پیری آثار منفی خود را بر پاها و دیگر قسمت های بدن انسان می گذارد. با توجه به میزان استرسی که در طول زندگی به پاهای خود وارد می کنیم، به راحتی می توان دلیل بروز این مشکلات را درک کرد. افزون بر فرسودگی عمومی، تغییرات فیزیولوژیکی بر عملکرد مفاصل، استخوان ها و تاندون ها تاثیر می گذارند.
این تغییرات با بروز تغییر در سلول ها و کاهش تولید کلاژن به شکل گیری تدریجی تمایل دارند. همانطور که پوست نازک می شود، لایه چربی که کف و پاشنه پاها را پوشش می دهد نیز نازک می شود.
این تغییرات می توانند مشکلات ثبات در زانوها، کفل ها، و کمر را افزایش دهند. فرسودگی تدریجی غضروف در فضای مفاصل همراه با التهاب بورس و تاندون ها نیز شرایط را بدتر می کنند.
رایجترین مشکلات پا مرتبط با پیری آنهایی هستند که بر پوست، بافت های همبند، مفاصل، ناخن ها و گردش خون تاثیر می گذارند.
خشکی پوست
خشکی پوست، به ویژه در کف پا مشکلی است که شاید شما را وادار به استفاده روزانه از مرطوب کننده ها برای پیشگیری از ترک خوردن پوست و بروز عفونت کند. تحلیل رفتن تدریجی کلاژن با عدم مراقبت از پا تشدید می شود و می تواند به بروز پینه ها و ترک در پاشنه های پا منجر شود.
در صورت عدم درمان، پوست ترک خورده اطراف پاشنه پا می تواند راه رفتن یا حتی ایستادن را دشوار و دردناک سازد.
اگر ترک در پوست به اندازه ای عمیق باشد که امکان نفوذ باکتری ها به لایه های عمیقتر را فراهم کند، احتمال بروز عفونت پا افزایش می یابد. در افراد مسن یا افراد مبتلا به دیابت، این می تواند به یک عفونت بالقوه جدی به نام سلولیت (عفونت بافت) منجر شود.
صافی کف پا
با افزایش سن، بافت های همبند به نام رباط ها می توانند دچار کشیدگی شده و این شرایط می تواند کاهش قوس کف پا و صافی کف پا را به همراه داشته باشد.
درد ناشی از صافی کف پا که به طور معمول در قسمت میانی کف پا شکل می گیرد، به طور معول با فعالیت افزایش یافته و اغلب با تورم در امتداد قسمت داخلی قوزک و قوس کف پا همراه است. کفل، زانو و کمر درد نیز شایع هستند.
همچنین، صافی کف پا می تواند زاویه پای شما را تغییر دهد و موجب اورپرونیشن (Overpronation)، از دست دادن پایداری، و افزایش خطر پیچ خوردگی قوزک و پا شود.
کوتاه شدن تاندون آشیل
با افزایش سن، نوع دیگری از بافت همبند به نام تاندون می تواند محتوای آب خود را از دست بدهد. تاندون ها عضلات را به استخوان متصل می کنند و اگر به واسطه از دست دادن آب خود کوتاه شوند، ممکن است با صافی کف پا مواجه شوید.
این به ویژه در مورد تاندون آشیل صادق است که عضله ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می کند.
انگشت چکشی
انگشت چکشی یک خمیدگی غیر طبیعی در مفصل یک یا تعداد بیشتری از انگشتان پا است که به طور معمول با پوشیدن کفش های تنگ یا پاشنه بلند مرتبط است. افراد مبتلا به این شرایط مستعد تجربه پینه و میخچه هستند. سفتی مفصل، ناراحتی، تورم و درد نیز شایع هستند.
انگشت چکشی شرایطی دائمی است مگر این که مفاصل انگشتان پا از طریق عمل جراحی دوباره تراز شوند. حرکات کششی ممکن است مقداری از تحرک را به انگشتان بازگرداند اما لزوما به بهبود کامل منجر نمی شود. استفاده از پدهای انگشتان پا، آتل ها و کفش های مناسب می توانند مقداری از درد و ناراحتی را کاهش دهند.
تغییرات ناخن پا
با افزایش سن، ناخن ها به طور معمول ضخیمتر و شکنندهتر می شوند و کوتاه کردن و مراقبت از آنها دشوارتر می شود. با کاهش تولید هورمون ها در افراد مسن، رشد ناخن به طور معمول کند می شود و این یکی از دلایل بروز این شرایط است.
استروژن و تستوسترون دو هورمون موثر در تولید کراتین هستند که در ظاهر زیبا و محکم ناخن های دست و پا نقش دارد. کاهش سطوح این هورمون ها می تواند موجب تغییر رنگ، ترک خوردگی، و شکل گیری برجستگی ها و لایه های ناهمواره روی ناخن شود.
اگرچه مراقبت خوب از ناخن می تواند به میزان قابل توجهی ظاهر ناخن ها را بهبود ببخشد، اما برای پرهیز کامل از تغییرات مرتبط با افزایش سن ممکن است کافی نباشد. از دیگر دلایل شایع تغییرات ناخن های پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم کاری تیروئید
- بیماری سرخرگ محیطی
- اونیکومیکوزیس، یک عفونت قارچی ناخن های پا
کراتوز سبورئیک
کراتوز سبورئیک یک بیماری پوستی شایع است که افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. این ضایعات برجسته پوستی اغلب با زگیل ها اشتباه گرفته می شوند و به طور معمول روی پاها، انگشتان پا و قوزک را تحت تاثیر قرار می دهند. آنها هرگز در کف پا دیده نمی شوند.
اگرچه ضایعات سبورئیک دردناک نیستند، گاهی اوقات می توانند موجب خارش شده یا هنگام پوشیدن کفش موجب موجب تحریک پا شوند.
در صورت مشاهده تغییر در رنگ، بافت یا شکل ضایعات به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه اولیه از سرطان پوست از جمله کارسینوم سلول بازال و ملانوم باشد.
آرتریت
استئوآرتریت یا آرتروز از جمله شرایط شایع بین افراد مسن است. مفصل قوزک، مفصل زیرقاپی (سابتالار) و مفصل متاتارسوفالانژیال (مفصل بین کف پا و انگشتان پا) سه مفصلی هستند که به طور معمول در ناحیه پا تحت تاثیر قرار می گیرند.
از عوامل خطر برای آرتروز پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چاقی
- انگشت چکشی
- انحراف شست
- آسیب دیدگی کف یا قوزک پا در گذشته
یکی دیگر از شرایط پا که افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، نقرس است. نقرس نوعی اختلال التهابی است که به واسطه انباشت کریستال های اسید اوریک اطراف یک مفصل شکل گرفته و موجب درد حاد و اغلب ناتوان کننده می شود. این شرایط بیشتر انگشت شست پا را تحت تاثیر قرار می دهد.
مشکلات گردش خون
یکی از شایعترین علائم کف و قوزک پا در افراد مسن اِدِم، اصطلاح پزشکی برای تورم بافت ها، است. اِدِم اغلب به واسطه گردش خون ضعیف شکل گرفته و به انباشت مایع در اندام های انتهایی، به ویژه کف و قوزک پاها منجر می شود.
اِدِم به طور معمول با شرایطی که در افراد مسن دیده می شوند، مانند موارد زیر مرتبط است:
- نارسایی احتقانی قلب
- بیماری مزمن کلیوی
- سیروز و دیگر بیماری های کبدی
انسداد رگ خونی می تواند به اِدِم سیاهرگی منجر شود که به طور معمول یک پا را تحت تاثیر قرار می دهد. بیماری قلبی عروقی، برخی داروها و تغییرات هورمونی ممکن است موجب تورم در هر دو پا شوند که به نام اِدِم محیطی دو جانبه شناخته می شود.
دیابت، به ویژه با افزایش سن می تواند بر گردش خون تاثیرگذار باشد. در صورت بروز این اتفاق، درمان عفونت های پا می تواند بسیار دشوار شده و به شکل گیری زخم های که بهبود نمی یابند، منجر شود.
نوروپاتی دیابتی، احساس سوزن سوزن شدن که بیشتر پاها را تحت تاثیر قرار می دهد، یکی دیگر از پیامدهای شایع دیابت بلند مدت است./عصرایران