آمونیوم نیترات چگونه باعث انفجار می شود؟

پس از وقوع انفجار مهیب در شهر بندری بیروت، مدیرکل کمرگ بیروت، گفت که انفجار امروز بندر این شهر به دلیل انفجار در یک محموله «آمونیوم نیترات» بوده است.

«بدری ظاهر» به شبکه اسکای نیوز گفت که این محموله در حال عبور از بندر بیروت بود اما به دلیل اختلاف میان طرفین معامله در بندر متوقف شده بود. طرفین معامله نیز اتباع غیر لبنانی بودند.

او توضیحی در خصوص مبدأ این محموله یا مقصد آن ارائه نداد و صرفا گفت که با جمع‌آوری مستندات، توضیحات کامل ارائه خواهد شد.

حالا این توضیحات ارائه شده در مورد چرایی وقوع این انفجار مهیب، سبب شده تا یک پرسش اساسی شکل بگیرد و آن اینکه اساساً آمونیوم نیترات چیست و به چه علت قابلیت اشتعال و انفجار دارد؟

در رابطه با این پرسش باید گفت، آمونیوم نیترات یک ماده شیمیایی است که برای کود کشاورزی استفاده می‌شود و از سوی دیگر قدرت انفجاری بالایی نیز دارد. آمونیوم نیترات (AN) با فرمول شیمیایی NH۴NO۳ یک کود شیمیایی است که برای نیتراته کردن خاک جهت کشاورزی بکار می‌رود و یک ماده منفجره نیز هست. حل‌شدن آن در آب بسیار گرماگیر است.

قدیمی ترین بمب دست ساز

آمونیوم نیترات یکی از قوی‌ترین بمب‌های دست‌ساز است. ساخت آن به آسانی امکان‌پذیر بوده و استفادهٔ آن نیز راحت است. در مورد خواص این ماده می‌توان گفت که از نظر امنیت نگهداری ایمن‌ترین ماده منفجره شناخته شده‌است. بعد از انفجار سنگینی در ایالات متحده که به وسیلهٔ این ماده انجام پذیرفت به نام بمب اوکلاهاما معروف شد. نکتهٔ جالب و قابل توجه این است که حتی اگر آمونیوم نیترات در زیر بالشتان هنگام خواب وجود داشته احتمال انفجار آن بسیار کم است.

مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت

مواد اولیه برای ساخت آن آمونیاک و اسید نیتریک غلیظ است که به راحتی قابل دسترسی است. شاید سؤالی پیش آید که چرا هرکسی در صدد ساخت و استفاده از آن بر نمی‌آید. درجواب باید این نکته را توضیح داد که مواد منفجره به دو دسته کم‌انفجار و پرانفجار تقسیم می‌شوند. سرعت انفجار و قدرت انفجار رابطه عکس دارند. از این رو پایه‌های اصلی یک ماده منفجره را یک ماده کم انفجار با قدرت زیاد و یک پرانفجار با قدرت کم تشکیل می‌دهند. پرانفجار‌ها همان چاشنی‌ها هستند. نیترات آمونیوم نیز که یک‌کم انفجار با قدرت بالاست فقط در کنار یک چاشنی قوی منفجر خواهد شد.

مصارف کشاورزی

همانطور که اشاره شد، آمونیوم نیترات یک کود کشاورزی بسیار مهم با NPK برابر با ۰-۰-۳۴ است (۳۴٪ ازت) که البته خلوص پایین‌تری نسبت به کود اوره دارد. مزیت کود آمونیوم نیترات نسبت به اوره، پایدارتر بودن و عدم از دست رفتن ازت در اتمسفر می‌باشد./جهان نيوز