. به هر حال صداوسیما شورای نظارت دارد و اگر دولت هم گلایه‌ای دارد، می‌تواند آنجا مطرح کند و اگر اشکالی هم دارد باید از همان مسیر تعقیب شود.

وی ادامه داد: اما اینکه ما انتظار داشته باشیم رسانه ملی یک رسانه دولتی باشد، کما اینکه متاسفانه در جراید این کار  را انجام داده، کار درستی نیست. هر روزنامه‌ای که در وصف دولت مطلب نوشته بیشترین حمایت را داشته و بیشترین سوبسید را از آن خود کرده است. هر روزنامه‌ای که کمی انتقاد کرده، شدیدترین برخوردها، مجازات‌ها و تحریم‌ها را دیده و اعتبار کمتری هم دریافت کرده است. 

پژمان‌فر تاکید کرد: نتیجه این مساله تک صدایی و دیکتاتوری در کشور است و ما باید تامل انتقاد را داشته باشیم. امروز تریبون صداوسیما خود یکی از تریبون‌هایی است که دولت از آن بیشترین بهره‌برداری را دارد و دائم رسانه ملی مورد انتقاد است که چقدر این تریبون باید در اختیار دولتی‌ها قرار داده شود تا مسائل غیر واقعی را به مردم منتقل کنند. این کار یک کار بسیار غلطی است و خلاف شعارهایی است که دولت تا به حال آنها را مطرح کرده است. مردم تا به حال صدها مورد دیده اند که دولت به شعارهایش عمل نکرده و امیدوارم که این برخورد با صداوسیما کارنامه سنگین و رو به سیاهی دولت را سنگین‌‌تر نکند.

وی تصریح کرد:گاندو مستندات تاریخی کاملا روشنی دارد که شاید ملاحظات طبقه‌بندی شده برخی اسناد اجازه نداده که موضوع بیشتر از این بیان شود. ما امروز یک جریان نفوذ و همراهی با این جریان را دیده‌ایم و گاندو بخشی از این واقعیات را نشان داده است. به نظر من سریال گاندو موفق بود و شاهد بر این موفقیت هم استقبال بیش از حدی بود که مردم از این سریال داشتند و شما نگاه کنید این سریال بیش از حد، علی‌رغم تحریم‌هایی که انجام دادند و  حرف‌هایی که برخی زدند که ما اصلا تلویزیون را تماشا نمی‌کنیم و اصلا وقت برای تلویزیون نمی‌کذاریم و اخبار را از مسیرهای دیگر دنبال می‌کنیم، اما در عین حال توانست مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند و من دست‌مریزاد می‌گویم و نامه‌ای هم که ۱۵۵ نفر از نمایندگان مجلس امضاء کردند، این خود هم تایید مجلس را در پی دارد و هم تایید مردم را و نباید انتظار داشته باشیم که برخی که اتفاقاتی را پنهانی انجام داده‌اند، پس از عیان شدن آن ناراحت نشوند. امیدوارم گاندو ادامه‌دار شود. در دولت به اندازه‌ای از این چهره‌ها و شخصیت‌ها داریم که اگر تا ۱۰۰ سال دیگر صداوسیما بخواهد چند تای آنها را سریال کند، سوژه وجود داشته باشد.

وی درباره اعمال به هر حال دولت این کار را می‌کند و مساله‌ای نیست که در انجام یا نشدن آن تردید داشته باشیم و پیش از این هم انجام داده است و به نفع دولت نیست و ما نباید به جای مردم تصمیم بگیریم و بگوییم که هرچه ما می‌گوییم بشنوید و ببینید و بپذیرید. این مسیر غلطی است که دولت در پیش گرفته است. 

**آذین: عرصه فرهنگ جای تزریق تفکرات دیکتاتورانه نیست/ جامعه در آثار تلویزیون به دنبال روشنگری است

جبار آذین هم در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس گفت: از روزگاری که جریان‌های سیاسی و گروهی بر مبنای گزینش سیاسی و جناحی بر بخشی از حوزه‌های فرهنگ و هنر و به ویژه سینمای کشور حاکم شده‌اند؛ فرهنگ و تولیدات فرهنگی و هنری و مردمی از گردونه محصولات فرهنگی خارج شده‌اند. در واقع با ترویج نگرش‌های غیر فرهنگی و سلطه نگاه‌های سلیقه‌ای و سیاسی عرصه هنر برای هنرمندی و هنرمندان و ارائه آثار ملی و فرهنگی تنگ شد و این روند انحرافی همچنان در بخش‌هایی از فرهنگ ایران زمین یکه تازی می‌کند. 

وی ادامه داد: به تازگی پخش مجموعه خوش ساخت و با محتوای ملی گاندو با استقبال مخاطبان روبرو شد و امتیازهای آن نمره‌هایی درشت در کارنامه سازندگان آن نشاند. با این حال به دلیل پرداختن گاندو به یکی از پرونده‌های واقعی امنیتی- سیاسی و اجتماعی کشور، و به رغم کوشش سازندگان این سریال در پرهیز از هرگونه حاشیه سازی برای گروه‌های فعال سیاسی متاسفانه بعضی مضامین گاندو با مخالفت و اعتراض گروهی از سیاسیون روبرو شد و مخالفان بدون توجه به واقعیات پرنده مورد اشاره که ردپای برخی از مسئولان، آقازاده‌ها و سوداگران کشور در آن نمایان بود با فرافکنی و هجمه به گاندوسازان کوشیدند تا اعتبار اجتماعی این سریال را خدشه دار کرده و به نفع خود برداشت‌های سیاسی کنند. 

وی تاکید کرد: از همین رو با آنکه عوامل مجموعه تلویزیونی گاندو با رعایت احترام و ادب کوشیده‌اند تا پاسخگوی مناسب دیدگاه‌های مخالف و موافق باشند، اما گروهی از مخالفان کار را به جایی رسانده‌اند که بنا دارند با تحمیل نظر و سلیقه، کوشیده‌اند جلوی تولید فصل دوم گاندو و دیگر سریال‌هایی که بنا دارند با اولولیت قرار دادن نگاه ملی و مردمی به رویدادهای اجتماعی بپردازند را بگیرند. از همین رو با تنگ کردن مجراهای مالی تلویزیون و فشار از زوایای مختلف سیاسی و تبلیغاتی ضد ملی سازان و عوامل گاندو در صدد اجرایی کردن اهداف غیر فرهنگی خود هستند. در حالی که جامعه به دنبال روشنگری‌های اجتماعی و تبیین فرهنگ ایرانی- اسلامی از طریق رسانه‌هایی چون سیما و سینما است و بدون تردید از هنرمندانی که در این عرفعالند مانند سازندگان گاندو حمایت خواهند کرد. 

آذین در پایان گفت: افزون بر این اقدام گروه فشار سیاسی اخیر برای ممانعت از تولید آثار اجتماعی و ملی نظیر گاندو مخالف قانون بشری آزادی بیان است که خود به رغم تبلیغات خالفان در دفاع از آزادی بیان تخریب‌گر این قانون است. به عبارتی تحمیل نظر مخالفان بدون گذر از راه تعامل و تکامل تنها می‌تواند به نوعی تزریق تفکرات دیکتاتور مابانه در عرصه فرهنگ و هنر باشد.