آمبولوز (به انگلیسی: Embolus) به معنای وارد شدن یک توده خارجی به درون جریان خون است که با ورود به ارگانهای بدن سبب مشکلات متفاوتی میشود.
هر آمبولی علت متفاوتی دارد. ترومبوآمبولی یا آمبولی
لخته خون معمولا به دنبال حرکت کردن یک لخته ورید عمقی در اندام و یا به دنبال عمل جراحی، بیحرکتی طولانی مدت، سرطان و یا بعضی مشکلات انعقادی ژنتیکی یا اکتسابی رخ میدهد. آمبولی چربی معمولا به دنبال شکستگی استخوان و قرار گرفتن مغز استخوان در معرض جریان خون ایجاد میشود. آمبولیها بر اساس محلی که به آن وارد میشوند علایم متفاوتی ایجاد میکنند. ترومبوآمبولی ریه یکی از شایعترین محل ورود آمبولی است که معمولا در بیماران بستری دیده میشود و سبب تنگی نفس ناگهانی میشود. آمبولی میتواند وارد مغز شده و سبب علایم سکته مغزی شود.
آمبولی ریه
آمبولی
ریه (به انگلیسی: Pulmonary embolism) به وجود لخته خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگهای ریوی ویا بافت ششها گفته میشود. این لخته خون نخست در یکی از سیاهرگهای عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل میگیرد. آمبولی چربی بیشترازناحیه یک شکستگی استخوانی پایهریزی میشود. لخته خون یا آمبولی چربی از راه جریان خون و با گذشتن از قلب به یکی از سرخرگهای خونرسان بافت شُش راه یافته و در آنجا مستقر میگردد. این پدیده سبب بسته شدن سرخرگ شده و بنابراین توانایی تنفسی کاهش مییابد و گاهی بافت ریه از میان میرود.
خطر آمبولی ریه در بیماران کرونا
دکتر خلیل رازقیان پزشک متخصص داخلی در گفتگو با جام جم آنلاین با تاکید بر اینکه ریه هدف اصلی ویروس کرونا است و بیشترین آسیب را متحمل میشود افزود: از محتملترین عوارض کرونا میتوان به این اشاره کرد که فرد حتی بعد از بهبودی هم دچار مشکلات ریوی است چرا که عملکرد و ظرفیت بهینه آن کاهش یافته است. میتوان آسیب دائمی به ریه یکی از بدترین عوارض ویروس کرونا در بدن قلمداد کرد. این آسیبها حتی میتواند منجر به فیبروز ریه شود. در فیبروز ریه انتقال اکسیژن به رگها همواره با مشکلاتی روبرو است. تنگی نفس و خستگی و سرفههای مکرر علائم این عارضه هستند. البته با تشخیص به موقع میتوان از این عارضه جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: احتمالات و عوارضی که برای ویروس کرونا تجربه شده اند خطرناک و نگران کننده به نظر میرسند. این احتمال وجود دارد که لایه درونی رگهای خونی و لنفاوی التهاب به وجود بیاید. چیزی که باعث این التهاب میشود شاید یک نوع آنزیم مبدل در ویروس جدید کرونا باشد. این التهاب میتواند اختلالات ریز در جریان خون به وجود بیاورد و به قلب آسیب بزند و عوارض خطرناکی مثل آمبولی ریه رقم بزند.
دکتر مینو محرز در گفتگو با ایسنا، درباره برخی اظهارات مبنی بر تاثیر کرونا بر روی خون و ایجاد لختههای خونی، گفت: کرونا در بدن و ریه مسائل عروقی ایجاد میکند، نه خونی. به این صورت که لختههای عروقی ایجاد کرده و مکانیسم آن بیشتر در عروق است. البته ریه و سایر اندامهای بدن را نیز گرفتار میکند.
وی افزود: در همه اندامها، رگهای خونی ریز وجود دارد که کرونا میتواند اختلالات عروقی ایجاد کند. در همه جای بدن عروق ریز وجود دارند؛ بنابراین مکانیزم بیماری کووید-۱۹ این است که ترومبوزهایی (ایجاد لخته خون در دیواره داخلی یک ورید عمقی است) در عروق ریز ایجاد میکند.
محرز ادامه داد: مکانیزم و گرفتاری در بیماری کووید-۱۹ ایجاد لخته خون در عروق ریز است که در ریه هم آمبولیهای ریزی (وجود لخته خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگهای ریوی ویا بافت ششها) ایجاد میکند؛ بنابراین ترومبوزهایی که در عروق میدهد و مکانیزم کووید-۱۹ بیشتر عروقی است.